اسلوب صداسازی در تلاوت قرآن / فرم چهره در هنگام تلاوت + فیلم

به گزارش ایکنا، مجموعه آموزشی «هنر تلاوت» به درخواست خبرگزاری قرآن با تدریس رضا روانبخش، کارشناس حوزه موسیقی و مدرس آواز اصیل ایرانی تهیه شده است. در ادامه مشروح پنجاه و چهارمین جلسه این دوره آموزشی را می‌خوانید:

در این جلسه به موضوع فرم پیشنهادی چهره در هنگام تلاوت می‌پردازیم. این موضوع دارای دو بخش است. بخش اول همان ویژگی‌های ظاهری به لحاظ خضوع، خشیت، حزن و ... است و بخش دوم نیز که بیشتر مد نظر ماست، همان صداسازی و نحوه خروج صحیح صوت است که ما را به صدای مطلوب می‌رساند.

یکی از مهمترین اجزای تشکیل دهنده خروج صوت، فرم دهان و گونه‌ها است که تأثیر بسیار زیادی در حالت خروج صوت از دهان دارند؛ چراکه هر گاه این فرم را در هنگام تلاوت تغییر دهیم، صدا و فرم صوت تغییر می‌کند.

فرمی که در این جلسه پیشنهاد می‌دهیم، این است که طبق آن فرم دهان را به صورت حالت افقی و عمودی فرض می‌کنیم، به طوری‌که دوسوم به حالت افقی و یک سوم به حالت عمودی باز شود. این امر بدان دلیل است که اگر حالت عمودی دهان بیشتر می‌شد، فرم صدا به سمت حالت اُپرا می‌رفت. با ایجاد این شکل در دهان، تقریباً نوعی حالت گریه در صورت ایجاد خواهد شد.

هنگامی که صوت را به این شکل ایجاد می‌کنیم، عملاً صدا پشت سینوس‌ها می‌رود و همان صدای خوب و مطلوب مد نظر ما ایجاد می‌شود. با ایجاد این فرم، حالت خشیت و حزنی که در احادیث ما نیز بدان تأکید شده است، شکل می‌گیرد و دوم اینکه صوت را به پشت سینوس‌ها آورده و همان صدای مطلوبی که همواره به دنبال آن بودیم را به دست آورده‌ایم.

اگر ما به قاریان درجه یک و مشهور جهان اسلام که هر کدام سرچشمه هنر تلاوت هستند، توجه کنیم، مشاهده می‌کنیم که این فرم در چهره ایشان ایجاد می‌شود. برای مثال علاقه‌مندان می‌توانند تلاوت‌های تصویری مرحوم استاد مصطفی اسماعیل را تماشا کرده و این فرم را در صدای میانی و صدای بالای ایشان ملاحظه کنند.

همچنین در این حالت نوانس‌ها و تحریرها نیز خیلی خوب و راحت‌تر اجرا می‌شود و می‌توانیم حس تلاوت خود را به خوبی به مخاطبان القا کنیم. این فرم ناخودآگاه ما را به سمت حالت حزن و احساسی می‌برد که در خوانش خود نیاز داریم. اگر علاقه‌مندان بتوانند این فرم را به خوبی اجرا کنند، قطعاً از معضلات صوتی مانند شیپوری شدن صدا به دور خواهند بود.

این فرم بیشتر در صدای میانی و صدای سر اجرا می‌شود و در حالت صدای سینه به این صورت نیست و باید آن را مقداری متعادل کرد. البته اغلب معضلات صوتی ما نیز در محدوده صدای میانی و بالا ایجاد می‌شود؛ چراکه در صدای سینه که به صدای تکلم نزدیک است، چندان مشکلی نداریم و در صداهای میانی و بالا است که مشکلات ایجاد می‌شود.

یادآور می‌شود، علاقه‌مندان می‌توانند روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه، ساعت ۱۷ شاهد انتشار فیلم این جلسات آموزشی همراه با متن آن در سایت ایکنا و در شبکه‌های اجتماعی iqnanews@ باشند.