اثربخشی فعالیت‌های قرآنی دانشگاه با مدیریت غیرمتمرکز و دانشجویی
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه فنی و حرفه‌ای با تأکید بر لزوم برجسته‌سازی مفاهیم کاربردی قرآن برای دانشجویان و دانش‌آموزان، اظهار کرد: بهترین کار فرهنگی و قرآنی در دانشگاه کاری است که به صورت غیرمتمرکز و با مدیریت دانشجویان انجام شود.
دانشگاه فنی و حرفه‌ای، یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های کشور است که ۱۸۱ دانشکده آن در سراسر کشور چون درختانی پرثمر سربرآورده و قد کشیده است. برای بررسی فعالیت‌های قرآنی و فرهنگی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای با رضا مهدی، معاون فرهنگی و دانشجویی این دانشگاه، گفت‌وگویی داشتیم. وی در این گفت‌وگو به پرسش‌های ایکنا درباره انتظارات از رسانه قرآن، مفاهیم کاربردی قرآن، وضعیت فعالیت‌های قرآنی دانشجویان پاسخ گفت و به معرفی دانشگاه فنی و حرفه‌ای پرداخت. مشروح این گفت‌وگو در ادامه از نظر می‌گذرد؛
ایکنا ـ رویکرد رسانه‌ای فعالیت‌های قرآنی در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید و به عنوان یک استاد دانشگاه چه انتظاراتی از آن‌ها دارید؟
بسیار خرسندم که امروز از رسانه قرآنی ایکنا وابسته جهاددانشگاهی بازدید کردم، جهاددانشگاهی در هر عرصه‌ای وارد شده، پیروز بیرون آمده است. هرکس چند صباحی در جهاددانشگاهی کار کند، قطعاً با رفیقش که در جهاددانشگاهی کار نمی‌کند، فرق دارد و نگاه متعالی‌تری در زندگی کسب می‌کند. سازمان قرآن دانشگاهیان کشور و خبرگزاری ایکنا از رویش‌های برجسته جهاد محسوب می‌شود، امیدواریم دوستانی که زحمت می‌کشند و تلاش می‌کنند، فضای کشور و بلکه جهان را قرآنی کنند، کاری کنند که صحبت‌کردن راجع قرآن و رجوع به تفاسیر کاربردی قرآن برای دانش‌آموزان و دانشجویان آسان شود.
کلیدواژه‌های تحول در فرهنگ دانشجویی
چند واژه وجود دارد که به واسطه آن می‌توان در سطح فرهنگ دانش‌آموزی و دانشجویی انقلاب ایجاد کرد، جاانداختن بعضی مفاهیم قرآنی برای دانش‌آموزان و دانشجویان می‌تواند مسیر زندگی آن‌ها را متحول کند، مثلاً این مفهوم قرآنی برای آن‌ها برجسته‌سازی شود که زندگی جز با تلاش پیش نمی‌رود و موفقیت جز با تلاش حاصل نمی‌شود: «وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى»(نجم/39) باید بر اساس قرآن این مفاهیم را به جوانان بیاموزیم که رانت‌جوئی، رشوه، پارتی‌بازی و ... موفقیت به دست نمی‌آورد و باید به تلاش خود وابسته باشیم.
اگر بجز این بود خداوند هر پیامبری که می‌فرستاد، همه امکانات مادی و همه معجزات الهی را در اختیار او قرار می‌داد تا مردم همه ایمان بیاورند و هر کس ایمان نیاورد، تبدیل به سنگ شود، اما مبنای سنت الهی بر این است که پیامبران تلاش کنند و انسان‌ها نیز با تلاش خود در مسیر ایمان قرار بگیرند. همچنین مفهومی مثل نماز را برجسته‌سازی کنیم و برای دانش‌آموزان و دانشجویان تبیین کنیم که «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَر»(عنکبوت/45)، نماز از بدی‌ها و زشتی‌ها و تنبلی‌ها انسان را حفظ می‌کند. یک رسانه قرآنی و یک سازمان دانشگاهی قرآنی چنین وظیفه‌ای دارد.
وقتی یک دوره مهارت‌آموزی درباره کارآفرینی و شعرخوانی می‌گذارم خیلی بیشتر از یک دوره روخوانی قرآن مورد استقبال قرار می‌گیرد، این نشان می‌دهد هنوز آن فضای لازم برای انس با قرآن در کشور مهیا نشده است. رسانه به خصوص یک رسانه قرآنی می‌تواند این فضا را ایجاد کند. بعضی‌ها متأسفانه از اینکه ترویج فعالیت قرآنی انجام دهند، خجالت می‌کشند. همان طور که بعضی خجالت می‌کشند بگویند پدرشان جانباز یا ایثارگر دوران جنگ بوده است، گویی فضا به گونه‌ای است که این ارزش‌های والا، در حاشیه رفته‌اند و نسبت به آن‌ها اقبال وجود ندارد.
ایکنا ـ درباره ویژگی‌های دانشگاه فنی و حرفه‌ای توضیح بفرمایید. چه تعداد دانشکده و دانشجو در سراسر کشور دارید؟
دانشگاه فنی و حرفه‌ای یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های کشور است و بذر تأسیس آن به هنگام تأسیس دارالفنون پاشیده شد. در سال 1344 انستیتو تکنولوژی که خاستگاه دانشگاه فنی حرفه‌ای محسوب می‌شود در تمام شهرهای بزرگ تأسیس شد، به گونه‌ای که در هنگام انقلاب 24 انستیتو تکنولوژی در سراسر کشور وجود داشت. در این انستیتو افراد در یک دوره دو، سه ساله مهارت می‌آموختند و بعد از آن، هیچ معطلی برای بازار کار نداشتند. کاملاً آچار به‌دست و آماده وارد هر فعالیت فنی که می‌خواستند، می‌شدند.
خیلی از کارهای بزرگ صنعتی در کشور به همت فارغ‌التحصیلان همان انستیتو انجام شده است. بعد از انقلاب، این انستیتو به آموزشکده فنی حرفه‌ای (زیر نظر آموزش و پروش) تغییر نام پیدا کرد. در سال 1390 با مصوبه مجلس در قانون برنامه ششم، همه آموزشکده‌های فنی حرفه‌ای تجمیع شدند و تحت عنوان دانشگاه فنی و حرفه‌ای(زیر نظر وزارت علوم) فعالیت خود را ادامه دادند. الان دانشگاه فنی حرفه‌ای 181 آموزشکده و دانشکده در سراسر کشور دارد.
مزیت فارغ‌التحصیلان فنی حرفه‌ای
آمارها درباره تعداد دانشجویان متفاوت است، بر اساس آنچه در معاونت فرهنگی و دانشجویی برای خوابگاه، تغذیه، مشاوره، تربیت بدنی، فعالیت‌های فرهنگی و ... خدمات می‌دهیم، حدود 200 هزار دانشجو در اقصی‌نقاط کشور داریم. 30 درصد دانشجویان دختر هستند و دانشکده‌ها تفکیک جنسیتی هستند؛ یعنی بعضی دانشکده‌ها فقط مختص دختران و بعضی فقط مختص پسران هستند. مهارت‌آموزی هدف اصلی این دانشگاه است. 70 درصد تدریس اساتید دانشگاه فنی و حرفه‌ای، کاملاً آزمایشگاهی و کارگاهی است. یک مزیت بهتر نسبت به دانشگاه‌های نظری داریم که فارغ‌التحصیلان فنی حرفه‌ای در زمینه پیداکردن کار مشکلی ندارند، حالا ممکن است کسی علاقه نداشته باشد یا توان نداشته باشد که کار کند، اما فارغ‌التحصیلان فنی حرفه‌ای از همان روزی که فارغ‌التحصیل شوند، اگر انگیزه کار داشته باشند، حتماً مشغول می‌شوند.
در دانشگاه فنی و حرفه‌ای با 200 هزار دانشجو، تنها هزار نفر هیئت علمی وجود دارد، این تعداد هیئت علمی خیلی کم است، به شکل سازمانی نقطه ضعف ماست، اما اشتغال نقطه قوت ماست؛ زیرا بیش از 20 هزارنفر به عنوان مدرس مدعو در کارگاه‌های دانشگاه فنی حرفه‌ای تدریس می‌کنند که همگی فارغ‌التحصیل این دانشگاه هستند و برای آن‌ها فرصت شغلی مناسبی محسوب می‌شود، ضمن اینکه عمده این افراد در صنعت حضور مستقیم دارند و مثلاً در پتروشیمی، ایران خودرو و ... مشغول کار هستند. مشکلی که وجود دارد اینکه، دانشگاه به خصوص دانشگاه دولتی وظیفه دارد که کیفیت زندگی دانشجویان را ارتقا ببخشد. دانشجوی دانشگاه باید بتواند در حد متوسط معیشت جامعه زندگی کند. چون دانشگاه فنی و حرفه‌ای به تازگی به مجموعه وزارت علوم اضافه شده، دچار مشکل کم‌بودن سرانه است و انتظار داریم که این سرانه با کمک مجلس و دولت افزایش پیدا کند.
ایکنا ــ آیا دانشجویان فنی و حرفه‌ای برای تحصیل خود شهریه پرداخت می‌کنند؟
از 200 هزار دانشجوی دانشگاه، حدود 75 درصد که از طریق آزمون سراسری کنکور که ظرفیت آن محدود است وارد دانشگاه می‌شوند، بدون هیچ هزینه‌ای تحصیل می‌کنند و فارغ‌التحصیل می‌شوند. بقیه شهریه‌پرداز هستند ولی این شهریه نیز سنگین نیست بلکه شهریه کمی پرداخت می‌کنند و فرصتی برای کسانی است که به مباحث فنی حرفه‌ای علاقه دارند و نمی‌خواهند پشت کنکور معطل بمانند. شاید این شهریه هر ترم زیر یک میلیون تومان باشد.
ایکنا – آیا عمده دانشجویانی که پس از کنکور، دانشگاه فنی و حرفه‌ای را در انتخاب رشته خود، انتخاب می‌کنند، فارغ‌التحصیل هنرستان‌ها هستند؟
بیش از 99 درصد فارغ‌التحصیل دبیرستان‌های کار و دانش و هنرستان هستند، زیر 1 درصد، یعنی زیر هزار نفر از رشته‌های ریاضی ـ فیزیک، تجربی و ... هستند.
ایکنا – دانشگاه فنی و حرفه‌ای چه برنامه‌‌های قرآنی و فرهنگی شاخصی را برای دانشجویان خود تدارک می‌بیند؟
مجرای اصلی و شاهراه اصلی فعالیت‌های قرآنی و معارفی در دانشگاه فنی و حرفه‌ای، جشنواره‌ای تحت عنوان جشنواره فرهنگی و هنری دانشگاه که این را با محوریت قرآن و عترت هر سال برگزار می‌کنیم و برگزیدگان را به جشنواره ملی قرآن و عترت اعزام می‌کنیم. از اول تا آخر سال برای این جشنواره کار می‌کنیم و زمینه‌های پژوهشی و آموزشی آن را مهیا می‌کنیم تا هر کس که کوچکترین علاقه و استعدادی دارد، وارد شود و خدماتی دریافت کند.
همچنین برای اساتید و مدرسان دانشگاه نیز هرساله مسابقه قرآن برگزار می‌کنیم. درباره کارهای فرهنگی نیز باید عرض کنم، چون دانشگاه فنی حرفه‌ای مثل یک دانشگاه متمرکز نیست و با 181 دانشکده در سراسر کشور پراکنده است، با 181 فرهنگ و قومیت و سبک زندگی مواجه هستیم. متناسب با همه این‌ها برنامه فرهنگی خاصی باید پیش‌بینی شود.
ایکنا – آماده‌کردن زمینه برای آموزش قرآن به علاقه‌مندان چگونه برای دانشجویان فنی و حرفه‌ای پیگیری می‌شود؟
اکثر دانشکده‌های فنی و حرفه‌ای کانون قرآن و عترت دارند، این کانون‌ها بسیار فعال هستند و از وضعیت دانشکده خود نیازسنجی می‌کنند. اگر نیاز به مدرس، کارگاه آموزشی، کتاب و ... وجود داشته باشد، حتماً از سوی دانشگاه تأمین می‌شود. همچنین ممکن است یک دانشکده به پژوهش قرآنی و یک دانشکده دیگر به صوت و لحن علاقه داشته باشد. کار فرهنگی خوب در دانشگاه‌ها، کاری است که دانشجویان خودشان مدیریت کنند، اگر مسئولان بخواهند کار فرهنگی دانشجویان را مدیریت کنند، آن کار فرهنگی ماندگار نخواهد شد، مسئولان باید به پشتیبانی و حمایت بپردازند.
سیاست‌گذاری متمرکز در کشور 80 میلیونی اشتباه است. باید بگذاریم مراکز استان‌ها خودشان نیازسنجی و حرکت کنند. وظیفه مرکز باید پشتیبانی، تشویق و بازکردن راه باشد. با بخشنامه و دستور مشکلی حل نمی‌شود. بعضی فکر می‌کنند با عجله و انجام کارهای دستوری و بخشنامه‌ای، می‌توانند کمبودها در امر مقدس ترویج قرآن کریم را جبران کنند، خیر، جبران نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت دارد. هزار و 400 سال صبر کرده‌ایم، 20 سال دیگر هم صبر کنیم، اما برنامه‌ریزی کنیم و به دانشجویان اجازه دهیم درون‌زایی داشته باشند. دیر نمی‌شود.
انتهای پیام
