نظم؛ دومین وصیت امیرمؤمنان(ع) بعد از تقوا + فیلم

به گزارش ایکنا، سیدحمید خویی از نوادگان آیت‌الله خویی و محقق و پژوهشگر نهج‌البلاغه و عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران است. وی در سلسله درس‌گفتارهای «جرعه‌ای از کلام امیر(ع)» در خبرگزاری ایکنا به شرح خطبه‌های نهج‌البلاغه پرداخته است و از جمله آنها وصیت‌نامه امیرمؤمنان(ع) به امام حسن مجتبی(ع) است. به مناسبت شب‌های قدر قسمت سوم از شرح یکی از وصیت‌نامه حضرت علی(ع) در ادامه از نظر می‌گذرد؛

ایام سوگ جانگداز شهید مظلوم رمضان حضرت امیرالمؤمنین(ع) را تسلیت عرض می‌کنم. در فراز دیگری از وصیت نامه امیرالمؤمنین(ع) چنین آمده است:«أُوصِيكُمَا وَ جَمِيعَ وَلَدِي وَ أَهْلِي وَ مَنْ بَلَغَهُ كِتَابِي بِتَقْوَى اللَّهِ وَ نَظْمِ أَمْرِكُمْ » یعنی شما دو فرزندم حسن و حسین و دیگر فرزندانم و همه خویشاوندانم و همه آنان که پیام من را دریافت می‌کنند به تقوای الهی دعوت می‌کنم. این دومین بار است که امیرالمؤمنین در این وصیتنامه مخاطب خود را به تقوای الهی سفارش می‌کنند و این نشان از اهمیت بی‌بدیل و بی‌مثال تقوا در سلوک دینی انسان مسلمان دارد. وصیتنامه مخاطب عام دارد نه مخاطب خاص و همه ما مخاطب آن هستیم.

سفارش دیگر امیرالمؤمنین(ع) به ما نظم در کارهاست. شاید در یک نگاه اولیه کمی عجیب به نظر برسد که بلافاصله بعد از سفارش به تقوای الهی به عنوان یکی از ارکان دینداری، امیرالمؤمنین به نظم در امر سفارش می‌کند؛ یعنی در زندگی برنامه‌ریزی، هدفمندی در کارها، پرهیز از اتلاف وقت و کارهای بیهوده و بی‌بازده داشته باشیم اما آنان که حقیقت مکتب و مرام و سلوک علوی را شناخته‌اند می‌بینند که بخشی از سلوک علوی در همین مدیریت سلوک و رفتار اجتماعی تجلیل می‌شود.

آیا تاکنون شیعه را چنین تعریف کرده‌ایم که شیعه با نظم در کارها و این خصوصیت شناخته می‌شود؟ خدا رحمت کند کسی‌که هر کاری که انجام می‌دهد به بهترین وجه و بهترین شکل باشد. اگر درس می‌خواند، کار می کند، صنعتگر است، تولید می‌کند و ... بهترین باشد و لازمه این کار، نظم در عمل و برنامه‌ریزی‌ها، حرکات‌، روش‌ها، افکار، منش‌ها و نظم در امر است.

ایشان سپس می‌فرمایند سفارش دیگرم در این لحظات آخر زندگی این است که ای مردم و پیروان و شیعیان من شما را به اصلاح ذات البین سفارش می‌کنم. یعنی اگر دیدید دو برادر دینی با هم قهر کرده‌اند و بین آنها اختلاف افتاده است به عنوان یک تکلیف شرعی برای رفع اختلاف و اصلاح ذات البین اقدام کنید تا بین مؤمنانی که باید به تعبیر قرآن برادرانه با هم زندگی کنند صلح برقرار شود. قرآن کریم در اینباره فرموده است: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ؛ در حقيقت مؤمنان با هم برادرند پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا پروا بداريد اميد كه مورد رحمت قرار گيريد» (الحجرات/ 49) ایشان سپس فرمودند من از جد شما رسول خدا شنیدم که اصلاح ذات البین از همه نمازها و روزه‌های مستحبی ارزش بالاتری دارد.

چقدر آدم‌ها ممکن است نماز شب بخواند و روزه‌های مستحبی بگیرد اما امیرالمومنین می‌فرماید اصلاح ذات البین از آن مهم‌تر است. اگر مؤمنی به قصد رفع اختلاف و برقراری صلح و آشتی بین دو مؤمن یا مثلاً زن و شوهری که بین آنها اختلاف است گام بردارد ثوابی از خدا دریافت می‌کند که از ثواب سال‌ها نماز و روزه مستحبی افزون‌تر خواهد بود. آیا ما این را به عنوان یکی از شاخص‌های تشیع و راهکارهای نصرت شهید مظلوم رمضان علی بن ابیطالب(ع) مورد توجه قرار داده‌ایم.