وحشت از تأسیس قاعده فقهی برای روابط بین‌الملل نداشته باشیم
گروه حوزه‌های علمیه ــ اگر عرف جهانی از یک حرکت ما تلقی بدی داشته باشد ما مجبوریم که آن را تعدیل کنیم لذا اگر برخی فقها قمه‌زنی را مصداق ضجه تلقی کنند ولی چون در عرف باعث وهن است باید آن را کنار بگذاریم و تعطیل کنیم.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اسلامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی امروز 28 شهریور در نشست «ظرفیت‌های فقه در روابط بین‌الملل با تاکید بر اصل عزت، حکمت و مصلحت در راستای بیانیه گام دوم انقلاب» گفت: برخی قواعد از سوی قرآن و ائمه پایه‌گذاری شده است که از آن جمله می‌توان به قاعده نفی سبیل، نفی ضرر و ... اشاره کرد ولی قواعد مستنبط، نقطه شروع در کارهای اجتهادی متناسب با امروز است.
وی افزود: اگر در روابط بین‌الملل توانستیم قاعده جدیدی بیاوریم فبها و نعمه و اگر نتوانستیم می‌توانیم در حد احکام کلی در قالب یک اصل، اصولی را تاسیس کنیم که از حد قاعده کمتر است ولی حکم شرعی کلی است که مردم هم تطبیقات آن را می‌‌فهمند.
وحشت از تاسیس قاعده نداشته باشیم
اسلامی ادامه داد: ما نباید در تاسیس قاعده برای مسایل مستحدث وحشت داشته باشیم؛ در بحث روابط بین‌المللی هم مسلما تاسیس قاعده را لازم داریم که می‌توانیم به خصوص از قواعد بحث معاملات استفاده کنیم.
این محقق افزود: استفاده از قواعد موجود و شناخته شده مانند نفی حرج که اثبات شده است از جمله ظرفیت‌های فقه در روابط بین الملل است که باید تطبیقات آن که کاری پیچیده و مشکل است با مسایل جدید مورد بررسی قرار بگیرد.
این محقق و پژوهشگر با بیان اینکه باید میان سیاست بین‌الملل و روابط بین‌الملل تفاوت قایل شویم اظهار کرد: در روابط بین‌الملل، برخی افراد مانند هنرپیشه‌ها و ... می‌توانند بر آن تاثیر بگذارند در حالی که سیاست بین‌المللی توسط دولت تنظیم می‌شود و غیر از افراد و دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی هم درست شده و حتی برخی نظام بین‌الملل را هم مطرح می‌کنند که روابط بین‌المللی در درون این نظام تعریف می‌شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تاکید بر اینکه باید از مسایل بین‌المللی مانند تجارت بین‌الملل به قاعده برسیم، اظهار کرد: تجارت و سیاست بر هم موثر هستند و گاهی یک سیاست می‌تواند زمینه تجارت ایران را تغییر دهد حتی تشریفاتی مانند دست دادن با بانوان و خوردن شراب و ... می‌تواند بر روابط بین‌الملل موثر باشد.
اسلامی افزود: لذا در روابط خارجی هر کسی را با هر هیئت و ظاهری قبول نکنیم و خودمان هم تشریفات مبتنی بر اعتقاداتمان را جاری کنیم همان طور که در دوره پیامبر 70 وفد(گروه) بر پیامبر وارد شدند ولی پیامبر برخوردشان با هیئت‌های اعزامی متفاوت بوده و حتی وفد نجران را ابتدائا به علت ظاهر نامناسبشان نپذیرفت.
وی با تاکید بر استفاده از ابزارهای سخت و نرم برای اعمال عزت و حکمت خودمان بیان کرد: دیپلماسی پنهان و جنگ نرم و تبلیغ نرم از مسایل مهم در روابط بین‌المللی است؛ همان طور که در داعش، برده‌داری جدیدی رخ داده است زیرا ارباب شلاق نمی زند بلکه طرف با عشق و ارادت دنبال چیزی می‌رود که از او می‌خواهد یعنی قدرت نرم طوری شست و شوی مغزی داده که فرد با عشق و ارادت و با احساس موفقیت دست به این اقدامات می‌زند و ما نباید از این میدان غافل باشیم.
هشدار نفوذ
اسلامی به مسئله نفوذ مثبت و منفی اشاره کرد و گفت: امام فرمودند که ما انقلاب اسلامی را صادر می‌کنیم که این نفوذ مثبت است ولی برخی نفوذها منفی است یعنی مسئولان کاری کنند که دشمن همان را می‌خواهد؛ لذا مسئله نفوذ از مسایل مهم در روابط بین‌الملل است.
اسلامی افزود: مرزبندی با دشمن، استقلال کشور، امت واحده با وجود تقسیمات جغرافیایی و عدم سازگاری بحث ولایت با تقسیمات جغرافیایی و اینکه حاکم مشروع و ولی فقیه چقدر باید قوانین کشورهای اسلامی دیگر را محترم بشمارد از دیگر مباحث مهم در این زمینه است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: اصل تقدم صلح بر جنگ از ادله استفاده می‌شود؛ اصل تعمیم دعوت یعنی هر جا اعمال قدرت می‌شود قبل از آن باید دعوت باشد و بدون ابلاغ دست به اقدام نزنیم؛ اصل مقابله به مثل، اصل رافت و رحمت، اصل غلظت به عنوان اصل خاص، اصل حمایت از مستضعفان، اصل وحدت اسلامی، اصل تالیف قلوب، اصل بازدارندگی(ارهاب قرآنی)، اصل مدارا با مردم نه فقط مسلمین از قرآن و سنت قابل استفاده است لذا ما می توانیم از ظرفیت مردم در سراسر جهان بهره ببریم.
اولویت عزت بر سایر اصول
وی با اشاره به ارتباط اصل عزت، حکمت و مصلحت با قواعد فقهی بیان کرد: این قاعده از سوی یک فقیه ترسیم شده از این رو در چارچوب شرع است لذا ایشان نمی‌فرماید که عزت یعنی قدرت داشتن به هر نحوی برای ما جایز است؛ البته من معتقدم که این سه اصل، سه اصل است نه یکی که عزت در آن از جنس مبانی است و مصلحت و حکمتی را هم که می‌خواهیم برای کسب عزت است.
اسلامی با اشاره به اهمیت عرف در بحث فقه بین‌الملل افزود: اگر عرف جهانی از یک حرکت ما تلقی بدی داشته باشد ما مجبوریم که آن را تعدیل کنیم ولو اینکه کار درستی هم هست مانند برخی تعزیرات که در عرف بین‌المللی مورد پسند نیست لذا آن را کنار گذاشته‌ایم؛ یا اگر برخی فقها قمه‌زنی را مصداق ضجه تلقی کنند ولی در عرف باعث وهن است باید آن را کنار بگذاریم و تعطیل کنیم.
انتهای پیام
