کاردینال توران:
ادیان نقشی مهم در ایجاد صلح دارند
گروه بین‌الملل: رئیس شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان در آیین افتتاحیه دهمین دور گفت‌وگوهای دینی ایران و واتیكان با تأكید بر وجود تداوم و روابط دوستانه عمیق بین اسلام و مسیحیت، گفت: ادیان می‌توانند نقش بسیار مهمی را در برقراری آشتی و صلح و محافظت ار زمین که همان خانه مشترک ماست، ایفا كنند.
کاردینال ژان لوئی توران، طی سخنانی، گفت: بسیار خوشحالیم که در این دو روز می‌توانیم امیدها، نگرانی‌ها و افکارمان را در مورد هر آنچه كه در رابطه با مقولات مهم برای مسلمانان و کاتولیک هاست با یکدیگر تقسیم كنیم.
رییس شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان ادامه داد: حضور ما در این جمع به معنای تداوم و روابط دوستانه عمیق فی مابین است؛ چهارمین اجلاس اخیر بین مسلمانان و مسیحیان که در تهران برگزار شد، نشانه دیگری از این روابط حسنه است.
قائم مقام پاپ در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به بسیاری از مشکلات موجود که در برخی از نقاط جهان و در برخی از شهرها و کشورها وجود دارد، گفت: مسلمانان و مسیحیان قرون متمادی است که در کنار یکدیگر به سر می‌برند و باید بدانیم که یکی از نقش‌های مهم دین این است تا مردم را در برابر آنچه که بیماری دینی است، محافظت کند و در میان کسانی که به نام دین به بنیادگرایی و خشونت می‌پردازند و به دنبال منافع شخصی و ملی خود هستند، معتقدیم که ادیان می‌توانند نقش بسیار مهمی را در برقراری آشتی و صلح و محافظت ار زمین که همان خانه مشترک ماست، ایفا كنند.
وی با طرح این سؤال که آیا ادیان بخشی از مشکلات هستند یا راه حلی برای آن؟، تصریح کرد: ادیان راه حلی برای مشکلات هستند و حتی زمانی که با مشکلات رو به رو هستیم به گفت‌وگو می‌پردازیم این نشانی از امید محسوب می‌شود.
قائم مقام پاپ به مشکلاتی همچون تغییرات جوی، بیابان زایی، کمبود منابع آبی، آلودگی هوا، آب و زمین و چالش‌هایی که این موضوعات را تهدید می‌کند، اشاره کرد و افزود: ما نمی‌توانیم این چالش‌ها و مشکلاتی که باعث گرسنگی، تشنج‌ها، خصومت‌ها، مهاجرت‌های توده‌ای انسان‌ها، قاچاق انسان‌ها و ... می‌شوند را به فراموشی بسپاریم.
وی در پایان سخنان خود، اظهار كرد: ما در اینجا با روحی از اخوت، حکمت و امید گردهم آمده و برای مردم جهان به دعا و کار می‌پردازیم که در آن نقشی مثبت و ارزنده را برای صلح، امنیت و برکت برای تمامی اعضای خانواده بشری ایفا می‌كند.
ابراهیمی ترکمان: غفلت از باطن دین جهالت مدرن است
ابوذر ابراهیمی ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز در سخنرانی خود در این مراسم، با اشاره به محور اصلی مطالب خود مبنی بر توجه دادن به تأثیر غفلت از باطن دین در پیدایش خشونت و افراط‌گرایی به نام دین و نیز، راههای جلوگیری از آن برای دستیابی به جهانی عاری از خشونت و تروریسم گفت: غفلت به معنای عدم توجه به هر چیز موجود و حاضر است و در منطق قرآن كریم، غفلت از باطن دین به عنوان علت عدم پای‌بندی به دین و در نتیجه عدم انجام اعمال صالح ذكر شده که سبب جهالت مدرن می‌شود.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مشكل جهان امروز را جهالت مدرن و ندانستن در عین آگاهی دانست و تأکید کرد: منشأ پیدایش جهالت مدرن ناباوری به آموزه‌های عقل و خرد و خرد داشتن و شدن است و دین از بشر، شدن به معنای با خبر شدن، هوشیار شدن؛ عادل شدن؛ پرهیزگار شدن؛ دوستدار بشریت شدن؛ صالح شدن و شدن‌های دیگر را انتظار دارد.
وی به دیدگاه‌های انحرافی از دین اشاره کرد و افزود: راهی كه امروز افراط‌گرایان طی می‌كنند به شدن منتهی نمی‌شود، بلكه این مسیرها به داشتن قدرت برای پیشگیری از شدن منتهی می‌گردد و این جدال نه تنها به صلح نمی‌انجامد بلكه فاصله تا صلح را افزایش می‌دهد و افراط گرایان را دچار توهم خود خداپنداری كرده است که خود را مالك جان انسان‌ها دانسته و چنین پنداری جهالت مدرن است.
خود مطلق‌انگاری یکی از مظاهر جهالت مدرن و احترام به اندیشه دیگر شرط ضروری دستیابی به صلح و ثبات، محور دیگر سخنان رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: انسان خود مطلق‌انگار، خود را جای خدا می‌نشاند و قضاوت‌های قطعی خود را مقدس شمرده و انجام آنها را فریضه می‌پندارد و جایی برای نیاز و احترام به اندیشه دیگران باقی نمی‌گذارد كه در چنین وضعیتی صلح، از دایره انگاره‌های فرد خود مطلق‌پندار بیرون می‌رود.
وی افزود: متأسفانه جاهلیت مدرن به سلاح علم و دانش مجهز شده و سرعت تخریبی آن از دوران جاهلیت بدوی که تنها به خود فرد، اطرافیان و تا حدودی در منطقه کوچکی محدود می‌شد فراتر رفته است و جهان را در کام خود فرو برده است.
ابراهیمی‌ترکمان با تأکید بر اینکه طی سال‌های اخیر خشونت‌های سازمان‌یافته در بسیاری از نقاط جهان با با بهره‌گیری از آموزه‌های دینی و آیینی افزایش یافته است، گفت : افراط‌گرایان به مقدس‌سازی چنین خشونت‌هایی روی آورده‌اند و خود را در بازستادن حق حیات دیگران، جای خدا می‌نشانند و لذا، چنین پنداری نتیجه جهالت مدرن است و باید کوشید تا از نهادینه شدن و استقرار جاهلیت مدرن جلوگیری کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به علاج غفلت‌زدگی اشاره کرد و افزود: مهم‌ترین ویژگی عقل، شناخت حقایق و تشخیص حق از باطل است و بروز اندیشه‌های افراط‌گرایانه در بدترین شكل آن كه با تكیه بر تفاسیر ناصحیح از دین شكل گرفته است، ضرورت توجه به عقلانیت را بیش از پیش نمایان می‌کند.
وی در سخنان خود، افزود: البته افراط‌گرایی‌های امروز، برگ‌هایی هستند كه بر شاخه‌های تفكر و اندیشه‌های ناصحیح و كج فهمی‌های دینی دیروز روئیده است. این نشان می‌دهد كه افكار غلط اندیشمندان دینی تا چه میزان می‌تواند به افعال ناصحیح پیروانشان منجر شود.
ابراهیمی‌ترکمان اظهار كرد: امروز كه منازعات فرقه‌ای - مذهبی به خشن‌ترین منازعات عصر حاضر تبدیل شده، جای خردورزی در این میان به شدت خالی است و نیاز به بازگشت به عقلانیت و خردگرایی در میان اندیشمندان و رهبران دینی به ضرورتی انكار‌ناپذیر تبدیل شده است.
وی همچنین، یادآور شد: اكنون شرایط تروریسم جهانی به گونه‌ای است كه انگیزه خشونت‌ها به سمت مشروعیت بخشی سوق داده شده‌اند تا تشخیص بزه بودن و جنایت آمیز بودن آن را مشكل سازند. متأسفانه امروزه با تكیه به رضایت‌خاطر تصنعی كه از عمل به فرامین دینی حاصل می‌شود، خشونت‌ها را مقدس جلوه می‌دهند و تنها عقل و خرد است كه می‌تواند از مشروع جلوه دادن انگیزه‌های نامشروع جلوگیری كند و از جلوه دادن انگیزه‌های بزه كارانه به شكل انگیزه‌های مقدس جلوگیری كند.
ابراهیمی‌ترکمان به روایتی از پیامبر گرامی اسلام (ص) که فرمود: «همه خوبیها با عقل شناخته مىشوند و كسى كه عقل ندارد، دین ندارد» اشاره و تصریح کرد: برای هوشیار كردن غافلان هیچگاه به دلیل نیاز نیست، بلكه به علت نیاز است و غفلت زدگی نوعی بیماری است كه باید داروی آن را یافت و علاج كرد كه از این‌رو، وظیفه اندیشمندان، رهبران و متنفذین این است که به زدودن جهالت از پندار و کردار جوامع بیاندیشند و راههای عملی برای برون رفت از چنین وضعیتی را تبیین کنند.
وی در پایان سخنرانی خود در این دور از گفت‌وگوها پیشنهاد داد تا به منظور تحقق عینی بخشیدن به دستاوردهای گفت‌وگوهای فی مابین كارگروه مشتركی متشكل از نمایندگان مركز بین‌المللی گفت‌وگوی ادیان ایران و شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیكان تشكیل شود تا راهكارهای عملی شدن نتایج گفت‌وگوها را ارائه كنند.
گفتنی است، دهمین دور گفت‌وگوهای دینی ایران و واتیكان، با عنوان «افراط‌گرایی و خشونت به نام دین؛ کدام رویکرد به دین؟» تا فردا، سوم آذرماه، در رم ادامه دارد.
