بررسی اشتغال زن از نگاه اسلام / کارکردن زن بیرون از منزل موجب تقویت اجتماع می‌شود

زنان به‌عنوان نیمی از جامعه نقش مؤثری در ایجاد تمدن‌های بشری داشته‌اند، هر چند در برهه‌هایی از تاریخ نقش آن‌ها در کنار مردان کم‌رنگ، نامرئی و یا در قالب کارهای خانگی بوده است، اما همواره اشتغال زنان همراه با مردان امری انکارناپذیر است.

یکی از مهم‌ترین و پذیرفته‌ترین نقش‌های زن، نقشی است که در خانواده ایفا می‌کند، خانواده یکی از ارکان مهم جامعه انسانی است و زنان به‌عنوان همسر و مادر عضو کلیدی آن به‌شمار می‌روند.

امروز در فرهنگ غرب، نقش مادری و همسری زن در خانواده تحت‌الشعاع دیگر ارزش‌ها قرار گرفته است، اما در فرهنگ اسلامی با توجه به جایگاه زن در جامعه اسلامی و نگاه و جهان‌بینی خاص اسلام به انسان، این سؤال مطرح می‌شود که آیا اسلام اشتغال و فعالیت اقتصادی را برای زنان جایز می‌داند؟ در صورت جواز، آیا این امر برابر انجام وظایف مادری و تربیت نسل آینده و مدیریت خانه ارجحیت دارد و ما می‌توانیم الگوی اشتغال زنان در غرب را بپذیریم.

با تغییر و تحولات اجتماعی، گرایش بیشتر زنان و دختران در امر ادامه تحصیل و حتی پیشی گرفتن آنان در این زمینه و از طرف دیگر تغییر و تحولات اجتماعی در جامعه و افزایش تجملات و هزینه‎های زندگی و مشکلات اقتصادی، بسیاری از زنان را بر آن داشته که به اشتغال در بیرون از منزل روی آورند.

حال کار کردن زن بیرون از خانه را طبق نگاه اسلام، مورد بحث و بررسی قرار می‌دهیم.

حجت‌الاسلام‌ والمسلمین اسماعیل رئیسی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور چهارمحال‌و بختیاری، در گفت‌و‌گو با ایکنا از چهارمحال و بختیاری، با اشاره به اینکه برخی از اهداف زندگی تنها با پیوند ازدواج به نتیجه صحیح می‌رسد، اظهار کرد: یکی از اهداف و انگیزه ازدواج، رابطه زن و‌ مرد است که با ازدواج محقق می‌شود، ارضای نیاز جنسی، بقای نسل و ریشه انسان و تداوم آن و لذت فرزندآوری و فرزندداری است که تنها با مسئله ازدواج انجام می‌شود، اما آنچه منجر به اختلال این اهداف خواهد شد، ناسازگاری است و اسلام با اموری که با ماهیت زندگی مشترک ناسازگار باشد مخالفت می‌کند.

حضور بیش از حد زن خارج از منزل مطلوب نیست

رئیسی بیان کرد: اگر اشتغال زن در بیرون از منزل، بیش از حد نیاز و ضرورت باشد و موجب حضور بیشتر زن شود، این امر از منظر اسلام مطلوب نیست.

وی گفت: برخی از ضرورت‌ها و نیازها از جمله تحصیل، فعالیت‌های هنری و آشپزی وابسته به ازدواج نبوده و از سوی دیگران هم می‌تواند انجام شود، گرچه همکاری کردن در این زمینه منجر به گرم شدن کانون خانواده خواهد شد و اسلام نیز بر این همکاری توجه داشته است، از طرفی زن می‌تواند حق کار کردن بیرون از منزل و ادامه تحصیل را از شروط ضمن عقد بداند.

مرد حق تصرف در ثروت زن را ندارد

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور استان یادآور شد: اساساً اسلام حق اشتغال، مالکیت و به دست آوردن ثروت را (به شرط تصرف نکردن اموال و ثروت از سوی مرد) به زن داده است و مرد بدون اجازه، حق دخالتی در ثروت زن ندارد که در این خصوص، آیات ۷ و ۳۲ سوره نسا به این موضوع اشاره کرده است.

وی با اشاره به اینکه زن مانند مرد دارای ذوق، فهم، هوش، فکر و استعداد خدادادی است، تصریح کرد: هرگونه استعداد طبیعی در وجود زن دلیل بر حق طبیعی او بوده و کار کردن بیرون از خانه حق زن و محکوم کردن آن خلاف عدالت است.

رئیسی ادامه داد: ممانعت در برابر استعدادهایی که در وجود زن وجود دارد خیانت به اجتماع است، به این معنا هر چیزی که منجر به معطل شدن تلاش خدادادی انسان شود، به زیان فرد است، بنابراین کار کردن از نظر اسلام متعلق به زن است، حتی اگر تمایل داشته باشد می‌تواند کار در منزل را به صورت رایگان انجام دهد یا آن را انجام ندهد که در این امر مرد نمی‌تواند زن را مجبور به کار کردن در داخل منزل کند.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور استان افزود: زن حتی در برابر شیر دادن به فرزند می‌تواند از مرد، مزد دریافت کند، اما در صورتی که مبلغ بسیاری را از شوهر درخواست کند، مرد می‌تواند بچه را به زن دیگری بسپارد و پول کمتری برای نگهداری داده شود.

کار کردن زن نباید لطمه‌ای به وظایف اصلی او وارد کند

وی تأکید کرد: هر حرفه‌ای  که  لطمه‌ای به نهاد خانواده نزند، زن می‌تواند انتخاب کند که درآمد، منحصراً به خود فرد تعلق دارد و در کنار وظایف اصلی که مادری، تربیت فرزند و خانه‌داری است، لزومی ندارد که صرفاً در خانه باشد و دخالتی در فعالیت‌های اجتماعی نداشته باشد، گرچه فعالیت زن در خارج از منزل نباید لطمه‌ای به وظایف اصلی او وارد کند.

رئیسی افزود: حضور زن در فعالیت‌های اجتماعی و کار کردن زن بیرون از منزل، باید متناسب با ویژگی‌های جنسی و سازگار با روحیه او، انجام کار سالم و بدون آفت و فساد باشد که باید توجه ویژه‌ای به پوشش اسلامی زن برای حضور در اجتماع و در کنار آن اجازه همسر نیز صورت گیرد.

وی تصریح کرد: یکی از ایراداتی که به حجاب اسلامی گرفته می‌شود این است که اسلام مانع اشتغال زن خارج از منزل می‌شود، در حالی که این نگاه ناصحیح است، زیرا مبنای حجاب در اسلام این است که لذت‌های جنسی باید مختص محیط خانه باشد، بنابراین نباید زن، موقع خروج از منزل وسیله تحریک مردان را فراهم کند، از طرفی اسلام به مرد اجازه چشم‌چرانی را نمی‌دهد.

کار کردن زن بیرون از منزل و تقویت اجتماع

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور استان گفت: نه تنها کار کردن بیرون از خانه زن را فلج نمی‌کند بلکه موجب تقویت و بهره‌گیری اجتماع از وجود زن می‌شود، بنابراین لازم است جامعه از وجود و استعداد زن بنا به حدودی که مشخص کرده، استفاده کند، از طرفی اسلام تأکید کرده که اگر حدود الهی از سوی زن رعایت شود از فساد اخلاقی مردان، در امان خواهد بود.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور استان  اظهار کرد: آنچه مهم است رعایت پوشش اسلامی به شرط آنکه خودنمایی و تحریک‌آمیز نباشد، از طرفی رعایت مصلحت خانوادگی ایجاب می‌کند خروج زن از منزل توام با جلب رضایت و مصلحت‌اندیشی مرد باشد، بنابراین مرد می‌تواند با توجه به درنظر گرفتن مصلحت‌های خانوادگی، زن را از کار منع کند، به این معنا که مرد، تنها در چارچوب مصلحت‌های خانوادگی اجازه دخالت دارد و بیش از آن افراط یا مردسالاری تلقی می‌شود.

وی بیان کرد: زن باید هنگام حضور در اجتماع مراقب باشد که با مرد خلوتی نداشته باشد زیرا این امر، با حقوق ناشی از ازدواج ناسازگار است و در این زمان، شوهر حق دخالت دارد، گرچه لازم است مصالح خانوادگی در نظر گرفته شود.

رئیسی ضمن تأکید بر اینکه اسلام مخالفتی با فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی زن در جامعه ندارد، تصریح کرد: در قرن ۲۱ اجازه ورود زن در فعالیت‌های اجتماعی داده شده این در حالی‌است که اسلام بیش از ۱۴ قرن پیش، حضور زن در اجتماع را به رسمیت شناخته است، گرچه اسلام با انجام فعالیت‌های مختلط، مبارزه کرده است.

اشتغال زن بیرون از منزل به مثابه حفظ حریم

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور استان افزود: اگر اسلام اجازه کار کردن بیرون از منزل را به زن داده حتماً از لحاظ اخلاقی و حفظ حریم‌ها، دقت لازم را در این راستا انجام داده است.

وی در خصوص اینکه افرادی که برای فروشندگی اقدام به جذب نیروهای مجرب با روابط عمومی بالا می‌کنند، بیان کرد: معمولاً این افراد ظاهر زیبای زن را در نظر می‌گیرند و این کار برای جذب مشتری بیشتر است تا بتوانند به گونه‌ای برخورد کنند که جذب ظاهر و زبان او شوند که این امر با حدود الهی ناسازگار است و از طرفی موجب تزلزل و استحکام بنیان خانواده خواهد شد، به این معنا که وقتی زن با آرایش در معرض دید افراد قرار گیرد، همچون کالایی است که توجه مردم را به خود جلب می‌کند و منجر به از بین رفتن حیا می‌شود.

رئیسی تصریح کرد: زنی که بیشترین وقت را در کنار صاحب‌کار خود می‌گذراند، منجر به نادیده گرفتن مصالح خانوادگی و گاهی فساد می‌شود که طبق نظر اسلام، مرد حق مخالفت دارد، بنابراین کار کردن زن بیرون از منزل با در نظر گرفتن شئونات اسلامی، منافاتی ندارد.