گوش شنوای بچه‌ها در خانواده و مدرسه باشیم/ رابطه گفتوگو با توسعه
گروه جامعه ــ رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ضمن تشریح تأثیراتی که گوش دادن به بچه‌ها در روند رشد و تربیت آنها دارد، گفت: در خانواده‌ای که به سخنان بچه‌ها گوش می‌دهند، پیشرفت تحصیلی و اعتماد به نفس آنان افزایش می‌یابد.
محمد سلگی، رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، در گفتوگو با ایکنا؛ به تشریح نقش گفتوگو در کاهش مخاطرات و آسیب‌ها در خانواده پرداخت و گفت: مسئله تفاوت مونولوگ و دیالوگ است. جامعه ما گاهی جامعه تک‌صدایی و مونولوگی می‌شود. یاد گرفته‌ایم که در روابطمان تک‌صدایی باشیم. وقتی اهل گفتوگو نباشیم، طبیعتاً با تحکم برخورد می‌کنیم.
وی به تحلیل روانشناسانه‌ای از گفتوگو پرداخت و اظهار کرد: باید از منظر روانشناختی و در سطح فرد، والدین و خانواده به گفتوگو توجه کنیم. البته معمولاً از موضع اجتماعی به آن نگاه می‌شود و باید جزئی‌تر به آن پرداخت. همچنین، والدین از بدو تولد فرزند چند سبک فرزندپروری دارند.
با چه سبکی فرزند خود را تربیت می‌کنید؟
سلگی افزود: یک مدل فرزندپروری استبدادی است که والدین حقی برای فرزند قائل نیستند. مدل دوم بی‌توجهی است که والدین گفت‌وگویی با فرزند خود ندارند و تعهد و مراقبتی نیز نشان نمی‌دهند. مدل دیگر هم تربیت آزاد و سهل‌گیرانه است که در این مدل نیز گفت‌وگویی شکل نمی‌گیرد و والدین تابع فرزندان هستند و فقط در شکل تربیت مشارکتی گفتوگو وجود دارد.
کودک باید همزمان تکلیف و آزادی داشته باشد
وی بیان کرد: متخصصان تربیت معتقدند که بهترین شکل فرزندپروری شکل مشارکتی است که بچه هم تکلیف و هم آزادی دارد. در تحقیقات اثبات شده است که در مدل فرزندپروری مشارکتی والدین با بچه‌ها صحبت می‌کنند و سخنان بچه‌ها و سایر اعضای خانواده را می‌شنوند.
تأثیر شنیدن سخنان فرزندان در پیشرفت تحصیلی آنان
رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات تصریح کرد: بهتر است والدین به صحبت‌های بچه‌ها گوش کنند. (منظور توجه کردن به سخنانی است که بچه‌ها بیان می‌کنند، نه اجرای تمام خواسته‌های کودکان) در خانواده‌ای که والدین با بچه‌ها حرف می‌زنند و به سخنان بچه‌ها گوش می‌دهند پیشرفت تحصیلی و اعتماد به نفس بچه‌ها افزایش می‌یابد.
معلمان مدرسه به بچه‌ها گوش دهند/ آنها خوشحال‌تر می‌شوند
وی ادامه داد: شنیدن حرف بچه‌ها و افزایش میزان مشارکت آنها موجب می‌شود بیماری‌های روانی، افسردگی و اضطراب در بچه‌ها کاهش یابد. در مدرسه نیز مربیان و مدیران مدرسه هر قدر اجازه حضور، بروز و عرض‌اندام به بچه‌ها بدهند، بچه‌ها فعالیت، مشارکت و اعتماد به نفس بیشتری خواهند داشت و حتی خوشحال‌تر خواهند بود.
سلگی به نتایج تحقیقات نشاط اجتماعی کودکان و نوجوانانی که در خانه و مدرسه مشارکت داده می‌شوند پرداخت و بیان کرد: افرادی که در مسائل خانواده و مدرسه مشارکت داده می‌شوند و حرف‌های آنها شنیده می‌شود، از نظر نشاط اجتماعی افراد خوشحال‌تری هستند. البته یکی از مؤلفه‌های ایجاد نشاط اجتماعی آزادی‌هایی است که فرزندان در سطح خانواده و مدرسه دارند.
رابطه گفتوگو با توسعه
وی جامعه گفت‌و‌گومحور را جامعهای آزاد، خوشحال و در پی استیفای حقوق خود دانست و اظهار کرد: افراد در چنین جامعهای حقوق خودشان را می‌شناسند و در عین حال با حوصله و بردبارند، تاب‌آوری اجتماعی بالایی دارند، در پی حل مشکلات از طریق گفتوگو هستند و به راه‌های آسیب‌زا و مخاطره‌‌آمیز برای وصول به هدف‌هایشان مبادرت نمی‌کنند. چنین جامعهای خود به خود برای توسعه مهیاست. به همین دلیل گفته می‌شود که از کودکی باید تعلیم و تربیت را شروع کرد و تعلیم و تربیت پایه اساسی توسعه است. اگر گفتوگو را از خانه و مدرسه شروع کنیم، ثمرات آن را در دانشگاه می‌بینیم.
جامعه اجازه گفتوگو را به شنونده‌های صرف گذشته داده است
وی در پاسخ به این سؤال که چون گفتوگو را از خانه شروع نکرده‌ایم اکنون ثمرات آن را در دانشگاه‌ها نمی‌بینیم؟ گفت: در قیاس با گذشته تغییر کرده‌ایم. در مقایسه با دو سه دهه قبل از انقلاب جامعه گفت‌وگومحورتر شده و طبقه‌ای که در گفتوگو فقط شنونده بود، اکنون نقش آن تغییر کرده و جامعه اجازه عرض اندام و گفتوگو به شنونده‌های قدیمی را داده است. بنابراین در مسیر تحول هستیم و برنامه‌های مختلفی که می‌تواند برای اقشار مختلف جامعه پیش‌بینی شود، به توسعه و تحول جامعه کمک می‌کند. به هر حال تلاش برای گفتوگو اقدام پسندیده‌ای برای توسعه جامعه است.
یک اشتباه استراتژیک؛ گفتوگو اقتدار ما را تضعیف نمی‌کند
سلگی در پاسخ به این سؤال که مهم‌ترین مشکل جامعه برای گفت‌وگومحورتر شدن چیست؟ گفت: ساختار مشکل دارد. در خانواده همچنان سخت‌گیری‌ها وجود دارد. باید باور کنیم که گفتوگو و اجازه عرض اندام دادن به دیگران آسیبی به ما نمی‌زند، بلکه زمینه‌هایی را برای بهبود شرایط فراهم می‌کند، ولی برخی فکر می‌کنند که تعامل و گفتوگو اقتدار آنها را تضعیف می‌کند که این اشتباهی استراتژیک است.
انتهای پیام
