«راه آبادی» به پایان رسید / كتابخانه‌های عمومی؛ اساس توسعه روستاها

به گزارش ایكنا از فارس، به نقل از روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی فارس، ششمین و آخرین برنامه از سلسله نشست‌های علمی-‌ترویجی کتابخوانی در روستاها و مناطق عشایری با عنوان «راه آبادی» به‌صورت مجازی به میزبانی شهر شیراز، پایتخت کتاب ایران برگزار شد.

روح‌الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه‌های فارس در این مراسم با اشاره به برگزاری این نشست‌ها گفت: ویژه‌برنامه راه آبادی با هدف بررسی وضعیت و راهکارهای ترویج کتابخوانی در روستاها در شش نشست برگزار شد. در هر نشست بر اساس نیاز جوامع روستایی، موضوعی انتخاب و مهمانان نشست شامل مسئولان کشوری، اساتید دانشگاه و نویسندگان مطرح کشوری روستاهای دوستدار کتاب به بیان دیدگاه‌های خود می‌پرداختند، میزان مشارکت کتابداران در این برنامه چشمگیر بود و تعامل بین شرکت‌کنندگان صورت گرفته است.

وی با اشاره به آمار روستاهای ایران بیان کرد: ۲۶ درصد جمعیت کشور ما در روستاها زندگی می‌کنند و در حال حاضر ۲۶ درصد کتابخانه‌های عمومی، روستایی هستند که نسبت خوبی برقرار شده، هرچند با توجه به پراکندگی روستاها نیاز به افزایش کتابخانه‌ روستایی همچنان وجود دارد.

منوچهری ضمن اشاره به برنامه دولت برای توسعه کتابخوانی در روستاها گفت: دولت مکلف شده برای توسعه کتابخوانی با اولویت کتابخانه‌های روستایی بستر لازم را فراهم کند. این در حالی است که برای مشارکت مردم و طرح برنامه‌های ترویجی فرهنگی، جشنواره ملی روستاها و عشایر دوستدار کتاب برگزار شد.

اسماعیل زیارتی نصرآبادی، رئیس مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز اشاره به نقش دهیاری‌ها در ترویج کتابخوانی بیان کرد: ماهیت انقلاب ما رسیدگی به محرومان و رویکرد فقرزدایی بود و بر همین اساس اقدامات گسترده‌ای در روستاها در راستای برداشتن فاصله شهر و روستا صورت گرفت.

وی با اشاره به مهاجرت روستاییان به شهر تصریح کرد: هرچقدر توسعه خدمات را روستاها افزایش یافته است، به همان میزان جمعیت روستایی کاهش یافته است. این مهاجرت به این دلیل است که توسعه روستایی را به با توسعه زیرساخت‌ها معنا کرده بودیم و به ابعاد فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و سلامت کمتر پرداختیم.

زیارتی با تأكید بر اینكه باید به توسعه همه جانبه روستاها پرداخته شود و برهمین اساس دهیاری و شورای اسلامی روستایی تشکیل شد، گفت: نقش دهیاری در ترویج فرهنگ در صدر وظایف دهیار و تحقق توسعه پایدار بوده است و اگر بخواهد محقق شود، باید به تمام ابعاد توجه شود.

رئیس مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور تصریح کرد: تجربه ما و دیگر کشورها در توسعه روستایی نشان داده که اگر به فرهنگ توجه نکنیم، توسعه روستاها را نخواهیم داشت. برگزاری جشنواره روستاها و عشایر دوستار کتاب، نشان‌دهنده مشارکت گسترده دهیاری‌ها بود که ما را بسیار امیدوار کرد. در شهرداری‌ها باید شاهد تغییر رویکرد باشیم و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها را تبدیل به نهادهای در خدمت توسعه همه جانبه تبدیل کنیم.

اشتیاق به کتابخوانی در روستاها بیش از شهرهاست

عبدالحسین فرج پهلو، عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این نشست به جایگاه کتابخانه‌های روستایی از منظر علم اطلاعات و دانش‌شناسی گفت: وقتی سخن از کتاب و کتابخانه در روستا می‌شود، اول باید به خود روستا نگاه کنیم. یکی از اولین اقداماتی که به صورت خودجوش شکل گرفت، ایجاد کتابخانه در روستاها بود.

فرج‌پهلو ضمن اشاره به عشق و اشتیاق روستاییان برای علم اندوزی و درس خواندن گفت: در روستاها خدمات خوبی شکل گرفت. رفاه تکنولوژیکی، فرهنگی و جمعیت شناختی و عمران و آبادی در سال‌های اخیر بسیار چشمگیر است. توقع داریم در حوزه کتابخانه‌های عمومی هم در همان حد توسعه یابد.

وی با بیان اینكه در زمینه پذیرش، روستاها بیشتر از شهرها اشتیاق دارند و باید به این موضوع بها داد، گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی در توسعه کتابخانه‌های شهری و روستایی تلاش می‌کند، اما با توجه به کمبودهای روستا باید تلاش شود تا زندگی روستایی با کتاب و کتابخوانی عجین شود.

علی‌اصغر سیدآبادی، نویسنده مطرح کودک و نوجوان کشور نیز در ادامه این دیدار از تجربه‌های خود در توسعه کتابخانه عمومی روستا یاد کرد و گفت: به انتشارات و نهادهای مختلف نامه نوشتم و کتاب‌های خوبی را دریافت کردم.

وی ضمن اشاره به اقدامات جهاد سازندگی در اوایل انقلاب گفت: اوایل انقلاب، جهاد سازندگی برای کارهای عمرانی به روستا می‌آمدند با خودشان کتاب می‌آوردند و روستاییان منتظر آمدن آن‌ها بودند. این تجربه در ذهن من ماند و وقتی وارد وزارت فرهنگ و ارشاد شدم تصمیم گرفتم آن تجربه را احیا کنم.

سیدآبادی ادامه داد: همین تجربه‌ها باعث شد مطالعاتی را شروع کنیم که چرا برخی اقدامات در روستاها جواب نداده و هنوز مهاجرت می‌کنند. توسعه روستاها در حقیقت توسعه پایدار نیست، بلکه به نوعی شهری‌سازی روستاها هست.

وی با بیان اینكه در تمامی برنامه‌های توسعه به ویژه توسعه روستایی نوعی نگاه از بالا به پایین وجود دارد، گفت: در تهران برنامه‌ریزی شده و در همه روستا اعمال می‌شود. تجربه‌های جدید نشان می‌دهد این مدل برنامه‌ریزی جواب نمی‌دهد و آسیب بیشتری دارد.

یادآور می‌شود، در ادامه این دیدار تجربه روستای دوستدار کتاب فیشور از شهرستان اوز استان فارس از سوی فاطمه گل حقیقت، مجری طرح ترویج کتابخوانی و کتابدار این کتابخانه عنوان شد.