حجتالاسلام علیرضا قبادی، جامعهشناس و کارشناس دینی به مناسبت ایام فاطمیه، در سلسله نوشتاری که در اختیار ایکنا قرار داده است به تحلیل گفتمان خطبه فدکیه حضرت فاطمه(س) پرداخته است.
علیرضا قبادی در ۳ قسمت گذشته از این مجموعه به موضوع «تقسیم قلمروها در خطبه فدکیه حضرت فاطمه الزهرا(س)»، «جایگاه حمد و ستایش پروردگار در دیدگاه حضرت زهرا(س)» و «یگانگی خداوند؛ مهمترین حقیقت و راز عالم هستی» پرداخت و در این قسمت به موضوع «روایتی خاص از رسالت پیامبر خاتم(ص)» اشارهای داشت که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
«گواهی به رسالت حضرت محمد(ص)، سومین قلمرو سخنرانی حضرت فاطمه(س) است، ایشان روایت خاصی از رسالت پیامبر خاتم(ص) ارائه میکند که آن را کاملا با سایر گواهیها متمایز ساخته است.
ابتدا سخنان او را با دیدهای بینا میخوانیم: در آغاز با تأکید گواهی میدهد که «پدرم» محمد، بنده و رسول خداست. آنگاه که خلق در حجاب، پنهان بود و در پوشش اضطرابها به سر میبرد و به سر حد نیستی، نزدیک بود؛ خداوند، با علمی که به سرانجام کارها، اتفاقات روزگار و روند امور داشت او را قبل از رسالت، انتخاب؛ پیش از انتخاب، «نشان» و جلوتر از برگزیدن، مبعوث کرد تا فرمانش را به اتمام رساند، حکمش را اجرا و مقدرات قطعیاش را جاری کند.
پیامبر در حالی مبعوث شد که مردم/ امت، متفرقان در آیینها، ملازمان به آتش، پرستندگان بتها و منکران خداوند بودند، با اینکه خدا را هم میشناختند. پس خداوند به واسطه پدرم، محمد(ص)، ظلمتها را روشن، ابهام قلبها را بر طرف، حجاب دیدهها را آشکار و برای هدایت مردم او را برپا کرد. پس او مردم را از گمراهی رهانید، ناآشنایی آنان را بر طرف و به دین استوار هدایت و به «راه مستقیم» دعوت کرد.
سپس خداوند، با مهربانی، اختیار، اراده و ایثار پیامبر(ص) را به سوی خود فراخواند. بنابراین محمد(ص) از رنج دنیا آسوده شد. او با ملائکه نیکوکار، رضوان پروردگار آمرزنده و همسایگی «پادشاه جبران کننده»، همراه شد. درود خدا بر پدرم، پیامبر، امین، بهترین خلق و برگزیده خدا باشد. سلام، رحمت و برکات خداوند بر او باد.
حضرت فاطمه(س) در قلمرو سوم به «هویت/ کیستی» مهمی تأکید کرده است. او قبل و مقدم بر همه صفات محمد(ص) مانند نبی، رسول، امین ... او را پدر خویش، «پدرم/ابی» دانست و سه بار این ویژگی را در این قلمرو کوتاه تکرار کرد. شرح و تفسیر کلام او در آن برهه از تاریخ اسلام، بحث جداگانهای را میطلبد، اما در حد این نوشتار، سخنش چنین تحلیل میشود که از نظر حضرت فاطمه(س) گواهی به نبوت پیامبر، مستلزم گواهی به این است که محمد(ص) پدر فاطمه(س) است، نه از آن رو که از خون اوست، که امری بدیهی و نیازی به گفتن نیست، چه رسد به تکرار؛ بلکه از آن روی که نشان دهد نبوت محمد(ص) اولین پیوندش با فاطمه است به عبارت دیگر نبوت پیامبر(ص) با فاطمه پیوند ناگسستنی دارد.
همچنین حضرت فاطمه(س) نکاتی مانند توجه ازلی و ابدی خداوند به محمد(ص)؛ علت بعثت او؛ مسولیتهای محمد(ص) برای پیامبری؛ انجام شایسته امور واگذار شده به او از جمله هدایت مردم به دین و دعوت آنان به راه مستقیم؛ ملاقات عاشقانه پیامبر(ص) با پروردگار؛ آسوده شدن پیامبر(ص) از رنج دنیا؛ استقبال ملائکه از پیامبر(ص) و مجاورت او نزد پروردگار جبران کننده در قلمرو سوم برجسته کرده است.
هرچند پرداختن به همه موارد برجسته شده در سخنرانی حضرت فاطمه(س) اهمیت و ضرورت دارد، اما با توجه به محدودیتهای این نوشتار تنها به توضیح مختصری درباره ملاقات عاشقانه پیامبر(ص) با خداوند بسنده میشود.
حضرت فاطمه(س) شهادت میدهد که روح پرفتوح پیامبر(ص) با رأفت و اختیار توام با شوق و ایثار قبض گردید. حیات دنیوی پیامبر با دیداری عاشقانه پایان یافت. سخنان حضرت فاطمه(س) در این قلمرو به کنشی تصریح ندارد، اما پایان یافتن کلامش با «صلوات» به طور تلویحی به تحیت و درود بر پیامبر(ص) اشاره دارد.»
انتهای پیام