چند وقتی بود که طرحی با عنوان «سازماندهی رنکینگ قاریان و مرتلان برتر جهان» در ذهنم شکل گرفته بود و شایسته دانستم این طرح به عنوان یک پرونده قابل بحث مورد کنکاش و نقد اساتید و صاحبنظران امر قرار گیرد تا چهبسا با پخته کردن و تنظیم آن، فرصتی بیبدیل نصیب ارکان گوناگون قرآنی کشور شود و گامی در جهت فرامرزی كردن توانمندیهای مدیران، اساتید، رسانهها و قاریان برجسته کشورمان برداشته شود.
البته مسئله تشکیل کنفدراسیون جهانی مسابقات قرآنی از سوی حجتالاسلام والمسلمین حسینی، رئیس سابق مرکز قرآنی سازمان اوقاف مطرح شده بود، اما به باور راقم این سطور طرح رنکینگ جهانی قاریان و مرتلان فراگیرتر، جذابتر، تأثیرگذارتر، کمهزینهتر و صد البته کارآمدتر است؛ لذا شایسته است ایشان بنا به سبقت در ارائه این طرح و سابقهای درخشانی که در تحولخواهی دارند با جدیت طرح رنکینگ جهانی قاریان و مرتلان جهانی را پیگیری كنند.
به طور بسیار مجمل طرح رنکینگ جهانی قاریان و مرتلان با محوریت نهادهای قرآنی، اساتید و رسانههایی بینالمللی چون ایکنا میتواند تحولی عظیم را در جهت نمایش قدرت اجرایی رسانهای و فنی جامعه قرآنی کشورمان به عموم مخاطبان عام و خاص در جهان اسلام رقم زند؛ لذا از این جهت توجه و صرف وقت و هزینه برای این امکانسنجی و در ادامه اجرای این طرح به هیچرو بیفایده نخواهد بود.
در ادامه کلیاتی را که به نظرم رسیده مطرح میكنم. حقیقتاً مسئولان شجاع و تحولخواه و اساتید و قاریان بسیار خوشفکر و استراتژیست در جامعه قرآنی هستند که در تبدیل شدن این طرح کلی به یک سند مهم با حوزه تأثیر فراملی و فرامرزی همت گمارند. در ادامه کلیاتی از این طرح تقدیم میشود:
یکی از مؤلفههای جهان مدرن امروز که شاید بتواند وجهی مثبت از ماهیت نظام حاکم بر روابط اجتماعی میان ملتها باشد، گستراندن رقابت در حوزههای مختلف با منظور داشتن معیارهایی دقیق و همه جانبه و همواره رو به پیشرفت و تزاید است؛ فارغ از اینکه اخلاق انسانی و دینی تا چه حد همپای این رقابت توانسته است پهنه سیطره خود را بر فضای رقابتهای انسانی مسلط گرداند، لذا رقابت مبتنی بر جنبههای انسانی، اخلاقمدارانه و در مرحله عالی آن دینمحورانه در کنار ترسیم مؤلفههایی دقیق و کارآمد در هر رقابت و ارائه الگوهایی روزآمد و کارآمد در این باره میتواند در اصل قرآنی سبقت در خیرات نیز کاربری جدی داشته باشد؛ از اینرو باید با بهرهبرداری از تجربیات موجود در نظام مورد اشاره در مسیر سازماندهی ساختاری ارزشمدارانه و مبتنی بر معیارهایی دقیق در معرفی سرآمدان قرآنی جهان حرکت كرد.
به طور کلی میتوان ضرورتهایی را برای طرح مذکور برشمرد: 1- الگوسازی از نخبگان فن تلاوت و ترتیل در سر تا سر جهان و برندسازی از قاریان مطرح کشور، 2- معرفی بهترینها برای شیفتگان به فن تلاوت و جهتدهی هوشمندانه ذائقهها به سمت تلاوت استادانه و تأثیرگذار، 3- توجه دادن مخاطبان عام به پیچیدگیها و ظرافتهای فن تلاوت و مسیر صعب وصول به قله تلاوت، 4- معرفی برترین قاریان و مرتلان جامعه اسلامیمان به سرتاسر جهان اسلام، 5- محوریتبخشی به رسانهها و مؤسسات قرآنی جمهوری اسلامی در تولیت یک رنکینگ جهانی در حوزه تلاوت، 6- افزایش بیحد و حصر انگیزه قاریان و مرتلان برتر ایران و جهان در کیفیتبخشی به تلاوتها به تبع قرار گرفتن در کانون توجهات مخاطبان خاص و عام جهانی، 7- فاصله گرفتن از سیستم تکیه صرف بر مسابقات و تعیین ردهبندیها با ترکیبی از نظرات خواص و عوام، 8- میل تدریجی عموم مردم به شرکت در محافل قاریان مطرح و داری رنک بالاتر.
ضرورتها و پیامدهای گسترده دیگری که بر این طرح مترتب بوده و در این مختصر نمیگنجد.
در این طرح نهادی مستقل و متشکل از اساتید و قاریان و مرتلان مطرح سر تا سر جهان اسلام – چیزی شبیه یک فدراسیون جهانی- با تشکیل مجمعی عمومی- مثلاً از طریق فضای مجازی- هیئتی چند ده نفره را در تخصصهای مختلف مأمور طراحی مدلی جهت امتیازدهی به قاریان میكند، که طبعاً میتوان از تجربیات موجود در رنکینگ رقابتهای ورزشی در این مسئله بهره برد، مثلاً میتوان 50 درصد امتیاز را به هیئت مذکور، 30 درصد را به قاریان مطرح و شناخته شده سرتاسر جهان و 20 درصد را به امتیازات مردمی در سایت رنکینگ اختصاص داد.
پذیرش قاریان و مرتلان در این رنکینگ میتواند با اختصاص سهمیه به کشورهای مختلف صورت بگیرد، مثلاً مصر و ایران هر کدام تا مثلاً 100 قاری و هر کشوری بنا به ضریب توانمندی در امر تلاوت سهمیهای را کسب كرده و بر اساس آن قاریان مطرح کشور خود را برای ورود به رنکینگی چند صد نفره معرفی میکند. قاریان موظفند هر ماه چند تلاوت برجسته مجلسی خود را به هیئت مذکور ارائه داده تا امتیاز آنها با مدل مصوب هیئت تعیین شود.
در حوزه ترتیل نیز چنین روشی میتواند پیگیری شود. در نهایت ماهانه هیئت تخصصی رنکینگ قاریان و مرتلان برتر جهان اسلام، را معرفی كرده و با بازوی رسانهای قوی در اختیار مخاطبان جهانی قرار خواهد داد. در ادامه میتوان به معرفی قاری برتر ماه، قاری برتر سال، پدیده قاریان و هرآنچه نظیر آن در رقابتهای دیگر وجود داشته و قابلیت اجرای در حوزه قرآنی را نیز دارد، توجه كرد.
پیشنهاد دیگر این است که بنا به انس و الفت بسیاری از مردم بلاد اسلامی به شیوه ترتیل میتوان رنکینگی مستقل را به مرتلان برتر جهان نیز اختصاص داد تا همه قاریان و حافظان ترتیلخوان جهان نیز بتوانند در این رقابتهای جذاب و منتهی به خیر شرکت كنند. قطعاً با ملاحظه جامع قواعد امتیازبندی در رقابتهای ورزشی یا رتبهبندی جهانی دانشگاهها و... میتوان خیلی سریعتر به مدلی مقبول در جهت معرفی منصفانه قاریان برتر جهان دست یافت که چنان که گفته شد در حوزه تخصص و توانایی راقم این سطور نبوده و همت همه عزیزان متخصص را میطلبد.
بیشک هر کدام از نهادهای قرآنی چون سازمان اوقاف، شورای عالی قرآن، سازمان دارالقرآن، تشکلهای قرآنی، رسانههای قرآنی، NGOهای تخصصی قرآنیان و... که در این امر پیشقدم شوند میتوانند با شکلدهی یک نظام ارزیابی فراملی تأثیری به مراتب بیش از گذشته ارائه داده و به پیشبرد رسالتهای قرآنی نظام مقدس جمهوری اسلامی در فراسوی مرزها مفتخر شوند.
در نهایت با اختصاص پروندهای چند ماهه به این پیشنهاد و نظرخواهی از مسئولان، اساتید و صاحبنظران آشنا به تنظیم طرحهای کلان قرآنی و آییننامهنویسی زمینه لازم را برای اجرای این طرح و به ثبت رساندن آن در سطح جهانی برای جامعه قرآنی کشورمان فراهم آورد.
حمید ایماندار، فعال قرآنی و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز
انتهای پیام