به گزارش خبرنگار ایکنا، نهمین پیش همایش از همایش ملی انقلاب اسلامی، 30 بهمنماه با موضوع «اداره رسانهها در ایران» به همت پژوهشکده شهید صدر و باهمکاری دانشگاه صداوسیما در محل این دانشگاه برگزار شد.
در ابتدای این همایش پیام تصویری محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قرائت شد. متن پیام تصویری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به شرح زیر است:
«در ابتدا ایام ماه رجب را تبریک و تهنیت عرض میکنم و امیدواریم عزیزان به نفحات این ماه الهی دست پیدا کنند. خوشحال هستم این توفیق رادارم که در این همایش در محضر اساتید گرامی هستیم. در بحث اداره رسانه و الزامات ساختار اداره رسانه در ایران باید مقدمهای عرض کنم.
در اولین روزهایی که رسانه مدرن به کشور وارد شد شاهد شکلگیری جریان روشنفکری در کشور بودیم. یکی از افرادی که برای تحصیل به خارج از کشور اعزام شد، میرزا صالح شیرازی بود. وی از نخستین دانشآموختگان ایرانی در اروپا بود که ناشر روزنامه کاغذ اخبار، نخستین روزنامه و نخستین رسانه مکتوب در کشور است.
بعد از این روزنامه، تحولات گستردهای در عرصه رسانهای کشور شکل گرفت. از دوره پهلوی اول رادیو نیز به رسانههای مکتوب اضافه شد و منجر به تحولات بسیار زیادی در کشور شد، حتی از این رسانه صوتی برای سقوط رضاخان نیز استفاده شد. رضاخان و محمدرضا پهلوی شبها رادیو آلمان گوش میکردند تا از پیشرویهای ارتش نازی باخبر شوند.
رادیو بیبیسی در زمینه افشای فساد دودمان پهلوی و رضاخان نقش مؤثری ایفا میکرد و باید خاطرنشان کرد که این رادیو در کودتای ۲۸ مرداد نیز نقش گستردهای داشت. تقریباً از دهه ۴۰ رقیب جدیدی برای رسانههای مکتوب و صوتی کشور ایجاد شد و آن تلویزیون بود.
تلویزیون بهطور رسمی از سال ۱۳۴۸ در کشور راهاندازی میشود و در کنار رسانههای مکتوب و رادیو نقش محوری پیدا میکند. این سه حوزه در کنار شبکههای ماهوارهای بعدها نقش گستردهای در جریان رسانهای کشور بازی کرد. از دهه هفتاد به بعد ماهوارهها وارد عرصه رسانهای کشور شدند و فضای رسانههای مکتوب کشور در اختیار این جریان قرار میگیرد و دوگانه جدی در کشور شکل میگیرد.
در اوایل دهه نود به بعد رسانههای اجتماعی و شبکه مجازی شکل میگیرد. این شبکههای مجازی و اجتماعی ابتدا کارکرد رسانهای نداشتند و بیشتر جنبه شخصی داشتند، اما هرچقدر فناوریها گسترش پیدا کردند شبکههای اجتماعی نیز کاربرد رسانهای بیشتری پیدا کردند و امروز شاهد اثربخشی فراوان این شبکههای مجازی بر روی رسانهها هستیم بهطوریکه رسانههای مکتوب را تحت شعاع خود قرار داده و زمینه حذف روزنامهها را از عالم رسانه فراهم کردند.
طبق آخرین آمار در سالهای اخیر روند دریافت اخبار توسط افراد از رسانههای تاریخی به رقم تکاندهنده 0.2 درصد کاهش پیداکرده است و در مقابل دریافت خبر از رسانههای اجتماعی بهشدت افزایشیافته است البته در کشور ما خوشبختانه رسانه ملی هنوز مرجعیت خبری خود را حفظ کرده و رتبه اول مراجعه مردم را در اختیار دارد. باید بدانیم نباید به این موضوع دلخوش کنیم بلکه باید گوشبهزنگ باشیم و برای سالهای آینده باید اتفاقات را با دقت بیشتری زیر نظر بگیریم.
باید توجه داشته باشیم که در چه جایگاهی قرار داریم و از اثرات سایر رسانهها بر روی مردم کشور نباید غافل شویم. جریان رسانهای رقیب و معاند بهصورت بازیگر، مزاحم فعالیتهای رسانهای ما میشود و توأمان با یک جنگ رسانهای گسترده مواجه هستیم.
جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یک نظام سیاسی مبتنی بر مکتب فکری و عمیق و متفاوت قطعاً نیازمند داشتن بازوان رسانهای توانمندی است که باید بتواند در مقابل این هجمهها سر خم نکند. رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم تنفیذ آیتالله سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری، به بازآرایی رسانهای کشور نگاه ویژهای داشتند و در ادامه نیز به بحث تغییر ساختار حوزه فرهنگ اشاره کردند و حتی در حکم انتصاب اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی هم به این موضوع اشاره داشتند. در بحث جهاد تبیین نیز رهبر معظم انقلاب اسلامی مخاطره نظام را در این حوزه میدانند.
امروز در کشور رقم فراوانی در حوزه صدور مجوز برای رسانههای مکتوب، نشریات، پایگاههای خبری و خبرگزاریها قرار داریم. اکنون بیش از ۱۳ هزار مجوز برای رسانه ذکرشده وجود دارد. از طرف دیگر زمانی که قانون تعیین کرد که برای کانالهای خبری که در شبکههای اجتماعی فعالیت میکنند و مخاطب بالای ۵ هزار نفر دارند باید مجوز اعطا شود نیز همکاری خوبی شکل گرفت.
به نظر میرسد برای مدیریت رسانه در کشور باید تعریف درستی از رسانههای موجود در کشور داشته باشیم. زمانی که در کشور همه نهادها باهم متعهد میشوند شاهد موفقیت چشمگیر در حوزههای مختلف هستیم، اما وقتی که بسامد رسانهای این دستاوردها را مشاهده میکنیم، شاهد هستیم که خروجی رسانهای به نفع ما نیست.
وقتی این موضوع را واکاوی میکنیم متوجه میشویم که روایتگری موضوعات در اختیار ما نیست و این موضوع ما را دچار مشکل میکند. جریان رسانهای غرب به دنبال یک نوع سیاه نمایی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن هستند و متأسفانه عدهای در کشور نیز بهصورت ناآگاهانه یا بعضاً آگاهانه به این سیاه نماییها دامن میزنند.
در بحث آسیبهای اجتماعی وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی دغدغهمند است و بهنوعی در این حوزه ورود پیدا میکند، اما در جریان رسانهای تمرکز بر روی روایات غلط و نادرست رسانههای غربی که در جامعه رسانهای ایران رسوخ پیدا کردند، شکل میگیرد.
این موضوعات سبب میشود نخبگانی که نظام و انقلاب اسلامی برای شکلگیری آنان سرمایههای هنگفتی هزینه کرده است با جریان سازی رسانههای غربی و کاشتن بذر ناامیدی در دل جوانان و نخبگان سبب شود تا شاهد فرار مغزها باشیم درصورتیکه اکثر این فرافکنیها و کاشتن بذر ناامیدی در بین نخبگان القایی است و دشمن سعی دارد در تهاجم فرهنگی جامعه ایرانی را ناامید نشان دهد.
امروز برخی در سینما، تئاتر و موسیقی و رادیو و تلویزیون نهضت انقلاب اسلامی را ناموفق نشان میدهند و همین امر ضرورت امیددهی به جامعه ایرانی را بیشتر از گذشته مشخص میکند. باید فعالیتهای مهم و مؤثری در این زمینه انجام دهیم و نهادهای مختلف باید به یک همافزایی خردمندانه بتوانند رقابتهای درونی خود را کنار گذاشته و به مقابله با جریانات رسانهای بیگانه بپردازند. زمانی که هجمههای دشمن گستردهتر و قویتر میشود نواقص ما در زمینههای مختلف بیشتر نمایان میشود و این کار سبب تثبیت جریانهای رسانهای بیگانه میشود. باید تمامی خروجیها معطوف به راهحل و ترسیم افق روشنی از انقلاب اسلامی باشد.
امروز مدیریت «وی. او. دی»ها در کشور یک مسئله است و اختلافنظرهایی برای مدیریت «وی. او. دی»ها وجود دارد که سبب میشود هر اتفاقی که در این حوزه رخ دهد، خوشایند هیچکس نباشد. باید حق مخاطبان را مورد احترام قرار دهیم و نباید به حقوق آنان تجاوز کنیم.
باید متناسب با تغییر وضعیت و آرایش رسانهای، تغییراتی را در ساختار ستاد و صف وزارت ایجاد کنیم. بخشی از کارها باید در نظام جامع رسانهای صورت بگیرد که در حال پیگیری است، اما قواعد را باید بهگونهای تنظیم کنیم که اخلاق و مسائل حرفهای رعایت شود. امیدواریم با تدوین نظام جامع رسانهای کشور بخشی از مشکلات در این زمینه حل شود.
اساساً همه بخشهای رسانهای کشور باید بر اساس قانون حرکت کنند؛ این قانون است که حریم و مرزها را مشخص میکند. باید در کنار نظام جامع رسانهای کشور در زمینههایی که فقدان قانون داریم به فکر وضع مقررات باشیم تا این امور بتواند مقدمهای برای بازآرایی رسانهای مدنظر رهبر معظم انقلاب اسلامی باشد».
نداشتن قانون جامع و واحد برای اداره رسانههای کشور
در ادامه این برنامه گفتوگوی علمی بین فرشاد مهدیپور، معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد؛ عبدالکریم خیامی، عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق (ع)؛ محمد حسامپور، معاون پایش و نظارت ساترا؛ علی رجبزاده طهماسبی، عضو هیئتعلمی دانشگاه صداوسیما و شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما با موضوع «مسئله اداره رسانهها در ایران» انجام شد.
فرشاد مهدیپور، معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این برنامه در پاسخ به این سؤال که «الگوی حکمرانی و مدیریت رسانهای جمهوری اسلامی ایران چگونه باشد که تبدیل به رسانه تمدن ساز شود؟»، گفت: برای بررسی اداره رسانهای کشور باید سه ضلع مستتر «قوانین»، «نظم در اجرا»، «ارائه خدمت به مخاطب» بررسی شود.
به گفته معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علت ایجاد چالش در فضای رسانهای کشور، نداشتن قانون جامع و واحد برای اداره رسانههای کشور است که این موضوع نیازمند بازنگری و اصلاح در قوانین است.
مهدیپور افزود: تحولاتی که در دو دهه اخیر شکل گرفت، سبب شد تا رسانههای جمعی که گوینده محور و تکبعدی بودند دچار فروپاشی شوند و به رسانههای تعاملی تبدیل شوند. البته در این دو دهه با افزایش سطح سواد عموم مردم و کسب تحصیلات عالیه شاهد تغییر فرهنگی گستردهای در کشور بودیم که سبب شد دگردیسیهای خارقالعادهای شکل بگیرد و بعضی از ارزشها به ضد ارزش تبدیل شوند و یا بالعکس.
معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه از ورود دشمنان نظام به موضوع مدیریت رسانههای فارسیزبان خارج کشور سخن به میان آورد و گفت: از طرف دیگر در شبکههای ماهوارهای که محتوای سرگرمی داشتند با حجم بودجه قابلتوجهی که از دشمنان کشور وارد این رسانهها شد، سبب شد تا سپهر رسانهای کشور در اختیار معاندان نظام قرار گیرد.
مهدیپور تصریح کرد: این سه مورد اختلالهای زیادی در نحوه اداره رسانهها در کشور به وجود آورد، چراکه موضوع کلیدی در اداره رسانهها نحوه ارتباط و تعامل حاکمیت با مردم است یعنی اگر امروز پیامی در تهران تولید شود، در تلآویو صلاحیت آن زیر سؤال میرود و همین امر سبب ایجاد اختلال در مدیریت رسانهای کشور میشود؛ لذا برای حل این معضل راه همواری نداریم، چون در عرصه فناوری دست پایین را داریم نهتنها ما بلکه همه دنیا نسبت به آمریکاییها دست پایین دارند و دسترسی آمریکاییها به فناوریهای جدید در حوزه رسانه قابل قیاس با امکانات چینیها، روسها، فرانسویها و آلمانیها نیست.
معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سوء استفاده رسانههای غربی از کلیدواژه فیلترینگ در قبال سیاستهای حفظ حریم مخاطبان و کاربران فضای مجازی سخن به میان آورد و گفت: امروز فضای رسانهای که تحت هجمه غربیها است، به نحوی شده که اگر بخواهیم برای حفاظت از حریم افراد حتی کودکان سخن بگوییم با کلیدواژه فیلترینگ مواجه میشویم. متأسفانه امروزه اداره رسانه در کشور دچار زوال شده است. با منابع مالی که رسانههای بیگانه در اختیار دارند و با کاهش منابع برای مدیریت رسانههای داخل کشور و همینطور جزیرهای عمل کردن نهادهای متولی شاهد بروز چالشهای مدیریتی فراوانی در رسانهها شدیم.
آیا قرار است به سمت لیبرالیسم فرهنگی حرکت کنیم؟
در ادامه این مراسم محمد حسامپور، معاون پایش و نظارت ساترا به تبیین مفهوم تلویزیون پرداخت و تاریخچهای از ورود این رسانه به آمریکا ارائه کرد.
حسام پور در ادامه از مفهوم تلویزیونهای اینترنتی نیز سخن به میان آورد و گفت: گسترش اینترنت و تلفیق آن با فناوریهای گذشته این روزها در تمام بخشهای زندگی انسان خود را نشان میدهد. این موضوع اکنون در بخش سرگرمیها و بهخصوص سرگرمیهای صوتی و تصویری وارد بخشهای جدیدتر و جذابتر شده است
معاون پایش و نظارت ساترا با طرح این سؤال که آیا قرار است به سمت لیبرالیسم فرهنگی حرکت کنیم؟ اظهار کرد: برای آینده رسانهای کشور باید به فکر ترسیم نظامهای نوین رسانهای باشیم لذا در زمینه مالی و تأمین مالی تولیدات فرهنگی رسانهای باید اقدامات مؤثرتری انجام شود.
در ادامه این برنامه عبدالکریم خیامی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) از نبود همگرایی در مدیریت رسانهای کشور سخن به میان آورد و به ارائه در این زمینه پرداخت و در نهایت علی رجبزاده طهماسبی، عضو هیئتعلمی دانشگاه صداوسیما و شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما نیز هرکدام به ایراد نظرات خود در این زمینه پرداختند.
انتهای پیام