دینداری قرآنی از نگاه حضرت فاطمه(س)

«حضرت فاطمه(س) تاکنون، مقدمه‌ای شامل اساسی‌ترین معارف و اندیشه‌های اسلامی را ایراد فرمود. آنچه بعد از این ایراد می‌فرماید، تحلیل وقایع و حوادث، به اصطلاح مسائل روز است. تحلیل و تبیین مسائل روز در روایت حضرت فاطمه(س) مجزا از اندیشه و معارف اسلامی او نیست.

در بیان مسائل روز حضرت فاطمه(س) ابتدا ضروری می‌بیند تا جایگاه قرآن در اندیشه و عمل مسلمین را تبیین سپس به فلسفه معارف و احکام برگرفته از قرآن بپردازد. برای آشنایی و درک عمیق‌تر سخنان حضرت فاطمه(س) در این قلمرو، ابتدا ترجمه کلام ایشان روایت می‌شود: «شما اى بندگان خدا پرچمداران امر و نهى او و حاملان دین و وحى او و امین‌هاى خدا بر یکدیگر و مبلغان او بسوى امت‌هایید، زمامدار حق در میان شما بوده، و پیمانى است که از پیشاپیش بسوى تو فرستاده، و باقیمانده‏‌اى است که براى شما باقى گذارده، و آن کتاب گویاى الهى و قرآن راستگو و نور فروزان و شعاع درخشان است. خداوند، کتاب (قرآن) سخنگو، خواندنی راستگو، نوری فروزان، روشنایی درخشنده را به عنوان رهبر حق و پیمانی که مقدم داشت و جامانده‌ای (بقیه) که جایگزین کرد، در میان شما قرار داد. بینش‌های قرآن آشکار، رازهایش ظاهر، ظواهرش جلوه گر، پیروانش رشک افرین، دنباله رویانش بهشت مسکن و مستمعین قرآن نجات یابنده هستند. قرآن وسیله رسیدن به دلائل نورانی، تصمیم‌های مشروح، حرمت‌های باز داشته شده، دلائل جلوه گر، برهان‌های کفایت کننده، فضیلت‌های پسندیده، رخصت‌های بخشیده و قوانین و آیین‌های نوشته شده است.»

فاطمه(س) سپس در جملاتی کوتاه فلسفه معارف و احکام را تشریح فرمود. شاید بتوان ادعا کرد که هیچ منبع و متن دینی، یافت نشود که مجموعه عظیمی از معارف را به این جامعیت و در عین حال اختصار بیان کرده باشد.

فاطمه(س) می‌فرماید: «خداوند ایمان را جهت تطهیر از شرک، نماز را برای منزه بودن از کبر، زکات را برای پاک شدن جان و افزایش رزق، روزه را برای تثبیت اخلاص، حج را برای استواری دین، عدل را برای پیوند قلب‌ها، طاعت ما را برای انتظام آیین(جامعه)، امامت ما را رهایی بخش از تفرقه، جهاد را عزت برای اسلام، صبر را کمک یار دریافت اجر، امر به معروف را برای مصلحت عموم، نیکی به والدین را محافظ غضب الهی، صله رحم را برای ازدیاد عمر و افزایش نفر(جمعیت)، قصاص را نگه دارنده خون‌ها، وفای نذر را برای رسیدن به مغفرت، پیمان و وزن کامل را مانع کم‌فروشی(ورشکستگی)، نهی از شرب خمر را برای دوری از پلیدی، پرهیز از نسبت ناروا را مانعی برای لعنت شدن، ترک دزدی را موجب پاکدامنی قرار داد. خداوند شرک را برای یگانه پرستی، حرام کرد.

حضرت فاطمه(س) در این قلمرو با استناد به آیات قرآن کریم توصیه‌هایی را تاکید فرمودند: «آنگونه که شایسته تقوای پروردگار است، تقوا پیشه کنید؛ وفات نکنید، جز آنکه مسلمان باشید؛ خداوند را در اوامر و نواهی اش اطاعت کنید.»

پایان بخش کلام حضرت زهرا(س) در این قلمرو اشاره به یک آگاهی مهم در دینداری قرآنی است: «همانا میان بندگان خدا، تنها عالمان دارای خشیت الهی‌اند.»

در نوشتار بعد به تحلیل سخنرانی حضرت فاطمه‌(س) پرداخته می‌شود.»