سیاسی راد: سنگتراش مدیری دوراندیش و استراتژیستی توانا بود + صوت

حبیب سنگتراش متولد 1338 که در طول عمر خود فعالیت‌های بسیاری انجام داد و مسئولیت‌های مختلفی را برعهده داشت هفته گذشته دار فانی را وداع گفت. از فرماندهی در دوران دفاع مقدس تا ریاست جهاد دانشگاهی تربیت معلم؛ مدیرکل اداری وزارت علوم تحقیقات و فناوری؛ عضویت در سپاه قدس؛ بنیانگذار و رئیس دانشکده خبر؛ مسئولیت دفتر خبرگزاری ایرنا و مهر در جنوب شرق آسیا؛ مسئولیت‌های متعدد در دانشگاه تربیت معلم؛ مسئولیت امور بین الملل دانشگاه علم و فرهنگ و پارک علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی جهاد دانشگاهی از جمله مسئولیت‌های وی محسوب می‌شوند.

در هفتمین روز درگذشت این شخصیت جهادگر و فرهنگی، ایکنا گفت‌وگویی با سیدشمس‌الدین سیاسی راد؛ دوست و همرزم او، پیرامون این شخصیت جهادی انجام داده است.

سیدشمس‌الدین سیاسی راد در ابتدا از زمان آشنایی خود با زنده‌یاد حبیب سنگتراش گفت:‌ سال 62 وارد دانشگاه خوارزمی و در سال بعد با انجمن اسلامی دانشجویان این دانشگاه آشنا شدم. انجمن اسلامی و جهاد دانشگاهی نیز یک مجموعه همراه بود که بعضی از دوستان یا در انجمن اسلامی یا در جهاد دانشگاهی یا به‌ صورت مشترک در هر دو فعالیت می‌کردند. سال 64 به عضویت شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشگاه درآمدم که مرحوم سنگتراش در آن مقطع از بنیان‌گذاران و رئیس جهاد دانشگاهی تربیت معلم بودند.

وی ادامه داد: استاد سنگتراش نیز هم جهاد را اداره می‌کردند و هم در مرکزیت انجمن اسلامی دانشگاه به فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی مشغول بودند که من در خدمتشان بودم و به‌نوعی برای ما که دانشجویان جدید بعد از انقلاب فرهنگی دانشگاه‌ها بودیم، سمت استادی داشتند. چون مرحوم سنگتراش همزمان عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز بود و با سپاه قدس که مأموریت‌های برون‌مرزی سپاه را بر عهده داشت و عمدتاً در لبنان مستقر بود همکاری داشت.

سیاسی راد افزود:‌ زنده‌یاد سنگتراش در سال 1364 تعدادی از دوستان انجمن اسلامی دانشگاه خوارزمی را انتخاب کردند و قرار شد به‌اتفاق به لبنان عزیمت کنیم. ما در این مناطق فعالیت‌های فرهنگی و انتقال تجربیات سازمان‌دهی و فعالیت‌های تشکیلاتی انجام می‌دادیم، منتها مأموریت‌های شخصی مرحوم سنگتراش جنسی متفاوت داشت و بیشتر از نوع مأموریت‌های نزدیک به فعالیت‌های نظامی بود ولی ما در جزئیات این بحث‌ها ورود نداشتیم.

وی اظهار کرد: مرحوم سنگتراش در آن مقطع دانشجوی ارشد تاریخ و رئیس جهاد دانشگاهی بود و همزمان در لبنان مأموریت‌هایی در حیطه فعالیت‌های سپاه را هم انجام می‌داد. در 19 دی‌ سال 68 مرحوم سنگتراش به عملیات کربلای 5 به‌ عنوان فرمانده تیپ حمزه سیدالشهدا (ع) از لشکر 9 بدر ورود کردند. فرماندهی این لشکر با شهید والامقام اسماعیل دقایقی بود و مرحوم سنگتراش از دوستان بسیار نزدیک شهید دقایقی بودند که فرماندهی این تیپ را بر عهده داشتند.

سیاسی راد در رابطه با لشکر 9 بدر شرح داد: این لشکر ترکیبی از مجاهدین عراقی بود که علیه حزب بعث و رژیم عراق مبارزه می‌کرد که از عراق خارج شده و به ایران آمده بودند. همچنین تعدادی از معاودینی که در سال 1352 از عراق رانده شده و به ایران آمده بودند و نیز تعدادی از اسرایی که بعد از اسارت تصمیم گرفته بودند در ایران علیه حزب بعث و رژیم صدام وارد عملیات شوند حضور داشتند و فرماندهی این بخش از نیروها با مرحوم سنگتراش بود.

وی در رابطه با عملیات کربلای 5 بیان کرد: این عملیات شدیدترین نبرد تاریخی بین کشور ایران و عراق بود که ما در آنجا شهدای  بزرگی را تقدیم اسلام و ایران کردیم. از آن جمله می‌توان به شهدایی چون شهید خرازی فرمانده لشکر 14 امام حسین (ع)، شهید اسماعیل دقایقی فرمانده لشکر بدر، حجت‌الاسلام عبدالله میثمی از چهرهای خیلی معروف‌تر عملیات کربلای 5 اشاره کرد. این عملیات در 19 دی سال 65 شروع شد و منجر به آزادسازی 150 کیلومتر مربع از خاک ایران و منطقه شلمچه در شرق بصره شد به همین جهت بزرگ‌ترین نبردهای تاریخ جنگ ایران گفته می‌شود. مرحوم سنگتراش در این عملیات فرماندهی بخشی از نیروهای لشکر بدر را بر عهده داشت که حماسه‌های بزرگی را آفرید. البته من بعدها به لشکر بدر پیوستم و توفیق شرکت در این عملیات را نداشتم منتها دوستانی که در معیت ایشان در این عملیات حضور داشتند تعریف می‌کنند که این عملیات بسیار فنی و بزرگی بود.

سیاسی راد ادامه داد: چند روز قبل از پذیرش قطعنامه 598 به دلیل تهاجم مجدد ارتش عراق به‌ اتفاق مرحوم سنگتراش از تهران عازم منطقه عملیاتی جنوب شدیم. در مسیر رفتن به پادگان شهید غیور اصلی متوجه شدیم که ارتش عراق و سازمان منافقین از عراق به سمت غرب کشور حمله کردند و وارد منطقه سرپل ذهاب شدند. دقیقاً شش روز بعد از پذیرش قطعنامه حمله کردند که شهر کرند و اسلام‌آباد را تصرف کرده و به سمت کرمانشاه در حرکت بودند و ما به سمت لشکر بدر برگشته و از آنجا به سمت اسلام‌آباد رفتیم. در تنگه چارزبر درگیری شدیدی رخ داد و چه شکست مفتضحانه و بزرگی برای ارتش عراق و سازمان دست‌نشانده‌شان بود.

بعد از عملیات مرصاد به ستاد اجرایی قطعنامه 598 که زیر نظر شورای عالی امنیت ملی فعالیت می‌کرد، بازگشتیم. در این ستاد به مسائلی که مربوط به اجرای قطعنامه 598 می‌شد فعالیت می‌کرد و به نمایندگان سازمان ملل کمک می‌کرد و موضوعات را پیگیری می‌کرد که بنده نیز افتخار داشتم در کنار مرحوم سنگتراش خدمت کنم.

به یاد دارم که ایشان به دلیل آنکه مقطع کارشناسی ارشد خود را در رشته تاریخ در دانشگاه ادامه می‌دادند بسیار علاقه‌مند بودند که موضوع تاریخچه تأسیس لشکر بدر را به‌ عنوان یک اتفاق بی‌نظیر شاید در تاریخ جنگ‌هایی که در دنیا اتفاق افتاده به‌عنوان یک رساله دکتری یا پایان‌نامه کارشناسی ارشد تعریف کنند که در خاطر دارم که در دانشگاه نشست‌هایی تشکیل شد و موضوع پیگیری شد حتی بعدها در یک قالب دیگری تحت عنوان تجمیع خاطرات زمان جنگ این کار انجام شد.

سیاسی راد در رابطه با فعالیت‌های بعد از جنگ حبیب سنگتراش مطرح کرد: بعد از پایان جنگ تحمیلی مرحوم سنگتراش مشغول به همکاری با وزارت علوم شد و در سمت مدیرکل امور اداری و بعدها مدیرکل امور رفاهی فعالیت می‌کرد. از دیگر کارهای وی می‌توان به تأسیس دانشکده خبر، مسئول خبرگزاری ایرنا در جنوب شرق آسیا، فعالیت در بخش بین‌الملل دانشگاه علم و فرهنگ اشاره کرد. همچنین در مسائل مربوط به دانشگاه خوارزمی به‌عنوان یک مشاور امین در کمک به رتق‌وفتق امور این دانشگاه مشغول بودند.

وی در رابطه با شخصیت و منش حبیب سنگتراش بیان کرد: وی محصول دوران مبارزات قبل از انقلاب و شرایط و دوران سخت بعد از انقلاب بود. زندگی در آن شرایط به‌علاوه ویژگی‌های ذاتی‌ای که داشت از او یک شخصیت منحصربه‌فرد ساخته بود. با تجربه سال‌ها رفاقت و ارتباط نزدیک با مرحوم سنگتراش می‌توانم به ویژگی‌هایی چون جوا‌نمردی، بخشندگی،‌ اخلاق خوش و حوصله و تحمل بسیار بالا اشاره کنم.

سیاسی راد ادامه داد:‌ من به یاد ندارم مرحوم سنگتراش در هیچ عرصه و صحنه‌ای روحیه خود را از دست بدهد؛ حتی در دوران سخت بیماری که یک‌بار تعریف می‌کرد که من معمولاً شب‌هایی که می‌خوابم نمی‌دانم فردا صبح امکان بیدار شدن دارم یا نه ولی این موضوع هیچ‌وقت در روحیه و نشاط او تأثیری نداشته است.

وی افزود: بخشی از توانایی‌های مرحوم سنگتراش اکتسابی بود که با توجه به آموزش‌هایی که دیده بود از او مدیری بسیار قابل، دوراندیش و استراتژیست بسیار توانایی ساخته بود. وی پیش‌بینی‌های دقیقی از تحولات داشت و سازمان‌دهنده‌ای بی‌نظیر بود و به همین دلیل هر مسئولیتی را که بر عهده می‌‌گرفت به نحو احسن انجام می‌داد. در تأسیس دانشکده خبر فعالین این عرصه می‌دانند که چه‌کار بزرگی انجام داده است. مرحوم سنگتراش در دانشگاه علم و فرهنگ، جهاد دانشگاهی، دانشگاه خوارزمی، شورای مدیریت دانشگاه خوارزمی و در زمان جنگ نقش مؤثری را ایفا کردند. تجمیع و تلفیق خصلت‌های وی از او یک مدیر جامع‌الاطراف و موفق ساخته بود که امروزه شاهد کمتر افرادی با این سطح از توانمندی و قابلیت هستیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد:‌ مرحوم سنگتراش نسبت به ایران و تمامیت ارضی کشور به‌عنوان میراث سرزمینی در دفاع از ایران یک عاشق پاک‌باخته بود و در زمان جنگ با مأموریت‌های برون‌مرزی که داشت باعث اعتلای نام ایران بود. همچنین در کشور مالزی هم که مسئولیت داشتند بسیار موفق عمل کردند و هنوز یاد و خاطره عملکردشان مورد تجلیل ایرانی‌هایی است که در آنجا ارتباط داشتند.