ذی‌الحجه؛ ماه خودسازی و دعا/ بزرگترین وقایع تاریخ اسلام در این ماه رقم خورد
گروه اندیشه: ماه ذی‌الحجه را ماه خودسازی، دعا و راز و نیاز با خدا می‌نامند و در فضیلت این ماه همین بس که بزرگترین وقایع تاریخ اسلام و اعیاد مسلمانان و شیعیان جهان در آن قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از فارس، آخرین ماه سال قمری و یکی از ماه‌های حرام، ماه پرفضیلت ذی‌الحجه است، در فضیلت این ماه همین بس که بزرگترین وقایع تاریخ اسلام و اعیاد مسلمانان و شیعیان جهان در آن قرار دارد، آغاز این ماه مبارک و فرخنده با ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) همراه است، ازدواجی که موجب نزول برکات و رحمت‌های الهی فراوانی برای مسلمانان در طول تاریخ شده است.
ماه ذی‌الحجه را ماه خودسازی، دعا و راز و نیاز با خدا می‌نامند و ائمه اطهار(ع) و بزرگان دین اسلام روایات و احادیث فراوانی را درباره فضیلت‌های این ماه ذکر کرده‌اند زیرا در آن مناسبت‌هایی قرار دارد که بهترین فرصت را برای خودسازی و اخلاص برای افراد بشر فراهم می‌کند.
از جمله این مناسبت‌ها می‌توان به اعمال حج تمتع اشاره کرد که در آن هر ساله مسلمانان بیشماری از نقاط مختلف دنیا حضور یافته و مناسک معنوی حج را انجام می‌دهند که فلسفه تمامی آنها خودسازی و تقرب به درگاه الهی است.
ازدواج فرخنده دو معصوم و هفته ازدواج، وجود دو «عید» مهم اسلامی؛ عید قربان (عید اضحی) و عید غدیر (عید ولایت)، دهه ولایت (از عید قربان تا غدیر)، روز «عرفه» و خاطره دعای عجیب و بسیار گرانبهای امام حسین(ع) در عرفات، شکوه و عظمت خاصی به این ماه بخشیده و سزاوار است تمام مؤمنان به‌ویژه جوانان پاکدل از فضای آکنده از معنویت این ماه غافل نشوند و در خودسازی و تهذیب نفس بکوشند تا به پیشرفت‌های مهمی نائل شوند.
اشاره به روزشمار ماه ذی‌الحجه
نخستین روز این ماه سالروز ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س)؛ هفتمین روز، شهادت امام باقر(ع)؛ نهمین روز، روز عرفه و نیایش؛ دهمین روز، عید سعید قربان و آغاز دهه ولایت؛ پانزدهمین روز ولادت امام هادی(ع)؛ هجدهمین روز، عید سعید غدیر و پایان دهه ولایت و بیست و چهارمین روز این ماه فرخنده روز مباهله واقع شده است.
حجت‌الاسلام محمد رضایی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی فارس در این رابطه به خبرنگار ایکنا گفت: ماه ذی‌الحجه از جهات مختلف حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه از این ماه می‌توانیم به‌عنوان ماه خدا یاد کنیم زیرا مناسبت‌های ارزشمندی در آن وجود دارد، گفت: نخستین روز آن ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و نامگذاری یک هفته به نام ازدواج است.
ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س)؛ نمونه ازدواج موفق
حجت‌الاسلام رضایی این ازدواج را الگوی یک ازدواج سالم و موفق دانست و گفت: باید بر روی این قضیه تأمل شود که شیعیان و کسانی که به‌دنبال آرامش، آسایش و زندگی سالم هستند از این ازدواج الگوبرداری کنند که تمام نقاط آن در تاریخ هم روشن است و نقطه ابهامی در رابطه با آن وجود ندارد که این ازدواج در اوج سادگی انجام می‌گیرد و دو انسانی که هر کدام اگر نبودند هم‌کفو و همتایی از نظر شأن و منزلت برای آنها پیدا نمی‌شد، با یکدیگر ازدواج می‌کنند.
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد فارس افزود: متأسفانه امروزه جامعه در یک وضعیت مادی‌گرای و ماده‌بینی فرو رفته و نگاهشان به ازدواج یک نگاه سطحی است و بعضاً به‌واسطه عدم برنامه‌ریزی درست پایه ازدواج‌ها سست بنا می‌شود و بعد از مدت کوتاهی خانواده به دلیل فاصله گرفتن از ارزش‌های اسلامی و عدم تأسی به ازدواج‌های الگو متلاشی می‌شود؛ لذا باید به چنین ازدواج‌هایی در تاریخ اسلام به‌صورت ویژه توجه شود البته در صدر اسلام نیز چنین ازدواج‌های ساده‌ای صورت گرفته است که همگی پر از عشق و محبت و توکل به حضرت حق بوده است.
لزوم پرهیز از شعارگرایی در موضوع ازدواج
وی تأکید کرد: نباید این موضوع را شعاری ببینیم و بیشتر به آن حرکت عظیمی که حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) که همان ازدواج سالم در اوج سادگی است، بیشتر به عمق آن بپردازیم.
حجت‌الاسلام رضایی با تأکید بر اینکه لازمه یک زندگی آسان، رفاه بیش از حد یا تجملات و پرداختن به مادیات نیست، گفت: مشاهده می‌کنیم در آن ازدواج فقط توجه به معنویت می‌شود و همین هم باعث شد که این زندگی هرچقدر هم کوتاه بود اما بسیار برکت داشت و در سایه آن امامت و ولایت تداوم یافت و بعد از 1400 سال هنوز فرزند همان ازدواج جامعه را هدایت می‌کند و ظهور خواهد کرد و یک جامعه سالم و عاری از تنش را برای مردم جهان به ارمغان خواهد آورد.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی فارس تأکید کرد: این ایام فرصت خوبی است که به این کار پرداخته شود و تنها نامگذاری هفته ازدواج کافی نیست و باید کسانی که قلم به دست و اهل منبر و تریبون هستند به‌صورت ویژه به این مسئله بپردازند.
اشاره به فلسفه مناسک حج
وی در بخش دیگری از سخنان خود به فلسفه مناسک اشاره کرد و گفت: هر کدام از این مناسک دارای فلسفه‌ای برای نزدیک شدن به درگاه الهی و خودسازی و طی طریق حق است که باید به هر کدام از آنان به‌خوبی توجه ویژه شود.
حجت‌الاسلام رضایی تأکید کرد: خداوند زمانی که حضرت ابراهیم(ع) را مأمور به ساخت کعبه می‌کند تنها هدف این نبوده که مردم به دور خانه او طواف کنند بلکه بحث خودسازی انسان‌ها را مطرح می‌کند که باید در این مکان مقدس حضور یافته و خود را برای خداوند خالص کنند.
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد فارس با بیان اینکه حج یعنی تسلیم بودن در برابر حضرت حق، گفت: طواف یعنی برائت از قدرت‌های مادی و دوری از هواهای شیطانی است و خداوند تنها نخواسته که مسلمانان تنها در اینجا حرکت کنند بلکه خلوص دل‌ها مدنظر است.
مقاومت در برابر هوای نفس؛ فلسفه عید قربان
وی در ادامه سخنان خود به فلسفه عید سعید قربان اشاره کرد و گفت: قربانی گوسفند در مناسک حج تنها ذبح یک حیوان جاندار نیست بلکه باید نفس اماره خود را ذبح کنیم که موجب سرکشی می‌شود و این یک کار نمادین است که نشان می‌دهد باید در برابر شیطان‌های انسی و جنی ایستاد و مقاومت کرد.
حجت‌الاسلام رضایی با اشاره به دهه و عید ولایت عنوان کرد: بزرگترین عید شیعیان و بزرگترین حرکت تاریخی که در جامعه اسلامی رخ می‌دهد واقعه غدیر خم است که در حجة‌الوداع پیامبر(ص) رخ می‌دهد.
پیامبر(ص) در تکمیل مأموریت خود، برنامه میان‌مدت اجرا کرد
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی فارس گفت: در عظمت این واقعه همین بس که خداوند در قرآن کریم به پیامبر(ص) خطاب می‌فرماید که اگر این مأموریت را انجام ندهی، دینت کامل نیست و مأموریتت را کامل نکرده‌ای؛ لذا پیامبر(ص) برای اجرای این مأموریت یک برنامه میان‌مدت اجرا می‌کند و در آخرین حج خود تمام مسلمانان را از نقاط مختلف گرد هم می‌آورد.
وی اظهار کرد: پیامبر(ص) در این روز خطبه‌ای تاریخی می‌خواند و فرمایشات بسیار عظیم و لذت‌بخش الهی را بیان می‌فرماید و یک حرکت سرنوشت را برای تاریخ بشری رقم می‌زند گرچه بسیاری از حق‌ها تضییع شد و تحریف‌هایی در این زمینه صورت گرفت اما حق همچنان باقی است و این حرکت تاریخی هنوز هم تداوم دارد.
حجت‌الاسلام رضایی ادامه داد: پیامبر(ص) با بلند کردن دست حضرت علی(ع) حجت را بر مردم تمام کرد و تمام مسلمانان در آن زمان حتی زنان با شیوه و رسوم خاصی با حضرت علی(ع) بیعت کردند و در واقع یک اتمام حجت کامل برای مسلمانان صورت می‌گیرد.
اشاره به اعمال دهه اول ماه ذی‌الحجه
این مقام مسئول در بخش دیگری از سخنان خود به اعمال دهه اول ماه ذی‌الحجه اشاره کرد و گفت: از پیامبر(ص) نقل شده است که عمل خیر و عبادت در هیچ ایامی نزد خداوند محبوب‌تر از این دهه نیست و برای این دهه چند عمل آمده است.
وی ادامه داد: روزه، خواندن دو رکعت نماز در میان نماز مغرب و عشاء در تمام شب‌های این دهه، به این صورت که در هر رکعت بعد از حمد یک مرتبه توحید و سپس آیه 142 سوره اعراف «وَ وَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِینَ لَیْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً وَقَالَ مُوسَى لأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلاَ تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ؛ و با موسى سى شب وعده گذاشتیم و آن را با ده شب دیگر تمام کردیم تا آنکه وقت معین پروردگارش در چهل شب به سر آمد و موسى [هنگام رفتن به کوه طور] به برادرش هارون گفت در میان قوم من جانشینم باش و [کار آنان را] اصلاح کن و راه فسادگران را پیروى مکن» خوانده می‌شود، از جمله اعمال این ماه است.
حجت‌الاسلام رضایی گفت: همچنین از روز اول تا عصر روز عرفه از نماز صبح تا پیش از مغرب دعای «اللَّهُمَّ هَذِهِ الْأَیَّامُ الَّتِی فَضَّلْتَهَا عَلَی الْأَیَّامِ وَ شَرَّفْتَهَا قَدْ بَلَّغْتَنِیهَا بِمَنِّکَ وَ رَحْمَتِکَ فَأَنْزِلْ عَلَیْنَا مِنْ بَرَکَاتِکَ وَ أَوْسِعْ عَلَیْنَا فِیهَا مِنْ نَعْمَائِکَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَهْدِیَنَا فِیهَا لِسَبِیلِ الْهُدَی وَ الْعَفَافِ وَ الْغِنَی وَ الْعَمَلِ فِیهَا بِمَا تُحِبُّ وَ تَرْضَی اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوَی وَ یَا سَامِعَ کُلِّ نَجْوَی وَ یَا شَاهِدَ کُلِّ مَلَإٍ وَ یَا عَالِمَ کُلِّ خَفِیَّهٍ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَکْشِفَ عَنَّا فِیهَا الْبَلاءَ وَ تَسْتَجِیبَ لَنَا فِیهَا الدُّعَاءَ وَ تُقَوِّیَنَا فِیهَا وَ تُعِینَنَا وَ تُوَفِّقَنَا فِیهَا لِمَا تُحِبُّ رَبَّنَا وَ تَرْضَی وَ عَلَی مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا مِنْ طَاعَتِکَ وَ طَاعَهِ رَسُولِکَ وَ أَهْلِ وِلایَتِکَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَهَبَ لَنَا فِیهَا الرِّضَا إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ وَ لا تَحْرِمْنَا خَیْرَ مَا تُنْزِلُ فِیهَا مِنَ السَّمَاءِ وَ طَهِّرْنَا مِنَ الذُّنُوبِ یَا عَلامَ الْغُیُوبِ وَ أَوْجِبْ لَنَا فِیهَا دَارَ الْخُلُودِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لا تَتْرُکْ لَنَا فِیهَا ذَنْبا إِلا غَفَرْتَهُ وَ لا هَمّا إِلا فَرَّجْتَهُ وَ لا دَیْنا إِلا قَضَیْتَهُ وَ لا غَائِبا إِلا أَدَّیْتَهُ وَ لا حَاجَهً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ إِلا سَهَّلْتَهَا وَ یَسَّرْتَهَا إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ اللَّهُمَّ یَا عَالِمَ الْخَفِیَّاتِ یَا رَاحِمَ الْعَبَرَاتِ یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ یَا رَبَّ الْأَرَضِینَ وَ السَّمَاوَاتِ یَا مَنْ لا تَتَشَابَهُ عَلَیْهِ الْأَصْوَاتُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنَا فِیهَا مِنْ عُتَقَائِکَ وَ طُلَقَائِکَ مِنَ النَّارِ وَ الْفَائِزِینَ بِجَنَّتِکَ وَ النَّاجِینَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِینَ» خوانده شود.
به گفته وی، قرائت پنج دعایی که جبرئیل برای حضرت عیسی(ع) آورده است شامل «اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیر؛ اَشْهَدُ اَنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لاشَریکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَهً وَلا وَلَداً؛ اَشْهَدُ اَنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ؛ اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیی وَیُمیتُ، وَهُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیرٌ؛ حَسْبِیَ اللهُ وَکَفی، سَمِعَ اللهُ لِمَنْ دَعا، لَیْسَ وَرآءَ اللهِ مُنْتَهی، اَشْهَدُللهِِ بِما دَعا،وَاَنَّهُ بَریءٌ مِمَّنْ تَبَرَّءَ، وَاَنَّ لِلّهِ الاْخِرَهَ وَالاُْولی» است.
وی عنوان کرد: همچنین نیم ساعت قبل از زوال خورشید دو رکعت نماز و در هر رکعت بعد از حمد و توحید، 10 بار سوره قدر قرائت شود و قرائت تهلیلات علویه روزی 10 مرتبه از دیگر اعمال این دهه است.
