حمیدرضا محمودی، رئیس ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري شهرستان خلیلآباد، در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، با بیان اینکه در سال گذشته سه آئین مذهبی این شهرستان ثبت ملی شدند، گفت: مردم شهرستان در ارتباط با ائمه اطهار(ع)، فرهنگ عاشورا و قیام امام حسین(ع) آیینهای ویژه و منحصر به فردی دارند که از آن جمله میتوان به آیینهای عزاداری تعزیهخوانی، حیدری حیدار و دسته بنی اسد اشاره کرد.
وی گفت: مراسم شبیهخوانی کندر نوعی نمایش مذهبی و سنتی ایرانی، شیعی و بیشتر درباره شهادت امام حسین(ع) و مصائب اهل بیت(ع) است.
وی با اعلام اینکه شبیهخوانی در کندر نیز همانند بسیاری دیگر از نقاط کشور از گذشتههای دور که حداقل به 200 سال قبل برمی گردد، نسل به نسل در حال اجرا است، اظهار کرد: مراسم آیینی حیدری حیدار قبل از حرکت دستههای عزاداری در چندین نوبت پشت سرهم در اکثر نقاط شهرستان توسط عزاداران حسيني انجام میشود.
محمودی گفت: در میدان وسیعی عزاداران دور علم نیشابوری با در دست گرفتن کمربند نفر کناری با دست چپ، حلقهای مدور را تشکیل میدهند، یک نفر میاندار در وسط حلقه با فریاد برآوردن نام «حسن» و عزاداران که دست برکمر دارند با زدن بر سینه خود فریاد بر میآورند «حسین» و در ادامه در اوج مراسم با عنوان نام «علی» و جواب دادن عزاداران با عنوان «حیدر» این عمل تکرار میشود و در آخر مراسم، چاووشیخوانی انجام میشود.
وی ادامه داد: مراسم آیینی دسته بنی اسد مراسم آیینی، مذهبی و نمادین جمعآوری و دفن شهدای کربلا در شهرستان خلیلآباد است که همه ساله طبق سنتی دیرینه، روز دوازدهم محرم توسط اکثر هیئات مذهبی این شهرستان باشکوهی خاص انجام میشود.
رئیس ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري شهرستان خلیلآباد اظهار کرد: در روز 12 محرم دسته بنی اسد همگی از جلوی هیئتهای مربوطه با پوشیدن لباس عربی(شبیه قوم بنی اسد) و با در دست گرفتن وسایل کفن و دفن شامل بیل، کلنگ، کوزه، تابوت و ... به حرکت درمیآیند؛ در این دسته، مردان در جلو و زنان عزادار در پشت سر با خواندن نوحهها و مداحیهای مربوط به دسته بنی اسد به سوی قبرستان روستا و شهر، آن واقعه مهم تاریخی را همه ساله تکرار میکنند.
وی با بیان اینکه بدون تردید تنوع قومی و فرهنگی استان سبب پدید آمدن رفتارهای آیینی شده و مهمترین عامل در نمایش اعتقادات و باورهای قومی به شمار میرود، افزود: موضوع محرم و رویدادهای کربلا در طول تاریخ همواره محملی برای اندیشهورزی درباره ماهیت آزادگی و حقطلبی در میان مردم هر دوره بوده است و از سویی دیگر بحث عاطفی آن در میان مردم، محل بروز احساسات و عواطف پاک و بیآلایش بوده است.
محمودی با اشاره به اینکه در ماه محرم که ماه سوگواری، گرامیداشت یاد و خاطره امام حسین(ع) و زدودن زنگار از روح و جان آدمی است، آیینهای عاشورایی با شور و شوق خاصی در شهرستان خلیلآباد برپا میشود، بیان کرد: مراسم عزاداری محرم به ویژه آیینهای عاشورایی در این شهرستان تبلور روح قیام امام حسین(ع) و عاشوراست.
محمودی در پایان با بیان اینکه 11 اثر غیر منقول در فهرست آثار ملی و یک اثر معنوی پردهخوانی خلیلآباد نیز در سالهای گذشته در فهرست آثار معنوی به ثبت رسیده است، افزود: با توجه به اهمیت گردشگری مذهبی و جایگاه والای مذهبی شهرستان خلیلآباد و وجود بقعه چهار امامزاده در این شهرستان، برنامههای اساسی را در زمینه گردشگری مذهبی و ثبت آیینهای این حوزه تدوین کردهایم.