مراحل تولید اولین داروی گیاهی ترک اعتیاد دارای مجوز در جهاددانشگاهی

رضا غفارزادگان، رئیس پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه این پژوهشکده طی سال‌های اخیر دارو‌های گیاهی گوناگونی تهیه کرده است، گفت: این پژوهشکده برای نخستین بار در کشور و در جهان داروی گیاهی کارآزمایی بالینی شده اعتیاد و دارای شواهد بالینی و مستند را تولید و روانه بازار کرد.

وی افزود: این دارو در حال حاضر اولین و تنها داروی مجوزدار گیاهی از سازمان غذا و دارو است که به صورت کپسول وارد بازار شده است، ضمن اینکه این دارو مشابه خارجی ندارد.

وی در رابطه با مراحل تولید این دارو، اظهار کرد: کپسول دتوکسین با هدف کنترل سندروم محرومیت اپیونید برای نخستین بار در ایران طراحی و تولید شده است.

غفارزادگان افزود: اعتیاد یکی از مشکلات اجتماعی کشور است که سرمایه اجتماعی زیادی را از کشور می‌گیرد. متأسفانه بالغ بر سه میلیون نفر درگیر این بیماری هستند. به همین دلیل در پژوهشکده دارو‌های گیاهی جهاددانشگاهی به چاره‌اندیشی برای این معضل پرداختیم. دارو‌های شیمیایی و دیگر دارو‌های موجود برای ترک مواد مخدر، وابستگی شدیدی در پی داشته و ترک آن‌ها پروسه‌ای زمان‌بر است.

وی بیان کرد: از سوی دیگر این دارو‌های موجود عوارض مختلفی همچون؛ اسهال، استفراغ، تب و مشکلات شدید گوارشی به دنبال دارد، به همین سبب، تحقیق در مورد داروی گیاهی جایگزین آن‌ها را از هشت سال پیش آغاز کردیم.

رئیس پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی، گفت: در تحقیقات خود به گیاه تلخه‌بیان که بومی کشور بوده و در استان کرمان فراوان است رسیدیم. این گیاه را وارد مراحل آزمایشگاهی کرده و ترکیبات آلکالوئیید آن جدا شد. سپس با روش‌های پیشرفته و مدرن GC و GC-MS بیست ترکیب دارویی در آن شناسایی شد. در این میان دو ترکیب دیگر به صورت خاص مورد شناسایی قرار گرفت که عوارض کمی داشته و می‌توانند بسیاری از وابستگی‌ها به اپیونید را کم و عوارضی را در پی نداشته باشد.

غفارزادگان بیان کرد: این کپسول به دلیل اینکه ماده مؤثره آن هیچگونه تأثیری بر روی گیرنده‌های اپیونید ندارد، لذا نمی‌تواند وابستگی ایجاد کند، به همین دلیل با دارو‌های دیگر متفاوت است. از سوی دیگر افرادی که از متادون که در کلینیک‌های ترک اعتیاد استفاده می‌کنند و به متادون آلوده می‌شوند، می‌توانند به وسیله کپسول دتوکسین طی ۸ روز، سم‌زدایی نسبی انجام داده و پس از مصرف ۲۴ عدد آن، عوارض گوارشی و عصبی ترک مواد مخدر را به شدت کاهش دهد و در مدت زمان کمتری از این بیماری رها شود.

وی بیان کرد: پس از انجام تست‌های مختلف و نتایج خوبی که از این تست‌ها حاصل شد، دارو وارد مرحله کارآزمایی بالینی شده و با حمایت و مجوز سازمان غذا و دارو، دتوکسین را پس از انجام فاز حیوانی، بر روی ۱۰۰ بیمار مورد آزمایش قرار دادیم که نتایج آن موفقیت‌آمیز بود.

این مسئول جهاددانشگاهی بیان کرد: پس از طی کارآزمایی‌های بالینی، تصمیم گرفتیم این دارو را فرمولاسیون کنیم. تمام فرمول در پژوهشکده گیاهان دارویی به ثمر رسید و توانستیم برای حضور در بازار آن را به شکل کپسول تولید کنیم. با حمایت سازمان غذا و دارو مجوز‌های داروی گیاهی ترک اعتیاد برای حضور در بازار‌های کشور صادر شد.

وی افزود: فاز‌های مطالعات سلولی و حیوانی و بالینی بر روی آن انجام شده است، تمامی فرایند‌های عصاره‌گیری، شناسایی و فرمولاسیون آن در جهاددانشگاهی انجام شده است.

 

وی تأکید کرد: فرایند تولید و اخذ مجوز این دارو می‌تواند الگویی برای تمامی شرکت‌های داروسازی گیاهی کشور باشد تا بیماران از مصرف این دارو مطمئن بوده و پزشکان نیز با اطمینان از وجود شواهد علمی آن را تجویز کنند.

غفارزادگان یادآور شد: در حال حاضر پنج دارو در پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی در زمینه‌های دیابت، افسردگی، کاهش استرس، پوست و کبد در دست تولید است و امیدواریم به زودی با اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو، این دارو‌ها نیز وارد فارماکوپه دارویی کشور شوند.