امروزه شیوه زندگی سالم عامل مهمی در تأمین، حفظ و ارتقای سلامتی محسوب میشود. برای اینکه از یک شیوه زندگی سالم برخوردار باشیم، باید مهارت خودمراقبتی را یاد بگیریم.
خودمراقبتی مفهومی است که امروزه در رشتههای پزشکی، روانشناسی و جامعهشناسی به آن توجه شده و به این معنی است که فرد بتواند با اتکا به خود و مستقل از دیگران از سلامت خود مراقبت کند.
خودمراقبتی، گام نخست سلامت است که ما یاد بگیریم خودمان از خودمان مراقبت کنیم. بین ۶۵ تا ۸۵ درصد از مراقبتهایی که به سلامت ما منجر میشود، محصول همین خودمراقبتی است؛ یعنی فعالیتهایی که خود یا خانوادهمان برای حفظ یا ارتقای سلامتمان، پیشگیری از ابتلایمان به بیماری، درمان بیماریمان یا کاهش عوارض آن انجام میدهیم.
مراقبت از خود، نه تنها موجب ارتقای کیفیت زندگی، بلکه نشاط و رضایت از زندگی را به دنبال دارد. با خودمراقبتی میتوانیم:
۱- استرس خود را کاهش دهیم.
۲- اعتماد به نفس خود را بازیابیم و تقویت کنیم.
۳- شور و شوق جوانی و انگیزه موفقیت خود را حفظ کنیم و افزایش دهیم.
۴- جوانی سالم، ایمن و با نشاط را تجربه کرده و سلامت سایر دوران های زندگی خود را تضمین کنیم.
۵- بهتر درس بخوانیم و آینده شغلی بهتری داشته باشیم.
۶- آینده بهتری را برای خود، خانواده، دوستان و کشورمان رقم بزنیم.
- خودمراقبتی جسمی
خودمراقبتی جسمی که نیازمند زندگی سالم است، شامل: فعالیت ها، تمرین های ورزشی و خوردن غذاهای سالم میشود. رژیم غذایی و ورزش نه تنها بر سلامت جسمی، بلکه تأثیر بسیار زیادی بر سلامت روحی و روانی انسان دارد.
- خودمراقبتی عاطفی و روانی
نیازهای عاطفی و روانی ما دربرگیرنده احساسی است که نسبت به خود و تواناییهایمان برای مدیریت احساسات و مقابله با مشکلات داریم. داشتن سلامت روانی و عاطفی شامل وجود احساس رضایت، اعتماد به نفس کافی، صمیمیت، رغبت به زندگی شادی و نشاط و توانایی مقابله با استرس میشود.
- خودمراقبتی اجتماعی
داشتن فعالیت اجتماعی و حفظ روابط بین فردی میتواند به ما کمک کند تا سلامت جسمی و روحی خوبی داشته باشیم. روابط و تعاملات اجتماعی ما با تقویت سیستم ایمنی بدن سبب حفاظت انسان در برابر بیماریها میشود.
- خودمراقبتی معنوی
خودمراقبتی معنوی به ما کمک میکند به خدا نزدیکتر شویم و در سایه لطف و رحمتش با سهولت بیشتری با تمام فراز و نشیبهای زندگی مقابله کنیم. یاد خداست که به انسان آرامش میدهد.
در پایان فراموش نکنیم اگر خودمان را دوست داریم باید مراقب سلامتی خود باشیم.
ملیحه مکی آبادی، کارشناس آموزشی گروه ارتقای سلامت دانشکده بهداشت شیراز
انتهای پیام