بهاره نصیری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در گفتوگو با ایکنا، به بررسی عملکرد رسانهها در مواجهه با بحران شیوع کرونا در ایران پرداخت و گفت: بحرانهای متعددی در سال جاری رخ داده و رسانه ملی هیچ اطلاعرسانی شفاف و درستی به مردم ارائه نکرده است و همین موجب بیاعتمادی مردم به آن شده است. به همین دلیل حتی اگر در شرایط بحرانی کنونی رسانه ملی بخواهد به وظیفه ذاتی خود عمل و اطلاعاتی را جهت ارتقای آگاهی عمومی در خصوص بیماری کرونا ارائه کند، جامعه پذیرا نیست. برای اینکه چندین بار رسانههای ما از امتحانهای مختلف سربلند بیرون نیامدهاند.
وی ادامه داد: حتی اگر اطلاعاتی که رسانه ملی و رسانههای داخلی برای آگاه کردن مردم ارائه میکنند کاملاً درست و سازنده باشد به دلیل اینکه اعتماد عمومی از دست رفته است، مردم پذیرای اطلاعات نیستند و تمرکز مردم بر روی شبکههای اجتماعی است که اخبار فیک و غلط دارند و از سوی متخصصان اداره نمیشود.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه شبکههای اجتماعی اطلاعات عمومی افراد را سطحی بالا میبرند، اظهار کرد: بالا رفتن اطلاعات عمومی افراد به صورت سطحی توهم دانایی به وجود میآورد نه دانایی و نمیتوان به اطلاعات، اخبار و آمار شبکههای اجتماعی اعتماد کرد. این اطلاعات شاید بتواند توجه ما را به موضوع بیشتر جلب کند اما لزوماً دانش ما را ارتقا نمیدهد.
وی با ابراز تأسف از اینکه توهم کرونا بیشتر از خود بیماری در حال آسیب زدن به جامعه است، گفت: به جای اینکه نگرانی در خصوص کرونا موجب توجه بیشتر به پیشگیری و راههای درمان شود، موجب استرس و نگرانی غیرسازنده شده است و همین امر میتواند زمینه بروز بیماری را فراهم کند. از سوی دیگر سیاستگذاران و تصمیمگیران باید تصمیمات آگاهانهتری بگیرند و سرعت عمل بیشتری داشته باشند اما متأسفانه نه سرعت عملی در تصمیمسازیها میبینیم و نه دقت کافی در اطلاع رسانیها.
نصیری اضافه کرد: در خصوص عملکرد رسانهها حتی باید با ابراز تأسف گفت: آنچه در رسانههای رسمی میبینیم منبعث از همان اطلاعاتی است که در شبکههای اجتماعی آنها را تبادل میکنیم و مطلب متفاوتتری نمیبینیم و برای همین ترجیح میدهیم که به سمت منابع غیرموثق روی بیاوریم و آنها را بر منابع رسمی و ملی خودمان ترجیح دهیم.
وی حضور افراد غیرمتخصص در رسانه ملی را یکی از اشتباهات بزرگ آن دانست که موجب تضعیف بیشتر اعتماد عمومی به این رسانه شده است و افزود: در شبکههای اجتماعی نیز تعداد زیادی پزشک یا افرادی که مدعی داشتن دانش پزشکی هستند فایلهای صوتی و تصویری منتشر میکنند و به راستی مشخص نیست که چه کسی درست میگوید و آیا این افراد تخصص لازم را دارند یا خیر.
نصیری به این مسئله نیز اشاره کرد که ویروس کرونا از چین آمده و تعداد زیادی از پزشکان این کشور در حال بررسی آن بوده و راههای پیشگیری از این بیماری را مطرح کردهاند و رسانههای ما در ترجمه این آموزشها نیز موفق عمل نکردهاند و اضافه کرد: فیلمهای آموزشی مختلفی توسط کشور چین تولید شده و جالب اینکه این فیلمها در شبکههای اجتماعی مدام بازنشر میشود و رسانه ملی ما حتی در حال عقب ماندن در انتشار این مطالب است و مردم هم چارهای ندارند که برای ایمن ماندن از بیماری به این منابع غیررسمی توجه کنند. در حالی که ترجمههای غلط و اطلاعات ناقص و غیرموثق میتواند سلامت مردم را تهدید کند.
وی در پایان گفت: در چنین جوّی که منابع درست و غلط از هم غیرقابل تشخیص است، نگرانی بیشتر جامعه را اذیت میکند تا خود بیماری. وقتی اطلاعات دقیق و درست به جامعه تزریق نشود، جو شایعات و اظهار نظرهای غیر متخصصانه میتواند به مسئله دامن بزند و در اینجاست که به مسئله سواد رسانهای میرسیم. بر اساس سواد رسانهای هنگامی که اطلاعاتی دریافت میکنیم برای پی بردن به صحت آن باید از خود پنج سؤال کلیدی را بپرسیم. چه کسی پیام را میدهد؟ چه مطلبی میگوید؟ از چه کانالی؟ با چه هدفی؟ و با استفاده از چه تکنیکهایی؟ اما متأسفانه به حدی در اضطراب کرونا گرفتار شدهایم که حتی متخصصان ارتباطات هم نمیتوانند این موضوعات را به خوبی تجزیه و تحلیل کنند.
انتهای پیام