میان نفس و جسم فاصله قائل نشویم

به گزارش ایکنا از فارس، آیت‌الله احمد بهشتی، نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری، شامگاه سه‌شنبه، 4 آبان‌ماه در مراسم افتتاحیه پنجمین همایش بین‌المللی «سیره نبوی در طب» که در مجتمع ولایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز برگزار شد، با طرح این سؤال که آیا انسان شناختنی است یا خیر، گفت: اینکه می‌گویند انسان موجودی ناشناخته است، موافق نیستم زیرا در منابع اسلامی به‌ویژه در قرآن کریم انسان معرفی شده است.

وی با اشاره به آیه 4 سوره تین «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ؛ [كه] براستى انسان را در نيكوترين اعتدال آفريديم» افزود: خداوند در این آیه تأکید می‌کند که انسان را در بهترین قوام و ساختار آفریده است. همچنین در آیه دیگر بعد از اینکه مراحل خلقت انسان را ذکر می‌کند می‌فرماید «... فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ؛ ... آفرين باد بر خدا كه بهترين آفرينندگان است» (آیه 14 سوره مؤمنون). سؤال اینجاست که چرا خداوند درباره خلقت‌های دیگر نفرموده است احسن‌الخالقین ولی درباره خلقت انسان اینگونه بیان می‌کند بنابراین از این کلمه می‌توانیم استفاده کنیم که اگر خدا احسن الخالقین است، به خاطر خلقت انسان است پس انسان احسن‌المخلوقین است و این مقام و موقعیت انسان است.

عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین با اشاره به آیه 70 سوره اسراء «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا؛ و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتيم و آنان را در خشكى و دريا [بر مركبها] برنشانديم و از چيزهاى پاكيزه به ايشان روزى داديم و آنها را بر بسيارى از آفريده‌هاى خود برترى آشكار داديم»، گفت: آیا معنای این آیه آن است که خداوند، انسان را بر بسیاری از مخلوقات برتری داده است؛ در اینجا دو معنا برای واژه «مِن» می‌توان تصور کرد اگر این «مِن تبعیضه» است یعنی انسان بر همه مخلوقات برتری دارد اما این «مِن بیانیه» است یعنی انسان بر بسیاری از موجوداتی که کثیر هستند، برتری داده شده است و در اینجا مقام و موقعیت و مرتبه انسان روشن می‌شود.

وی در ادامه به بیان مطالبی در خصوص طب در سیره نبوی پرداخت و گفت: امیرالمؤمنین دو سؤال اساسی را مطرح فرمودند: طبتان چیست؟ دردتان چیست؟؛ این سؤالات جواب دارد یا خیر. مفهوم این سؤالات آن است که انسان باید طب و درد خود را بشناسد و می‌تواند این درد را با آن طبش درمان کند.

آیت‌الله بهشتی با بیان اینکه طب را باید به سه قسم طب اکبر، طب اوسط و طب اصغر تقسیم‌بندی کرد، گفت: باید بررسی کنیم و ببینیم که ما دنبال چه طبی هستیم اما به نظر می‌رسد امروزه اکثراً گرفتار طب اصغر هستیم.

نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: گاهی اوقات انسان به برخی از اطبا مراجعه می‌کند و طبیب هم سرپا ایستاده چند کلام از مریض سؤال می‌پرسد و بعد هم شروع به نسخه‌پیچی می‌کند و بعد هم که بیمار نسخه را استفاده کرد، بدتر می‌شود و این همان طب اصغر است، در حالی که در برخی از کشورهای دیگر این‌گونه نیست و یک طبیب حتی تا یک ساعت هم با بیمارش صحبت می‌کند تا ببیند آیا می‌تواند بیماری او را تشخیص دهد یا خیر.

وی با بیان اینکه طب اکبر، طبی است که در آن هم به نفس انسان توجه می‌شود هم جسم، گفت: البته میان نفس و جسم نباید فاصله قائل شویم زیرا این‌ها با هم فاصله ندارند؛ بدن سنگر روح است و روح سنگربان بدن است. این سنگر و سنگربان را نباید از هم جدا کرد و این‌ها قابل تفکیک نیستند و از هم جدا نمی‌شوند لذا می‌بینیم که در آیات قرآن صحبت از نفخ روح است یعنی روح در تمام بدن نفخ می‌شود و بعد زمانی که می‌خواهد از بدن جدا شود مرحله به مرحله می‌رود تا به گردن برسد، پس چطور می‌شود روح و بدن را از هم جدا کنیم.

آیت‌الله بهشتی تأکید کرد: طب اکبر آن طبی است که هم به جسم توجه دارد هم به نفس؛ هم به سنگر توجه دارد هم سنگربان؛ هم به مدبر و هم به متدبر توجه دارد و این است که حضرت علی(ع) فرمودند طب شما چیست آیا همین طب حیوانات است؟ اگر این باشد که طب اصغر می‌شود.

وی با بیان اینکه طب اکبر یک طب جامع است، از دست‌اندرکاران کنگره سیره نبوی در طب درخواست کرد تا حتماً به این نوع طب توجه ویژه‌ای داشته باشند.

عضو مجلس خبرگان رهبری در خصوص طب اوسط نیز گفت: طب اوسط فقط به روح توجه دارد و همین کاری است که عرفا انجام می‌دهند یعنی یک بعد را گرفته‌اند و حتی می‌رسد به اینجا که می‌گویند چند جویی پیرهن از بهر تن، تن را رها کن تا نخواهی پیرهن. چگونه می‌شود تن را رها کرد، تن رها کردن یعنی مردن و رفتن و این چیز درستی نیست.

آیت‌الله بهشتی تصریح کرد: درست است که عرفا بسیار زحمت کشیدند و خدمت کردند و کارهای خوبی انجام دادند ولی طبشان طب اوسط است یعنی فقط به روح انسان توجه می‌کنند و به بدن انسان توجه نمی‌کنند یا خیلی ضعیف به آن توجه دارند.

وی در پایان اظهار کرد: طب اصغر همین طب متداولی است که ما گرفتارش هستیم. فقط به بدن نگاه می‌کنند؛ نگاهی به نبض و رنگ مریض و جنبه‌های دیگر مریض و خون او توجه کرده و آزمایش‌هایی هم انجام می‌دهند که همگی به جسم بازمی‌گردد و آن سنگربان و مدبر اصلی را مدنظر قرار نمی‌دهند بنابراین هنوز هم این سؤال امیرالمؤمنین(ع) مطرح است که فرمودند طب شما چیست؛ درد شما چیست و کسی جواب درستی به این سؤالات نداده است البته کارهایی انجام شده است اما هنوز معطل پاسخ به این سؤالات هستیم.