حضرت شاهچراغ(ع)؛ اسطوره سخاوت و ولايتمداری مردم شیراز

یكسال پیش درست در شب سالروز شهادت حضرت احمد بن موسی شاهچراغ(ع) بود كه خبر تعطیلی حرم مطهر به‌ دلیل شیوع كرونا در تمام رسانه‌ها و فضای مجازی استان فارس منتشر شد و خدا می‌داند انتشار این خبر چقدر دل‌ عاشقان خاندان عصمت و طهارت را به درد آورد و چشم‌های بسیاری را گریان كرد.

آقوی آقام شیرازی‌ها یا همان حضرت شاهچراغ(ع) آنقدر در دل مردم این دیار نفوذ دارد كه در تمام مناسبت‌های مذهبی یا حتی ملی نظیر لحظه تحویل سال نو، ایام ولادت یا شهادت اهل بیت عصمت و طهارت(ع) مملو از خیل عظیم زائران و دوستداران می‌شود.

حرم او بوی حرم رضوی می‌دهد و در میان مردم فارس و شیراز هر زمان كسی طالب زیارت امام رئوف باشد، به زیارت حضرت شاهچراغ(ع) مشرف می‌شود و انصافاً این امامزاده واجب‌التعظیم رسم برادری و سخاوت را به زیبایی هرچه تمام‌تر ادا می‌كند و غالباً زیارت امام رئوف را نصیب دل‌های عاشقان و سرگشتگان در چنین مواقعی می‌كند.

حضرت احمد بن موسی(ع) امامزاده‌ای است كه رسم مردانگی، اخوت، سخاوت، شجاعت و وفای به عهد را به كمال رساند و الگوی بی‌نظیری برای ولایتمداران شد. عشق بی‌نهایت پدر بزرگوارش حضرت امام موسی كاظم(ع) نسبت به او هم باعث نشد كه ذره‌ای در ادای دین نسبت به ولی امر زمان خود یعنی برادر بزرگوارش امام رضا(ع) شك كند.

آنقدر عابد و زاهد و شجاع بود كه مردمان آن روزگار گمان می‌كردند كه جانشین بعد از امام هفتم ایشان است، اما حضرت شاهچراغ(ع) رسم وفاداری را چنان به جا آورد كه همچنان نام ولایتمداری او بر تارك تاریخ مانند دری فروزان نورافشانی می‌كند به‌طوری كه لقب «امین ولایت» بر او نهادند.

درست است كه این ایام به دلیل شیوع كرونا امكان نزدیك شدن به مضجع پاك و مطهر این امامزاده جلیل‌القدر برای زائران و عاشقان خاندان عصمت و طهارت میسر نیست، اما باز هم لحظه‌ای صحن و سرایش خالی از حضور زائران نیست و پیوسته در اوقات مختلف روز می‌توان عاشقانی را در محوطه صحن روبه‌روی ضریح مشاهده كرد كه در دل نجواهای عاشقانه‌ای با چلچراغ شیراز دارند.

در روایت‌های اسلامی آمده است كه حضرت احمد بن موسی شاهچراغ(ع) در عمر پر بركتش یك‌هزار بنده را آزاد کرد و یك‌هزار قرآن با دست مبارکش نوشت و او با عزت و بزرگوار و دارای منزلتی بزرگ بود و احادیث بسیاری از پدر و اجدادش حکایت کرده است.

برخی رسوم و آداب شیرازی‌ها در رابطه با شاهچراغ(ع)

بارگاه منور حضرت شاهچراغ(ع) نه تنها برای شیرازی‌ها یک مکان مقدس و پر از خاطره است بلکه می‌توان گفت اکثر ایرانی‌ها اگر هم به زیارتش نیامده باشند، حداقل نام این مکان را شنیده‌اند. در قدیم که مردم به سنت‌ها بیشتر اهمیت می‌دادند، این آرامگاه، مکانی برای اجرای خیلی از باورها و اعتقادات شیرازی‌ها بود. البته هنوز هم افراد معتقد و پایبند به این رسوم وجود دارند که این سنت‌ها را حفظ کرده و به نسل‌های بعد منتقل می‌کنند.

شیرازی‌ها عقیده داشتند که قبل از عقد رسمی در محضر، عروس و داماد جوان در حرم شاهچراغ(ع) عقد شوند و به این کار «عقد پوی حرمی» (عقد در جوار حرم) یا «عقد بالوی سرِ آقو» می‌گفتند. همچنین رسم بود که پارچه چادر نماز عروس را به نیت برکت و خوشبختی در زندگی جدید، در حرم شاهچراغ می‌بریدند. قرآن سر عقد هم معمولاً از همان مغازه‌های اطراف حرم شاهچراغ(ع) در روز عقد خریداری می‌شد. پس از مراسم عروسی، مراسم «عروس کِشون» در مقابل حرم شاهچراغ(ع) و سیدعلاءالدین حسین(ع) با همراهی طایفه عروس و داماد انجام می‌شد.

پس از تولد نوزاد، شیرازی‌ها عقیده داشتند که تا چهل روز طفل را نباید از منزل خارج کرد، پس از چهل روز طی مراسمی با عنوان «آب چله» نوزاد را برای اولین بار حمام می‌کردند و سپس اولین جایی که نوزاد را می‌بردند، حرم شاهچراغ(ع) بود.

شیرازی‌ها عقیده داشتند زمانی که لباس، چادر، کفشی نو می‌خرند، اولین جایی که با آن می‌روند حرم شاهچراغ(ع) باشد. مثلاً اگر چادر جدیدی می‌دوختند و قرار بود به پُرسه متوفی یا گورستان برای خاکسپاری بروند، قبل از آن به حرم شاهچراغ(ع) رفته تا اصطلاحاً آغاز پوشیدن لباس جدید در یک مکان بدشگون نباشد.