عواقب خطرناک مداح‌محوری هیئات/ هیئت‌ها ساختارمحور شوند

به گزارش ایکنا از همدان، عشق و محبت به امام حسین(ع) در دل شیعیان به‌گونه‌ای است که هر کس در تلاش است به هر نحوی این ارادت خود را به ارباب نشان دهد.
مجالس عزاداری و روضه فضایی است که تمام افراد با هر تفکر و درجه ایمانی در آن حضور داشته و از طرفی این اجتماعات مهم‌ترین اجتماعات شیعی هستند که گاهی ممکن است رسوم و یا تفکراتی در این جلسات وارد شود که به جای تبیین شعائر دینی و ترویج فرهنگ عاشورا نتیجه‌ای عکس داشته باشد.
در این بین نقش مداحان در دهه‌های عزداری ماه محرم و صفر در هیئت‌ها بسیار تأثیرگذار است که اگر رویه این جامعه بر اساس اصول شیعی باشد از آنجا که در این مراسم عقل و عشق با یکدیگر آمیخته شده می‌تواند در وجود انسان‌ها اثرگذاری بی‌نظیری داشته باشد.
از این رو به منظور بررسی اهمیت جایگاه مداحی در هیئت‌های همدان، نشست هم‌اندیشی و بررسی آسیب‌های واردشده به مجالس عزاداری محرم، در دفتر ایکنا با حضور رئیس کانون مداحان، رئیس شورای هیئات مذهبی، مداح و مسئول جامعه ایمانی مشعر برگزار شد.

سید عباس صدرالدینی، رئیس کانون مداحان استان همدان در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: آسیب‌شناسی در مجالس عزاداری باید به کلی رصد شود اما یکی از آسیب‌های جدی عدم انتقال صحیح پیام به حاضرین است.

وی با اشاره به اینکه اگر هدف اصلی که رساندن پیام است نادیده گرفته شود، بیان کرد: عدم ارسال پیام مطلوب و همچنین ارسال پیام با محتوای نا مطلوب و یا بدون محتوا هردو امری آسیب رسان خواهد بود.

صدرالدینی با تاکید براینکه دشمنان نمی‌توانند با برگزاری محافل عزاداری مقابله کنند، تصریح کرد: هدف اصلی دشمنان این است که مجالس عزاداری را به سمتی ببرند که خالی از محتوای اصلی باشد

خودسازی؛ اولین اصول مداحی یا سخنران

وی با بیان اینکه شناخت پیام نیازمند ریاضت نفسانی و یک توان علمی است، ادامه داد: کسی که حامل انتقال پیام است باید پیام را به گونه‌ای مطلوب به جامعه القا کند و این فرد باید طهارت نفسانی داشته باشد در واقع بایستی نوعی خودسازی در او صورت گرفته باشد.

وی با اشاره به سخن شهید آوینی که باید گوش به ملکوت و زبان به ملک متصل باشد، افزود:مجاری انتقال پیام همچون گوش‌ها و چشم‌ها باید از آسیب‌ها دور بماند تا بتواند پیام را به درستی و با محتوایی که از عقلانیت و مشروعیت برخوردار است منتقل کند.

رئیس کانون مداحان استان همدان یادآور شد:محوریت اصلی در کانون مداحان استان همدان همسوسازی فعالیت‌های موازی و جامعیت بخشیدن به آن است.

ضرورت تشکیل روابط عمومی در حوزه مداحی

وی با اشاره به اینکه کانون مداحان وظیفه تنظیم امور مداحی در سطح حوزه استحفاظی خود را دارد، تاکید کرد: تمام ارکان نظام اسلامی از جمله دانشگاه‌ها، اداره ارشاد، سازمان تبلیغات و دفتر نمایندگی ولی فقیه در استان بایستی کمک کنند که یک میدان وسیع روابط عمومی در حوزه مداحی در استان ایجاد شود.

صدرالدینی با تاکید بر اینکه هدف اصلی در مجالس عزاداری امام حسین(ع) اصلاح امر به معروف و نهی از منکر است، ابراز کرد: شناخت صحیح معروف بسیار حائز اهمیت است کسی که پرچم دار این امر است باید معروف و منکر و مبانی آموزه‌های دینی را به درستی بشناسد و بتواند آن را بکار گیرد.

وی ادامه داد: بصیرت افزایی در مداحان مختص یک ارگان نیست و در درجه اول مطالبه‌گری خود مداحان و احساس نیاز به داشتن کسب دانش تخصصی در راستای مداحی است تا اقدامات لازم صورت گیرد.

وی با بیان اینکه بزرگترین ضعف در جامعه مداحان تصور از غنی بودن است، اظهار کرد: ایجاد احساس نیاز برای افزایش تخصص در مداحی نیازمند حرکتی زمان‌بر است که با زیر سوال بردن جایگاه علمی، ایجاد رقابت در میان مداحان، برگزاری مسابقات تخصصی، سطح‌بندی مداحان می‌توان این نیاز را القا کرد.

وی افزود: کانون مداحان همدان در راستای القای محتوا در پیام رسانی مداحان در محافل یک انجمن ادبی با عنوان «کوثر» را ایجاد کرده است که در هفته دو روز مشغول به فعالیت است.

شناسنامه‌دار شدن مداحان اقدامی در جهت معرفت افزایی

صدرالدینی افزود: نتیجه این انجمن تا کنون دو کتاب شعری تحت عنوان «امیر عشق و عدالت» در توصیف حضرت علی(ع) و «زری گم شده» ویژه حضرت زهرا(س) است و در نظر داریم کتاب سوم را در وصف امام حسین(ع) تدوین کنیم.

وی توضیح داد: مداحان استان همدان موظف هستند در سامانه طوبی ثبت‌نام کنند تا بصورت شناسنامه‌دار در راستای دانش افزایی آنها تحول و حرکتی صورت گیرد.

صدرالدینی گفت: تاکنون حدود 2000 نفر از مداحان استان همدان در این سامانه ثبت نام نموده‌اند که 400 نفر از آنها از شهر همدان است.

جلال تلطفی، مداح و مسئول جامعه ایمانی مشعر همدان نیز اظهار کرد: هم‌زمان با ماه محرم تغییر و تحولاتی چشم‌گیری در میان مسئولین، هیئات مذهبی و آحاد مردم در راستای عرض ارادت خود به امام حسین(ع) و دستگاه اهل‌بیت(ع) هستند.

وی بابیان اینکه بی‌شک مداحی نیز مانند بسیاری از حوزه‌های دیگر دارای آسیب‌هایی است که باید رفع شود، گفت: رفع آسیب و آفت‌های حوزه مداحی نیازمند حضور فعال رسانه و کارشناس‌های دقیق توسط افراد و دستگاه‌های متولی است.

شهرت‌طلبی؛ از آسیب‌های تهدیدکننده مداحان

تلطفی بابیان اینکه یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین آفت‌های حوزه مداحی«شهرت‌طلبی» است، اضافه کرد: متأسفانه در عرصه مداحی، بسیاری از ذاکرین به‌جای معرفی امام حسین(ع) و اهداف والای ایشان در قیام کربلا به دنبال معرفی خود به مردم هستند که این خود یکی از معضلات مهم این حوزه است.

این مداح اهل‌بیت(ع) بابیان اینکه بسیاری از ذاکرین نیز مخلصانه و برای رضای خدا به ذکر مصیبت می‌پردازند، گفت: متأسفانه شهرت‌طلبی دامان بسیاری از جوانان را که بدون تعلیم و آموزش در نزد استادی خبره و صرف برخورداری از صدایی خوب و برخی فاکتور‌های دیگر قدم در این راه قرار داده‌اند را گرفته است.

وی بابیان اینکه یکی دیگر از آسیب‌های این عرصه عدم برخورداری برخی از ذاکرین اهل‌بیت(ع) از سواد و دانش لازم و کافی در حوزه است، ابراز کرد: در راستای ارتقاء سواد و دانش مداحان باید دستگاه‌های متولی همچون تبلیغات اسلامی ورود جدی داشته باشند.

تلطفی ادامه داد: یکی دیگر از آفات عرصه مداحی، «ورود آلات موسیقی» به این حوزه است که خوشبختانه با پیگیری و ورود مقام معظم رهبری حل شد، حال این وظیفه دستگاه‌های متولی است که با مراقبت لازم مانع از تکرار چنین آسیب‌هایی در عرصه مداحی شد.

مسئول جامعه ایمانی مشعر استان اشاره‌ای به محتوای منابع قاریان و ذاکرین اهل‌بیت(ع) داشت و گفت: یکی از تفاوت‌های فعالیت قاریان و مداحان در این موضوع است که محتوا قاریان قرآن آماده است اما مداحان خود موظف به آماده‌سازی محتوا هستند.

وی بابیان اینکه تهیه منبع محتوا در عرصه مداحی امری سخت است، گفت: شعر انتخابی توسط ذاکرین باید ابتدا از ملودی آهنگین و خوبی برخوردار باشد همچنین داشتن محتوایی موثق و باورپذیر، رعایت چهارچوب ادبیاتی و اصول فنی در اشعار و ... از دیگر مواردی است که باید مداح به آن توجه ویژه داشته باشد.

پایبندی مداحان همدانی به اصول

مسئول کارگروه هیئت جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی استان همدان بابیان اینکه خوشبختانه وضعیت مداحی در استان همدان نسبت به کشور خوب بوده و اصولاً مداحان پایبند به رعایت اصول مداحی هستند، گفت: ابزار کار یک مداح «شعر و سبک» است که باید به این دو در قالب محتوای کار توجه ویژه‌ای شود.

وی گفت: در این راستا جامعه ایمانی مشعر در جهت تولید محتوا ویژه ارکان اصلی هیئت شامل، مداح، سخنران و مدیر هیئت در ابعاد مختلف همچون انتقال پیام امام حسین(ع) متناسب با مخاطبان این عصر و زمان، نحوه برگزاری گفتمان‌های مقاومت، رعایت اصول فنی و اساسی در مداحی و سخنرانی و ... بسته‌های فرهنگی- آموزشی خوبی را تهیه کرده است.

این مداح اهل‌بیت(ع) با اشاره به اینکه استقبال خوبی از این بسته‌ها توسط جامعه هدف صورت گرفته است، ادامه داد: این بسته‌ها با آموزش‌های لازم از سوی اساتید و شاعران مجرب و صاحب‌نام کشور در حوزه‌های مختلف مداحی، سخنرانی و هیئت داری تهیه و گردآوری‌شده است.

وی بابیان اینکه بسته‌های فرهنگی- آموزشی قبل از آغاز ماه محرم و ایام فاطمیه در میان جامعه هدف توزیع می‌شود، گفت: 95 درصد این بسته‌ها خوب و مفید بوده و می‌تواند برای ذاکران جوانی که به دنبال مداحی با الگوبرداری از سبک‌های جدید هستند بسیار قابل‌استفاده باشد.

نقش مهم مدیران هیئت در سازمان‌دهی عزاداری

تلطفی بابیان اینکه طبق آیات قرآن، بهترین اعمال، خالص‌ترین آن است، گفت: مدیران هیئات نقش بسیار مهمی در انسجام و سازمان‌دهی هیئت دارند که در صورت تحقق این مهم و قرارگیری هیئت در مسیر درست و تعریف‌شده برای او، می‌تواند زمینه رشد هیئت در ابعاد مختلف را فراهم آورده و اخلاص را در کار متصدیان آن مجموعه افزایش دهد.

این فعال فرهنگی بابیان اینکه هیئات مذهبی ما باید ساختار محور باشد نه مداح محور، گفت: هیئات ما باید ساختار محور باشند چراکه توجه و حرکت هیئت بر مبنای مداح عواقب خطرناک و بدی را در پی خواهد داشت.

وی اشاره‌ای به فعالیت برخی از مداحان مشروط به دریافت دستمزدی بالا داشت و گفت: دریافت حق‌الزحمه ازنظر شرعی و قانونی حق و حلال است اما ازنظر اخلاقی دریافت و یا طلب مبلغی جهت مداحی در مراسم عزاداری اباعبدالله(ع) که از جان، مال و اولاد خویش برای بشریت گذشت امری غیراخلاقی است.

تعیین حق‌الزحمه از سوی مداح تنزل این جایگاه است

مسئول کارگروه هیئت جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی استان با اشاره به اینکه مداحی، جایگاه رفیع و الهی دارد، ادامه داد: درخواست هزینه مداحی از سوی برخی از ذاکرین اهل‌بیت(ع) بی‌شک جایگاه مداحی را به یک شغل تنزل می‌دهد.

این مداح اهل‌بیت(ع) بابیان اینکه کار تشکیلاتی در دین مبین اسلام مورد تأیید و تأکید بسیار قرارگرفته است، ابراز کرد: شبکه‌سازی و توانمندسازی هیئات مذهبی از دیگر اصولی است که موردتوجه جامعه ایمانی مشعر است و تا حدودی این مجموعه تلاش داشته تا وحدت را میان هیئات خود اجرایی کند.

وی بابیان اینکه اگر هیئات مذهبی ما محدود به عزاداری شود ظلم بزرگی رخ ‌داده است، گفت: در مراسم عزاداری اهل‌بیت(ع) باید در کنار محور احساسات به خاستگاه تفکرات شیعه، ترویج سیره اهل‌بیت(ع) و بصیرت افزایی مخاطب توجه ویژه داشت.

تلطفی ضمن تأکید بر ساختار مندی و تشکیلاتی هیئات مذهبی، عنوان کرد: هیئات مذهبی جامعه ایمانی مشعر در نظر دارد تا به همت ارکان هیئات، به مبحث ارتقای جایگاه خانواده که مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز است ورود جدی داشته و به ابعاد مختلف آن بپردازد.

قرآن و مسجدمحور بودن هیئات سپری در برابر آسیب‌های مداحی

فرامرز لطیفی، رئیس شورای هیئات مذهبی استان همدان نیز در این نشست گفت: اگر هیئات مذهبی ما قرآن، مسجد و روحانی محور باشد بی‌شک 70 درصد از آسیب‌های موجود در حوزه مداحی و هیئات مذهبی هیچ‌گاه رخ نداده و یا به‌راحتی حل‌وفصل می‌شد.

وی بابیان اینکه آسیب‌های مراسم عزاداری در دو بعد محتوایی و ظاهری(شکلی) قابل‌تقسیم است، گفت: آسیب‌های بخش محتوایی به دو مجموعه مداحان و مدیران هیئت بازمی‌گردد.

لطیفی با اشاره به اینکه برخی مداحان در مراسم عزاداری به بیان مطالبی خارج از شأن و منزلت جایگاه والای اهل‌بیت(ع) می‌پردازند، گفت: ارتقای سواد مداحان و ذاکرین اهل‌بیت(ع) امری ضروری و واجب است.

رئیس شورای هیئات مذهبی استان بابیان اینکه همدان در برگزاری مراسمات عزاداری ساختار سنتی خود را همچنان حفظ کرده است، ادامه داد: خوشبختانه این استان در سطح کشور استانی با کمترین آسیب در حوزه مراسم‌های عزاداری است که علت اصلی آن نیز پایبندی بر ساختار سنتی است.

وی بیان کرد: شورای هیئات مذهبی استان، هیئتی را هیئت می‌داند که در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی پای‌کار باشد که در این راستا دغدغه مند و مجری کارگاه‌های آموزشی بسیاری در دل مردم است.

لطیفی بابیان اینکه ورود به حوزه آسیب‌های اجتماعی و کاهش این آسیب‌ها همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری است، ادامه داد: در این راستا این مجموعه به دنبال استفاده از ظرفیت همه دستگاه‌ها و مردم و فعالیت مشارکتی است.

پرداختن به آسیب‌های اجتماعی در هیئات مذهبی

این مقام مسئول ادامه داد: یکی از آسیب‌های اجتماعی مطرح در کشور و استان اعتیاد است که شورای هیئات مذهبی در این راستا جلسات متعددی با حضور سخنرانان بنام و ملی در حوزه اعتیاد ویژه جامعه هدف برگزار شد، در راستای مقابله با طلاق نیز، با همکاری دستگاه‌های دیگر صیانت از خانواده تشکیل شد.

وی بیان کرد: از دیگر اولویت‌های کاری شورای هیئات مذهبی استان، توجه مدیریت هیئت به حضور آحاد مردم به‌ویژه جوانان با هر تفکر و اعتقادی در مراسمات خاص اهل‌بیت(ع) به‌دوراز انقلابی و غیرانقلابی بودن آن‌ها است.

رئیس شورای هیئات مذهبی استان اشاره‌ای به آسیب‌های هیئات مذهبی داشت و گفت: برهنه شدن برخی عزاداران در مراسمات عزاداری ازجمله آسیب‌های این حوزه است که خوشبختانه این معضل در سطح استان بسیار کم به چشم می‌خورد.

وی بابیان اینکه قمه‌زنی از دیگر آسیب‌های مطرح در حوزه هیئات و مراسمات مذهبی است، ادامه داد: طی آخرین بررسی‌های انجام‌شده خوشبختانه در سطح استان قمه‌زنی وجود ندارد.

لطیفی گفت: سخنان برخی از مردم و روشن‌فکران مبنی بر جدایی دین از سیاست از دیگر آفت‌های این حوزه است که شناخت هدف قیام اباعبدالله(ع)، بهره‌مندی از عبرت‌ها و شناخت اصل نظام و شکل‌گیری مبانی اساسی آن از مواردی است که می‌تواند پاسخ مناسبی به بیان‌کنندگان موضوع جدایی دین از سیاست باشد.

این مقام مسئول اظهار کرد: توجه به صدای بلند و زمان برگزاری مراسم عزاداری و آسیب‌های محتوایی نیز از دیگر موارد قابل‌ذکر در حوزه کاری هیئات مذهبی است که این دو مهم موردتوجه هیئات مذهبی استان بوده است.

وی بابیان اینکه 90 درصد برنامه هیئات مذهبی استان روحانی‌محور است، گفت: دو سه سالی است که هیئات مذهبی استان همدل و همراه با یکدیگر شده‌اند به‌گونه‌ای که برخی مراسمات به‌صورت تجمعی در سطح شهرستان‌های استان برگزار می‌شود.

لطیفی در پاسخ به سؤال جذب جوانان به هیئات مذهبی در این عصر و زمان باید چگونه باشد، گفت: شورای هیئات مذهبی استان برای جذب هر چه بیشتر جوانان به هیئات و مراسمات مذهبی استفاده از «اساتید دانشگاه ورزشکاران و فرهنگیان» را در هیئت‌امنای هیئات مذهبی در دستور کار خود دارد.

رئیس شورای هیئات مذهبی استان بابیان اینکه نباید فعالیت هیئت صرفاً عزاداری و مبنی بر عزاداری باشد، گفت: برگزاری برنامه‌های مختلف و متنوع، ارائه خدمات اجتماعی، برگزاری گفتمان‌های آموزشی و ... می‌تواند در کاهش آسیب‌‌های این حوزه و جذب جوانان به این عرصه مؤثر واقع شود.

انتهای پیام