بازتاب مناظره پیامبر(ص) و مسیحیان نجران در آیات سوره «آل‌عمران»

به گزارش ایکنا، جلسه تفسیر قرآن آیت‌الله عابدی روز گذشته در حوزه علمیه قم برگزار شد. عابدی در ابتدای جلسه به توضیح درباره شان نزول آیات ابتدایی سوره «آل عمران» پرداخت. گزیده متن جلسه از نظر می‌گذرد:

دیروز درباره شأن نزول هشتاد آیه سوره آل عمران توضیح دادیم. گفتیم مسیحیان نجران خدمت پیامبر(ص) آمدند که مناظره کنند. موقع عصر بود. مسیحیان اول به مسجد پیامبر آمدند. ناقوس کلیسا را هم آوردند و مراسم خودشان را انجام دادند بعد شروع به مناظره با رسول خدا کردند. این هشتاد آیه مباحث جالبی درباره مسیحیت دارد.

درباره عبادت مسیحیان در مسجد پیامبر هم باید عرض کنم ما خودمان چنین فتوایی داریم که نماز خواندن در کلیسا بهتر از نماز خواندن در خیابان است یا اینکه نجس کردن کلیسا حرام است گرچه خود آنها در کلیسا شراب می‌خورند ولی ما باید احترام کلیسا را نگهداریم. همانطور که ما کلیسا را محترم می‌شماریم، عکسش هم همینطور است و مسیحیان می‌توانند در مسجد، عبادت مسیحی انجام دهند. یک نکته هم بگویم، در روایات اگر کلمه «یهودی» دیدید فوری آن را یهودی معنا نکنید احتمال دارد در روایتی یهودی بگوید و مرادش مسیحی باشد چون تمام مسیحی‌ها خودشان را یهودی می‌دانند ولی یهودی‌ها مسیحیان را قبول ندارند.

ضمناً این قصه‌ای که داریم نقل می‌کنیم مدرک زیاد دارد. در کتاب‌های تاریخی هم که بسیار زیاد آمده است مثل سیره ابن هشام. دیروز تا اینجا خواندیم که برخی به رفتار مسیحیان اعتراض کردند: «فقدموا على رسول الله(ص) المدينة، ودخلوا مسجده حين صلى العصر، عليهم ثياب الحبرات، جبب وأردية في جمال رجال بلحرث  بن كعب، يقول بعض من رآهم من أصحاب رسول الله(ص): ما رأينا وفدا مثلهم، وقد حانت صلاتهم فأقبلوا يضربون بالناقوس، وقاموا فصلوا في مسجد رسول الله(ص) فقالت الصحابة: يا رسول الله! هذا في مسجدك؟ فقال رسول الله(ص): دعوهم فصلوا إلى المشرق». منظور از «فصلوا إلى المشرق» مشرق جغرافیایی نیست بلکه شرقی یعنی طلوع نور. تاویل و باطن گرایی هم نور است. از طرفی، مسیحیت دین تاویل و باطن‌گرایی است. در مقابل، یهودیت غربی است. غربی یعنی افول نور؛ چون یهودیت فقط طرفدار ظاهرگرایی است و باطن ندارد؛ مثل وهابیت که غربی است و ظاهرگرایی است. دین اسلام نه شرقی است و نه غربی یعنی هم ظاهر را دارد و هم باطن را دارد.

ادامه داستان این است: « فتكلم السيد والعاقب إلى رسول الله(ص)، فقال لهما رسول الله(ص): أسلما. قالا: قد أسلمنا قبلك. قال: كذبتما يمنعكما من الاسلام دعاؤكما لله ولدا، وعبادتكما الصليب، وأكلكما الخنزير. قالا: إن لم يكن ولد الله، فمن أبوه؟ وخاصموه جميعا في عيسى. فقال لهما النبي(ص): ألستم تعلمون أنه لا يكون ولد إلا ويشبه أباه؟ قالوا: بلى. قال: ألستم تعلمون أن ربنا حي لا يموت، وأن عيسى يأتي عليه الفناء؟ قالوا: بلى. قال: ألستم تعلمون أن ربنا قيم على كل شئ ويحفظه ويرزقه؟ قالوا: بلى. قال: فهل يملك عيسى من ذلك شيئا؟ قالوا: لا. قال: ألستم تعلمون أن الله لا يخفى عليه شئ في الأرض، ولا في السماء؟ قالوا: بلى. قال: فهل يعلم عيسى من ذلك إلا ما علم؟ قالوا: لا. قال: فإن ربنا صور عيسى في الرحم كيف شاء، وربنا لا يأكل، ولا يشرب، ولا يحدث. قالوا: بلى. قال: ألستم تعلمون أن عيسى حملته أمه كما تحمل المرأة، ثم وضعته كما تضع المرأة ولدها، ثم غذي كما يغذى الصبي، ثم كان يطعم ويشرب ويحدث؟ قالوا: بلى. قال: فكيف يكون هذا كما زعمتم؟ فسكتوا. فأنزل الله فيهم صدر سورة آل عمران إلى بضع وثمانين آية.»

ترجمه عبارات این است که پیامبر(ص) به مسیحیان فرمود تسلیم خدا شوید. گفتند ما قبل از شما مسلمان شدیم. پیامبر(ص) فرمود: دروغ می‌گویید. اینکه شما می‌گویید خدا بچه دارد، صلیب را می‌پرستید و گوشت خوک می‌خورید شاهد این است که تسلیم خدا نیستید. آنها گفتند: اگر عیسی بچه خدا نیست پس پدرش کیست؟ مسیحیان و پیامبر درباره عیسی مناظره کردند.

پیامبر(ص) فرمود: شما مگر قبول ندارید هر بچه‌ای شبیه پدرش است. گفتند: بله. پیامبر(ص) فرمود: قبول دارید خدا زنده است و موت ندارد در حالی که عیسی موت دارد. اینکه مسیحیان قبول دارند عیسی موت دارد به جهت این است که می‌گویند عیسی به دار آویخته شد، دفنش کردند، بعد از چهل روز از قبر درآمد و به آسمان رفت.

پیامبر(ص) در ادامه فرمودند: آیا قبول ندارید خدا قیم هر چیزی است. آیا عیسی هم اینطوری است؟ مسیحیان گفتند: نه. دقت داشته باشید مسیحیتی که قرآن می‌فرماید مسیحیت واتیکان نیست. یک مسیحیتی خاصی است که درون جزیره العرب بود، فقط هم در آن زمان بود، نه این زمان. پس این مطالب را به مسیحیان امروز نسبت ندهید.

پیامبر(ص) در ادامه مناظره فرمودند: آیا اینطور نیست هیچ چیز بر خدا پنهان نیست. گفتند: بله. پیامبر فرمود: عیسی(ع) فقط همان مقداری بلد است که به او یاد دادند و بیشتر بلد نیست. مسیحیان تایید کردند. پیامبر(ص) فرمود: آیا اینطور نیست که شما قبول دارید عیسی در شکم مادر بود همانطور که هر مادری بچه‌اش را حمل می‌کند. این بچه به دنیا آمد و غذا خورد همانطور که هر بچه‌ای اینطور است. مسیحیان تایید کردند. پیامبر(ص) فرمود اگر عیسی(ع) اینطوری است پس چگونه خدا است. مسیحیان ساکت شدند. به همین سبب خداوند هشتاد آیه را درباره مسیحیان نازل کرد که آیه مباهله هم ضمن همین آیات دارد. این شان نزول آیات بود.