کودکان و نوجوانان حدود یک سوم از جمعیت جهان را تشکیل میدهند. این در حالی است که مشکلات بهداشت روانی ۱۰ تا ۲۰ درصد کودکان و نوجوانان را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار میدهد و بخش بزرگی از بار جهانی بیماریها را تشکیل میدهد.
بیماری همهگیر کووید ۱۹ نیز طی ماههای گذشته تأثیر قابل توجهی بر زندگی میلیونها نفر در سراسر جهان داشته است. برنامههای مرتبط با مهار این ویروس، نوجوانان را از نظر جسمی و اجتماعی از دوستان، بستگان و سایر شبکههای حمایتی اجتماعی منزوی کرده است و در نتیجه، در معرض افزایش خطر اختلال روانی قرار داده است. این محدودیتها ممکن است به ویژه برای نوجوانانی که برای حمایت عاطفی به ارتباطات همسالان خود تکیه میکنند، دشوار باشد.
اغلب نظریهپردازان رشد از نوجوانی به عنوان دوره طوفان و استرس یاد میکنند. این امر تا حدی ناشی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی است که از اوایل نوجوانی در مغز رخ میدهد و منجر به «ناسازگاری عصبی» میشود.
بر این اساس احساسات در پاسخ به عوامل استرسزای واقعی و یا درک شده افزایش مییابد. با این حال سیستم خودتنظیمی موردنیاز برای مدیریت این احساسات تا اوایل بزرگسالی تا حد زیادی توسعه نیافته است.
یکی دیگر از ویژگیهای بارز نوجوانی، افزایش چشمگیر حساسیت اجتماعی و اهمیت همسالان است، همانطور که نوجوانان برای استقلال از والدین خود تلاش میکنند، زمان گذراندن با همسالان به طرز چشمگیری افزایش مییابد و برای نخستین بار، دوستان منبع اصلی تعامل و تأثیر میشوند. با این حال افزایش حساسیت اجتماعی که در دوران نوجوانی ظاهر میشود به این معنی است که روابط همسالان میتواند منبع اصلی درگیری، طرد شدن و استرس بین فردی باشد.
افزایش استرس بین فردی، همراه با افزایش واکنشپذیری هیجانی و تنظیم هیجان پایین، میتواند نوجوانان را در معرض خطر بیشتری برای مواجهه با انواع متداول آسیبشناسی روانی از جمله اضطراب عمومی، اختلالات خوردن، افسردگی و اضطراب اجتماعی قرار دهد. در حقیقت، این زیرمجموعه خاص از اختلالات درونی که به طور متوسط در سنین بین ۱۳ تا ۱۹ سالگی به چشم میخورد، «اختلالات نوجوانی» نامیده میشود.
در مجموع ویژگیهای رشد نوجوانی، سن معمول شروع این اختلالات عاطفی اجتماعی و این واقعیت که نوجوانان تحصیلات خود را در شرایط کنونی به صورت آنلاین انجام میدهند، بیشتر وقت خود را در خانه میگذرانند و از نظر جسمی از همسالان خود جدا هستند، ممکن است خطر ابتلا به مشکلات روانی در طول همهگیری جهانی کووید۱۹ را افزایش دهد.
از آنجا که انزوای اجتماعی، استرس بین فردی و مشکلات روانی در دوران نوجوانی میتواند پیش زمینهای برای مشکلات روانی در طول عمر باشد، والدین و معلمان باید بیشتر تلاش کنند تا به نوجوانان در یافتن راههایی برای حفظ شبکههای اجتماعی خود کمک کرده و جوانان را از نظر علائم ناراحتی عاطفی تحت نظر داشته باشند.
بنابراین توصیه میشود:
- محیط های یادگیری و فضایی مثبت و حمایتی را برای نوجوان فراهم کنیم.
- با متخصصان بهداشت روانی مشورت کنیم.
- مداخلات باید بر پرورش انعطافپذیری در کودکان و نوجوانان با برقراری ارتباط بهتر برای رفع ترسها و نگرانیهای آنها، تشویق به انجام کارهای روزمره و فعالیتهای بدنی و اتخاذ تدابیری برای کاهش تنهایی متمرکز باشد.
- والدین لازم است خود از سلامت روانی خوبی برخوردار باشند و از راهبردهای مقابله و نگرش مثبت روانی الگو بگیرند تا از کودکان و نوجوانان برای گذراندن این دوران دشوار حمایت کنند.
از آنجا که تحقیقات در مورد تأثیرات روانی کووید۱۹ هنوز در مراحل ابتدایی خود است، تحقیقات طولانیتری برای به دست آوردن درک بیشتر از پیامدهای بلندمدت این بیماری همهگیر بر بهزیستی عاطفی جوانان موردنیاز است.
مسعود کریمی، دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشکده بهداشت شیراز
انتهای پیام