تفسیر؛ راهکاری برای جاودانگی قرآن/ آیات الهی محل تدبر است نه توقف!

حجت‌الاسلام سیدحسین سیدی‎ثانی، دبیر ستاد تفسیر قرآن در آذربایجان شرقی در گفت‎وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از آذربایجان شرقی درخصوص شرایط درک و فهم آیات قرآن اظهار کرد: فهم قرآن کریم، منوط به برخورداری از معلومات گوناگون است که فقدان هر یک، فهم قرآن کریم را دچار ابهام ساخته و نیازمندی به تفسیر را ضروری می‌سازد.

وی با استناد به آیه 89 سوره نحل ادامه داد: قرآن کریم پاسخ گوی پرسش‎‏ها و نیازهای انسان تشنه معارف الهی در تمام اعصار است؛ چنانکه خود می‎فرماید: «وَ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَاناً لِّکُلِّ شَیْء وَ هُدًی وَ رَحْمَةً وَ بُشْرَی لِلْمُسْلِمِینَ؛ و این کتاب را که روشنگر هر چیزی است و برای مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارتگری است بر تو نازل کردیم».

سیدی‎ثانی تفسیر را راهکاری برای حفظ زیبایی و جذابیت قرآن در اعصار مختلف تاریخ دانست و خاطرنشان کرد: برای آن‌که قرآن کریم در گذر زمان همواره پویا بوده و خبر از مسائل علمی قبل از وقوع آن دهد، نیازمند تفسیر جامع هستیم. برای مثال شما کتب بسیاری را می‌بینید که در کتابخانه‌های معتبر وجود دارند، اما کسی سراغ آن‌ها نمی‌رود؛ زیرا بعد از یک یا چند مرتبه مطالعه، آن ارزش واقعی خود را از دست می‌دهد و کهنه می‌شود اما اگر قرآن بخواهد برای آیندگان حرفی برای گفتن داشته باشد، هیچ راهی نیست جز این‌که تفاسیر عرفانی را قبول کنیم و از ظاهر آیات گذر کنیم و با موشکافی و پنهان‌پژوهی سعی کنیم آن نکات معرفتی نهفته در آیات را به دست آوریم مانند آن غواصی که در دریا شنا می‌کند، اگر او فن غواضی را بداند می‌تواند دُر و مروارید را از دل دریا بیرون بکشد. 

وی همچنین با اشاره به آهنگ کلمات قرآن افزود: طنین و آهنگ کلمات قرآن، مخصوص است و اگر آیه‏‎اى از قرآن در میان سخنان هر عرب زبان، یا در میانِ روایات باشد، مشخّص می‌‎شود. لذا قرآن از برهان تا مَثَل، از دنیا تا آخرت و نیز مسائل خانوادگى، حقوقى، سیاسى، نظامى، اخلاقى، تاریخى و… را دربردارد که به نوعی بیان‎کننده جامعیت قرآن است.

این پیشکسوت امور قرآنی دراستان گفت: کلام وحی با وجود واژگان محدود و کم حجم، هر آنچه بشر برای پیمودن راه قرب الهی نیازمند باشد بیان کرده است، اما دست یافتن به پاسخ این پرسش‎‏ها با تفسیر قرآن امکان‌‎‏پذیر است. با این روش، از سویی دیدگاه‏‎های قرآن به گونه‎‏ای جامع در خصوص اساسی‎‏ترین مسائل موردنیاز بشر برای همگان روشن می‏‎‌شود و از سوی دیگر، نیازهای فکری و عملی بشر کنونی مرتفع می‏‎‌شود.

مدیر حوزه علمیه ولی عصر(عج) تبریز با اشاره به لزوم مأنوس بودن مسلمانان با قرآن اظهار کرد: بر یک مسلمان لازم است که همیشه با قرآن کریم مأنوس بوده از دستورات و آموزه‏‏‌های آن، در زندگی شخصی و اجتماعی خود بهره ببرد. قرآن، به عنوان پیام الهی تمام ابعاد زندگی یک مسلمان را تحت تاثیر قرار داده و همواره راهنما و راهگشای اوست؛ لذا نباید فقط به عنوان یک کتاب مقدس در خانه‏‌ها نگهداری شده و در مراسم‎‏های فاتحه و عزاداری‌‏ها خوانده شود در بقیه امور زندگی از آن مصحف شریف خبری نباشد.

حجت‌الاسلام سیدی‎ثانی با تأکید براینکه آیات الهی محل تدبر است نه توقف، یادآور شد: قرآن اگر هزار بار هم خوانده شود، کهنه نمی‌شود، بلکه هر بار نکته‎‏اى به دست می‎آید که اینها از نفوذ کلام الهی در قرآن است؛ ازسویی باید بدانیم که قرآن، فقط کتاب تلاوت و تجوید و حفظ و مسابقه و زینت سفره عقد و روی سرمسافر و وسیله سوگند و بر سر قبور خواندن و در مراسم افتتاحیه برای جمع شدن دعوت شدگان و امثال آن نیست، گرچه این امور، نشانه حضور قرآن در صحنه زندگی مردم و احترام آنان به قرآن و مقدس شمردن آن است اما تمام این امور عبور برای رسیدن به بطن و درون قرآن است نه توقّفگاه.