نیازمند قصه‌های امروزی از سیره پیامبریم/ سمت داستانهای غیرقابل دسترس نرویم
آیین اختتامیه ششمین دوره جشنواره خاتم در فروشگاه کتاب زیتون برگزار شد و حاضران و برگزیدگان به سخنرانی پیرامون موضوع آن پرداختند.
به گزارش ایکنا، آیین اختتامیه ششمین دوره جشنواره خاتم به همت دفتر نشر فرهنگ اسلامی امروز نهم خرداد در فروشگاه کتاب زیتون برگزار شد.
در ابتدای این مراسم علی اکبر اشتری، رئیس جشنواره در سخنانی اظهار کرد: خاتم رویدادی است که هر ساله شاهد رشد کمی و کیفی آن بوده‌ایم. امیدوارم این روند مثبت در سال‌های بعد نیز ادامه داشته باشد.
وی افزود: جشنواره خاتم، مستقل از نهادهای دولتی برگزار می‌شود، البته نام‌هایی که از برخی مراکز در این جشنواره می‌شنویم تنها به همکاری‌هایی پیرامون گردآوری داستان‌ها خلاصه شده است. من زیاد اهل گله نیستم، اما اینجا باید از صداوسیما بابت عدم حمایت از این اتفاق گلایه کنم.
رئیس جشنواره ادامه داد: مکاتبات زیادی با صداوسیما برای حمایت از این اتفاق انجام دادیم. توقع ما دریافت کمک‌های آنچنانی نبود، بلکه تنها می‌خواستیم این رویداد به شکلی مطلوب‌تر مد نظر قرار گیرد. این جشنواره ابزاری برای رسیدن به سبک زندگی اسلامی است، زیرا داستان‌هایی که به پیامبر و سیره زندگی وی مربوط می‌شود، می‌تواند ما را در رسیدن این خواسته کمک کند، ولی افسوس که صداوسیما از عرضه کمک‌های لازم خودداری کرد.
احمد رضا سنگری، دیگر سخنران این مراسم نیز در سخنانی تصریح کرد: گابریل گارسیا مارکز داستانی به نام «پاییز پدر سالار» دارد. این کتاب درباره افرادی حرف می زند که همیشه وجود دارند، هرچند که به لحاظ جسمی در دنیا نباشند. در قرآن این افراد را «اسوه» می‌نامند. پیامبر(ص) که محور این جشنواره است بزرگترین اسوه تاریخ بشریت است. درباره حضرت رسول باید گفت این است که موضوع و مطلب برای بیان درباره زندگی وی بی‌نهایت است، اما باید این داستان‌ها را به گونه‌ای بیان کرد که کارکرد اکنون داشته باشد.
این نویسنده تاکید کرد: در گذشته داستانهای پیامبر تنها درباره خود حضرت رسول (ص) بود. این قصه‌ها زیباست، اما بارها بازگو شده است، پس لازم است قصه‌های امروزی داشته باشیم تا بتوانیم سیره نبی را در زندگی امروز هم مشاهده کنیم. نکته دیگر اینکه اگر پیامبر را آیینه حضرت حق بدانیم باید بگوییم هر آنچه زیبایی است در وجود پیامبر است. تنها کافیست نویسندگان برای به تصویر کشیدن این زیبایی بیشتر بر لایه‌های پنهانی زندگی حضرت رسول (ص) متمرکز شوند. این اتفاق اگر رخ دهد از داستانهای تکراری دور خواهیم شد. همچنین تاکید دارم که برنامه‌های ما در این حوزه باید فرایندی باشد نه برایندی.
در بخش دیگری از این مراسم، مصطفی رحماندوست شاعر و داستان‌نویس پیشکسوت با بیان اینکه 346 داستان را در این جشنواره خوانده است، گفت: کارهایی که خواندم خیلی خوب بودند. کارهای دیروز به شکلی مطلوب به امروز گره خورده بود. در بخشی از این مراسم رئیس جشنواره از عدم همکاری صدا و سیما گله کردند اما به شخصه معتقدم این اتفاقی مثبت است، چون رسانه ملی به هر چه پرداخته آن را از ارزش انداخته است.
مجتبی رحماندوست نیز در تکمیل سخنان برادر خود تاکید کرد: باید با زبان ادبیات و هنر سیره حضرت رسول (ص) را در جامعه اشاعه دهیم. در ضمن باید از داستانهای غیرقابل دسترس نیز باید پرهیز کنیم. برای مثال با پرداختن به شهیدانی چون سردار دلها می‌توان به نوعی تصویرگر زندگی حضرت رسول (ص) باشیم. این اتفاق می‌تواند به نوعی درباره تمامی شهدا هم مد نظر قرار گیرد.
در بخش دیگر از اختتامیه چینی‌فروشان صحبت کرد و گفت: خدا را شکر در این جشنواره مسیری باز شده تا به واسطه آن بتوان سیره حضرت رسول (ص) را تصویر کرد. در این جشنواره نسل‌های مختلف حضور دارند و این امر اتفاق بسیار خوبی است که می‌تواند قدمی در جهت رشد داستان‌هایی با محوریت حضرت رسول(ص) باشد، ولی امیدوارم در دوره‌های بعد شاهد اتفاقات با کیفیت‌تری در این جشنواره باشیم.
وی ادامه داد: حضور در این جشنواره به نظرم نوعی رزق است که سعادت دستیابی به آن نصیب هر فردی نمی‌شود. برای همین امیدوارم کسانی که در این جشنواره حضور داشتند قدردان این اتفاق باشند. در این دوره از جشنواره حضور خانم‌ها بسیار پررنگ بود برای همین پیشنهاد می‌کنم برای سال آینده شاهد حضور بخشی ویژه درباره حضرت خدیجه باشیم. بانوی بزرگی که در زندگی پیامبر نقشی پررنگ داشت.
در آیین اختتامیه برگزیدگان جشنواره نیز سخنان راندند.
نیلوفر مالک برگزیده نخست بخش کودک «فقط کمی شبیه او» عنوان داستان من است. چند سالی بود دوست داشتم در این جشنواره حضور داشته باشم اما خوشبختانه این اتفاق امسال رخ داد. در این کار می خواستم با پرداختن به امانتداری به نوعی سیره حضرت رسول را مد نظر قرار دهم.
یاسمن میرحسینی بزرگیزیده دوم بخش کودک: «پروانه‌ها می رقصند» عنوان داستان من است. جای دارد در این مراسم از مربیم خودم تشکر داشته باشم. در داستانم به گوشه‌ای از زندگی «انس بن مالک» کوچکترین خدمتکار پیامبر است. در این داستان به واسطه پرداختن به این شخصیت تصویرگر رفعت پیامبر نسبت به کودکان بودم. همچنین به نوعی می‌خواستم به کودکان کار هم توجه کنم.
کارینا کارخانه چی برگزیده سوم‌بخش کودک: داستان قصه من برگرفته تجربه شخصی من است. این کتاب روایتگر دخترانی است که پدر ندارند. قهرمان قصه رضوان نام دارد. امیدوارم هیگاه نسبت به رضوان‌ها بی‌تفاوت نباشیم.
در انتهای این مراسم، بیانیه بخش کودک و نوجوان و بیانه بخش بزرگسال به شرح زیر خوانده شد.
باسمه تعالی
بیانیه هیات داوران بخش کودک و نوجوان ششمین دوره جشنواره خاتم
لقد کان لکُم فی رسول الله اسوةً حَسَنةً 21 احزاب
رسول خدا، الگوی زیبا زیستن است.
محمد(ص) رساترین پیام انسانیت است و جهان وام‌دار رسالت پیامبر خاتم حضرت محمد(ص) است. در دنیایی که اسلام و مسلمان در حد کلمه است و آنچنان که باید شناخته نشده، درست نوشتن از پیامبر اسلام جسارتی عالمانه می‌خواهد.
داستان و داستان‌نویسی سن و سال نمی‌شناسد. این حرف تازه‌ای نیست و خیال‌بافی‌ها و داستانهای کودکانه شاهدی است بر این مدعا.
اما آنچه که دور از ذهن است و عجیب می‌نماید، تنوع سن و سال نویسندگان داستانهای کودک و نوجوان در جشنواره خاتم است. حضور داستان‌نویسان بخش کودک و نوجوان از رده‌های سنی مختلف در ششمین دوره جشنواره خاتم از هشت سال تا بالای 50 سال صحت این گفته را به اثبات می‌رساند.
ذکر این نکته ضروریست که اهداف جشنواره خاتم، زمانی محقق می‌شود که داستان‌نویسان کودک و نوجوان حاضر در مراحل مختلف جشنواره به ویژه مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از آموخته های خود در راستای اجرای بهتر این فعالیت بهره گیرند.
جشنواره خاتم مفتخر است که مهمترین نقش را در گسترش داستان‌نویسی در حوزه کودک و نوجوان ایفا کرده و بارزترین نمود آن کسب موفقیت در این مسیر و حضور با کیفیت و ارزشمند داستان‌نویسان از رده‌های سنی مختلف در جشنواره ششم خاتم است و از زیباترین جلوه‌های این نمود، داستان‌هایی از گروه سنی کودک در رده‌های سنی ب و ج در جشنواره ششم است.
هیئت داوران بخش کودک و نوجوان ششمین دوره جشنواره خاتم، پس از بررسی 195 اثر در بخش کودک و نوجوان و 346 اثر در بخش دانش‌آموزی اعلام می‌دارد که از میان آثار ارسالی و آثاری که از ساختار داستانی محکم و منسجمی برخوردار باشند و از کلیشه‌ها و بازنویسی فاصله گرفته و درونمایه آنها مفهومی از زندگی، سیره و منش پیامبر اکرم(ص) را القا کند، هنوز فاصله زیاد است. در این بین ضعف داستان‌نویسان بزرگسال برای کودک و نوجوان به شدت قابل لمس بوده و هست. آنچه که در این دوره، بسیار جای امیدواری است داستان‌نویسان دانش‌آموز است. دانش‌آموزان زیر 18 سال و اعضای کودک و نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که گاه با سوژه‌ها و تکنیک‌های خوب داستانی، داستانهای متفاوتی را برای پیامبر مهر رقم زدند. سهم کودکان و نوجوانان داستان‌نویس در ششمین دوره بسیار امیدبخش بود. همین ویژگی مسئولین جشنواره را بر آن می‌دارد تا همچنان جهت آموزش و پیشرفت داستان‌نویسی، برای دانش‌آموزان، در این حوزه فعال و مشارکت داشته باشد.
هیات داوران از بین آثار رسیده در بخش کودک و نوجوان، سه اثر را شایسته تقدیر دانست.
آثارتقدیری بدون ترتیب عبارتند از:
داستان اسم رمز دوستی نوشته زهرا زرگر
داستان صف گل های قرمز نوشته ثنا ثقفی
داستان نشان سبز نوشته دریا چوبین
رتبه های بالاتر:
رتبه سوم به داستان پری و پیامبر نوشته نگار اتحادی واقعی تعلق گرفت
رتبه دوم به داستان پروانه ها می رقصند نوشته یاسمین میرحسینی تعلق گرفت
و رتبه اول به داستان فقط کمی شبیه او نوشته نیلوفر مالک تعلق گرفت
هیات داوران جایزه ویژه خود را به داستان یک لقمه نان از لابه‌لای کوه‌ها نوشته الهه شعبانلو تقدیم می کند.
بخش دانش‌آموزی
اثر شایسته تقدیر:
داستان سفر مه‌آلود نوشته مطهره جمالی
رتبه‌های بالاتر:
رتبه سوم به داستان همان مرد مهربان نوشته زینب صلاحی نژاد تعلق گرفت
رتبه دوم به داستان تاج بندگی نوشته کارینا کارخانه چین تعلق گرفت
و رتبه اول به داستان دفتر زرد سیمی نوشته مائده سادات آبسردی تعلق گرفت
امید است در سال¬های پیش¬رو، جشنواره خاتم شاهد خلق و آفرینش داستان¬هایی جذاب و محکم با نگاهی عمیق و تامل برانگیز به سیره پیامبر اسلام باشد.
ان‌شاالله
هیئت داوران بخش کودک و نوجوان پنجمین دوره جشنواره خاتم
مصطفی رحماندوست مجتبی رحماندوست، مجیدقیصری، حمیدرضا شاه آبادی، محسن پرویز
بیانه بخش بزرگسال نیز به این شرح است.
باسمه تعالی
بیانیه هیات داوران بخش بزرگسال ششمین دورة جشنوارة خاتم
لقد کان لکُم فی رسول الله اسوةً حَسَنةً 21 احزاب
رسول خدا، الگوی زیبا زیستن است.
بهره‌گیری از ظرفیت داستانی برای شناختن و شناساندن سیره نبی اکرم(ص) که زیباترین و متعالی‌ترین اسوه و الگو برای رسیدن به حیات طیبه است، ششمین دوره خود را پشت سر گذاشت.
در این دوره از جشنواره، در خلال یک سال برگزاری جلسات هفتگی نقد و بررسی در فضای مجازی، ضمن نقد و بررسی ویژگی‌های فنی داستانهای منتخب دوره‌های پیشین، ابعاد مختلف سیرة پیامبر(ص) در روند داستانی مورد بررسی قرارگرفت و شرکت‌کنندگان در این جلسات علاوه بر آشنایی بیشتر با فنون داستان‌نویسی درباره سیره پیامبر اکرم(ص)، با شیوه نشان دادن سیره و سلوک آن حضرت در قالب داستان کوتاه، آشنا شدند.
داستانهای این دوره در ابعاد مختلف از جمله :
- توصیف سبک زندگی و سلوک پیامبر خاتم(ص)
- نشان دادن بازتاب سیرة پیامبرخاتم(ص) در زندگی مردم زمانه ما
- و همچنین بازسازی و ارائه تصویری از موقعیت‌های زندگی ایشان مانند، هجرت، پیشرفت محسوسی داشته است.
در این دوره ۲۰ درصد داستان‌ها به ارائة تصویری از زندگی و سیره و سنت ایشان پرداخته بودند، ۴۵ درصد داستان‌ها شامل نمونه‌هایی از بازتاب سیرة نبی اکرم(ص) در زندگی مردم و ۳۵ درصد از داستان‌ها تصاویری از موقعیت‌های مختلف زندگی ایشان در قالب داستان کوتاه بود. بنابراین در پرتو آموزش‌های ارائه شده در جلسات نقد، عملاً سعی شد که نویسندگان را از فضای تاریخی صرف که به بازنویسی زندگی نبی اکرم (ص) منتهی می‌شد، فاصله داده و به سمت نشان دادن تأثیر ویژگی‌های رفتاری پیامبراکرم(ص) در زندگی روزمره انسان معاصر سوق دهد.
به همین منظور در جشنواره ششم شاهد ۸۰ درصدی داستانهای معاصر و ۲۰ درصدی داستانهای تاریخی صرف بودیم.
این رشد چشمگیر داستانهای معاصر، و تنوع روایتگری داستان و بهره‌گیری از تکنیک‌های داستان‌پردازی، چه در سطح بازنویسی و چه در سطح بازآفرینی زندگی نبی اکرم(ص) با بهره‌گیری از زبان داستانی خوب و منسجم در این دوره در جهت نشان دادن سیره ایشان سبب ارتقای سطح کیفی داستان‌ها شده است.
این رشد کیفی، انتخاب آثار ممتاز از میان ۲۵4 اثر در بخش بزرگسال، کار داوری را بسیار دشوار کرده بود. به نظر می‌رسد صرف نظر از انتخاب تعدادی از آثار به عنوان برگزیدگان این دوره، حداقل ۴۰ اثر قابل انتشار در این دوره از جشنواره داشته باشیم. لذا باید قدردان تلاش صادقانه، خالصانه و عاشقانة همة یاریگران و همدلان و همکاران این جشنواره بود.
امید است در تداوم این راه، شاهد و ناظر حضور بیشتر، شکوفایی افزون‌تر و اعتلای حوزه ادبیات داستانی در جهت شناخت و معرفی تصویری دقیق از سیره رسول اکرم(ص) برای بهره‌گیری انسان امروز باشیم.
داستانهای تقدیری بدون ترتیب اولویت عبارتند از:
داستان تپه‌های بی‌خواب و بادهای مسلمان نوشته احمد دادخداپور.
داستان راند هفتم نوشتة محمد محمد سیفی.
داستان سفر به دیار تل عفر نوشتة حسین زحمتکش زنجانی.
این آثار به دلیل ساختار داستانی مناسب، سوژه‌ای قابل توجه، زبان داستانی و نثری روان، از سوی هیأت داوران شایسته تقدیر شناخته شده‌اند.
رتبه‌های بالاتر:
رتبة سوم به داستان پلة آخر نوشتة زینب توقع همدانی تعلق گرفت.
رتبة دوم به داستان سبز قبا نوشتة امیر حسین روح نیا تعلق گرفت.
و رتبة اول به داستان بخت آور نوشتة نجیبه فیروزی تعلق یافت.
هیات داوران در بخش بین‌الملل از داستان «او‌‌کسیجین» نوشته «فاطمه محمد صباغ» از کشور لبنان تقدیر به‌عمل می‌آورد.
هیأت داوران امیدوار است در دوره‌های بعد جشنواره، به داستان و داستان‌هایی دست یابد که هرکدام قدرتمندانه‌تر از دیگری، سطح ادبی جشنواره را بالاتر برده، زمینه‌ای برای ظهور و بروز ادبیات قدسی را فراهم آورد.
هیأت داوران بخش بزرگسال ششمین دوره جشنواره خاتم
محمدرضا سنگری، مجیدقیصری، حمیدرضا شاه آبادی، محسن پرویز، زهرا زواریان
هیات داوران بخش بین‌الملل: موسی بیدج، فاطمه پرچگانی
انتهای پیام
