پتانسیل بالای جامعه مسلمان کانادا در حوزه تأمین مالی اسلامی

به گزارش ایکنا،  نظام تأمین مالی اسلامی در سال‌های اخیر در بسیاری از کشورهای غیر اسلامی مورد توجه قرار گرفته و عملکرد موفق بانک‌ها و مؤسسات فعال در این نظام مالی در دوران کرونا باعث شده که نظام تأمین مالی اسلامی بتواند در رقابت با نظام تأمین مالی رایج در جهان بیش از گذشته خود را مطرح کند.

در مورد دلایل اقبال به نظام تأمین مالی اسلامی در کشورهای غربی نظرات مختلفی وجود دارد اما بیشترین دلایل آن رشد جمعیت مسلمانان در این کشورها و اخلاقی‌ بودن نظام تأمین مالی اسلامی ذکر شده است.

کانادا یکی از کشورهایی است که در سال‌های اخیر شاهد رشد نظام تأمین مالی اسلامی در نظام مالی و اقتصادی خود بوده است. با وجود اینکه در حال حاضر کانادا کاملاً در مرکز توجه تأمین مالی اسلامی جهانی قرار ندارد، اما اقتصاد کانادا در سال‌های اخیر با توجه به افزایش تعداد سرمایه‌گذاری‌ها و تأسیس شرکت‌ها و استارت‌اپ‌های فعال در حوزه تأمین مالی اسلامی مانند Manzil، مورد توجه سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی است.

یکی از دلایل این رشد، آن است که مسلمانان کانادا در حال حاضر بیشتر به دنبال محصولات حلال بانکی و مالی هستند و از سوی دیگر این کشور، به‌طور کلی جامعه‌ای باز و مترقی و همواره به دنبال راه‌های جایگزین و آگاهانه اجتماعی برای سرمایه‌گذاری است.

کانادا حدود 1.5 میلیون نفر از مسلمانان را در خود جای داده است که اسلام را به دومین دین بزرگ در این کشور تبدیل می‌کند و همچنین عنوان سریع‌ترین دین در حال رشد در کانادا را به خود اختصاص داده است. اکثر مسلمانان کانادا مهاجر هستند، اما مسلمانان متولد شده در کانادا و افرادی که از سایر ادیان به اسلام گرویده‌اند نیز وجود دارند که درصد در حال رشدی را از جمعیت کانادا تشکیل می‌دهند.

به‌طور کلی، تخمین زده می‌شود که تعداد مسلمانان کانادا در دهه آینده دو برابر شود. علاوه بر این، جامعه مسلمان کانادا کاملاً جوان است، بنابراین قطعاً پتانسیل زیادی برای وام مسکن، بیمه خودرو، خانه شخصی، کارت‌های اعتباری و وام‌های خرید کالا وجود دارد. همچنین ارائه‌ خدمات مالی چندزبانه و امکان شخصی‌سازی آن و محصولات بانکداری و سرمایه‌گذاری مبتنی بر فناوری نوین باعث ایجاد تقاضا در حوزه بانکداری اسلامی و تأمین مالی اسلامی شده است.

این حقایق، همراه با موقعیت جهانی اقتصاد کانادا، سهولت انجام تجارت و آغاز کسب و کار در کانادا، رتبه اعتباری AAA(بیانگر بالاترین کیفیت اعتباری است‌، این نوع از درجه‌بندی بر انتظار کمترین ریسک اعتباری دلالت داشته و تنها در مواردی به کار می‌رود که توانمندی فوق‌العاده‌ای در ایفای به موقع تعهدات وجود دارد‌)، بازار مالی با نظارت خوب، مکانیسم‌های مدیریت ریسک قوی، سیستم بانکی سالم و مکانیسم نظارت مالی که در این کشور وجود دارد، نشان داده که نه تنها سرمایه‌گذاران حوزه تأمین مالی اسلامی می‌توانند در این کشور فعالیت کنند بلکه استارت‌ا‌پ‌ها و ایده‌پردازان هم با توجه به قوانین حمایتی این کشور به‌راحتی کسب و کار خود را شروع کند. در واقع می‌توان گفت که در کنار پتانسیل مشتریان، قوانین نیز به کمک سرمایه‌گذاران می‌آید.

در حال حاضر در کانادا شرکت‌ها و مؤسسات فعال در حوزه تأمین مالی اسلامی وجود دارند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به یونایتد مسلم فاینشیال (United Muslim Financial)، بانک حبیب کانادا (Habib Canadian Bank)، گروه سرمایه‌گذاری الاتحاد (Al-Ittihad Investment)، الیوسر (Al Yusr)، بانک منزل (Manzil Bank) و همچنین تعدادی دیگر از شرکت‌های متوسط و کوچک که در زمینه‌های وام‌های کوچک و مسکن فعال هستند، اشاره کرد.

علاوه بر این، تعداد زیادی از بانک‌ها و مؤسسات مالی متعارف در کانادا وجود دارد که در حال ارائه خدمات مالی اسلامی و یا تلاش برای گرفتن مجوز لازم برای خدمات‌دهی هستند. بانک تجارت امپراتوری کانادا (Canadian Imperial Bank of Commerce) یا شرکت وام مسکن و مسکن کانادا (Canada Mortgage and Housing Corp) از جمله این بانک‌ها و مؤسسات مالی هستند.

به گفته اتحادیه خدمات مالی تورنتو(Toronto Financial Services Alliance) ـ‌ نهاد خصوصی که به دنبال تبدیل تورنتو به یک مرکز مالی جهانی است ـ بخش بانکی کانادا در حال حاضر حدود 18 میلیارد دلار وام مسکن مطابق با شریعت اسلام ارائه می‌کند. این درحالی است که حوزه صکوک بین‌المللی می‌تواند تا 130 میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری زیرساخت داخلی ایجاد کند.

حوزه دیگری که کانادا احتمالاً بخش مالی اسلامی خود را در آن گسترش می‌دهد، تکافل است. شرکت‌های بیمه بزرگ مانند Manulife Financial و Sun Life Financial در حال حاضر در حال کسب تجربه از شرکت‌های تابعه بیمه مبتنی بر تکافل خود هستند که در مالزی و اندونزی افتتاح کرده‌اند. این شرکت‌ها همچنین در حال توسعه محصولات بیمه متقابل اخلاقی هستند با توجه به این نکته که بیمه‌نامه‌های متقابل بسیار شبیه به تکافل هستند. در واقع این نوع بیمه‌ها یک رابطه عادلانه و شفاف بین بیمه‌شدگان و کارگزاران فراهم می‌کند.

با توجه به این مسائل می‌توان گفت که کانادا و تورنتو، در حال تبدیل شدن به یک مرکز بزرگ در حوزه تأمین مالی اسلامی و سرمایه‌گذاری اسلامی است و سیاستگذاران این کشور با توجه به تجربه موفق کشورهایی مانند بریتانیا، از همان روش و سیاست‌ها (تسهیل قوانین و ارزش نهادن به سرمایه‌گذاری خارجی) برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی و حمایت از فعالان اقتصادی داخلی استفاده خواهند کرد.

گزارش از محمدحسن گودرزی