بررسی برخی ابهامات کنکور ارشد علوم قرآن و حدیث در سال 99
گروه دانشگاه ــ پیرو تصویب برنامه درسی تجمیعی دوره کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، به‌روزرسانی مواد، ضرایب و منابع امتحانی آزمون کارشناسی‌ارشد رشته علوم قرآن و حدیث، که در سال 99 برگزار می‌شود، باید مطابق با برنامه درسی تجمیعی دوره کارشناسی علوم قرآن و حدیث باشد.
به گزارش ایکنا؛ پیرو تصویب برنامه درسی تجمیعی دوره کارشناسی رشته علوم قرآن و حدیث در جلسه ۷۰ کمیسیون برنامه‌ریزی آموزشی وزارت عتف به تاریخ ۱۳ تیرماه ۱۳۹۵، اکنون با گذشت هفت نیمسال تحصیلی از اجرای آن، قرار است اولین آزمون کارشناسی ارشد این برنامه درسی در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۹ برگزار شود. طبعاً مواد و منابع این رشته نیز باید متناسب با برنامه درسی جدید به‌روزرسانی و طبق روال سازمان سنجش آموزش کشور، یک سال قبل از آزمون اطلاع‌رسانی شود.
مسئولیت قانونی تعیین مواد و ضرایب به عهده شورای سنجش و پذیرش دانشجوست که دبیرخانه آن در سازمان سنجش آموزش کشور مستقر است. این در حالی است که تصور جامعه دانشگاهی قرآنی این است که مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور به عنوان متولی تدوین برنامه درسی جدید دوره کارشناسی علوم قرآن و حدیث و مطلع از جزئیات سرفصل‌ها و منابع آموزشی، مواد و ضرایب و منابع آزمون را تعیین خواهد کرد.
در ادامه گزارشی از بررسی‌های انجام شده در این مورد آمده است.
در دفترچه راهنمای سازمان سنجش آموزش کشور، تا کنون مواد آزمون کارشناسی‌ارشد رشته علوم قرآن و حدیث عبارت بوده‌اند از: زبان انگلیسی، عربی، علوم قرآن، علوم حدیث و تفسیر. اکنون در به‌روزرسانی این مواد امتحانی، مطابق با برنامه درسی جدید دوره کارشناسی رشته علوم قرآن و حدیث، توجه به مدل برنامه درسی جدید ضروری است. براساس این مدل، از مجموع ۱۳۵ واحد درسی که دانشجویان مقطع کارشناسی آموزش می‌بینند، ۱۲ واحد عمومی، ۸۸ واحد پایه برای آشنایی نسبتاً جامع با ابعاد مختلف قرآن و منابع روایی و فهم معارف و متون علمی مرتبط با این دو و ۳۵ واحد تکمیلی است که برای تأمین آن، شش مجموعه ۳۵ واحدی تعیین شده است که دانشگاه حداقل یکی از این مجموعه‌ها را انتخاب کرده و آموزش خواهد داد. این شش مجموعه عبارتند از: مطالعات قرآن، مطالعات حدیث، تربیت دبیر، تربیت مربی کودک، هنر‌های قرآنی (قرائت و کتابت) و فرهنگ و رسانه.
مسئولیت قانونی تعیین مواد و ضرایب به عهده شورای سنجش و پذیرش دانشجوست که دبیرخانه آن در سازمان سنجش آموزش کشور مستقر است. این در حالی است که تصور جامعه دانشگاهی قرآنی این است که مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور به عنوان متولی تدوین برنامه درسی جدید دوره کارشناسی علوم قرآن و حدیث و مطلع از جزئیات سرفصل‌ها و منابع آموزشی، مواد و ضرایب و منابع آزمون را تعیین خواهد کرد.
در ادامه گزارشی از بررسی‌های انجام شده در این مورد آمده است.
در دفترچه راهنمای سازمان سنجش آموزش کشور، تا کنون مواد آزمون کارشناسی‌ارشد رشته علوم قرآن و حدیث عبارت بوده‌اند از: زبان انگلیسی، عربی، علوم قرآن، علوم حدیث و تفسیر. اکنون در به‌روزرسانی این مواد امتحانی، مطابق با برنامه درسی جدید دوره کارشناسی رشته علوم قرآن و حدیث، توجه به مدل برنامه درسی جدید ضروری است. براساس این مدل، از مجموع ۱۳۵ واحد درسی که دانشجویان مقطع کارشناسی آموزش می‌بینند، ۱۲ واحد عمومی، ۸۸ واحد پایه برای آشنایی نسبتاً جامع با ابعاد مختلف قرآن و منابع روایی و فهم معارف و متون علمی مرتبط با این دو و ۳۵ واحد تکمیلی است که برای تأمین آن، شش مجموعه ۳۵ واحدی تعیین شده است که دانشگاه حداقل یکی از این مجموعه‌ها را انتخاب کرده و آموزش خواهد داد. این شش مجموعه عبارتند از: مطالعات قرآن، مطالعات حدیث، تربیت دبیر، تربیت مربی کودک، هنر‌های قرآنی (قرائت و کتابت) و فرهنگ و رسانه.
البته از میان شش مجموعه نامبرده، سرفصل دو مجموعه هنر‌های قرآنی (قرائت و کتابت) و فرهنگ و رسانه هنوز از سوی وزارت عتف ابلاغ نشده است و لذا در بین مواد و ضرایب آزمون ارشد جایی نخواهد داشت.
همچنین با توجه به عدم بازنگری برنامه‌های درسی قرآنی و حدیثی دوره کارشناسی‌ارشد تا کنون و نبود گرایش‌های علوم تربیتی در مجموعه گرایش‌های رشته علوم قرآن و حدیث، دانشجویانی که دو مجموعه ۳۵ واحدی تربیت دبیر و تربیت مربی کودک را تحصیل کرده‌اند، در صورت تمایل به ادامه تحصیل در حوزه علوم تربیتی، می‌توانند گرایش‌های مجموعه علوم تربیتی (کد ۱۱۱۷) را انتخاب کنند.
با بررسی‌های انجام شده، تاکنون اکثر مراکز مجری رشته علوم قرآن و حدیث دو مجموعه مطالعات قرآن و مطالعات حدیث را اجرا کرده‌اند. از این رو داده‌های اصلی در تعیین مواد و منابع آزمون کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث، ۸۸ واحد مشترک و دو مجموعه ۳۵ واحدی مطالعات قرآن و مطالعات حدیث خواهد بود.
با مطالعه انجام شده، براساس ۸۸ واحد مشترک و دو مجموعه ۳۵ واحدی مطالعات قرآن و مطالعات حدیث، مواد تخصصی آزمون کارشناسی ارشد گرایش‌های رشته علوم قرآن و حدیث (کد ۱۱۱۱) را می‌توان در ۹ دسته کلی؛ زبان عمومی و تخصصی (انگلیسی)، زبان عربی، ترجمه قرآن، تفسیر، علوم قرآنی، علوم، مأخذشناسی، روش تحقیق، مهارت‌های آموزش و ترویج قرآن تقسیم کرد.
البته با توجه به مدل مذکور، باید در طراحی سؤالات آزمون، سؤالات برخی از ۹ ماده فوق به چند دسته سؤال با ضرایب مختلف تقسیم شود. چرا که برای نمونه، آن دسته از دانشجویانی که مجموعه ۳۵ واحد مطالعات قرآن را گذرانده‌اند، در صورتی که بخواهند در یک گرایش قرآنی مقطع کارشناسی ارشد شرکت کنند، طبعاً باید ضریب سؤالات مربوط به مجموعه ۳۵ واحدی مطالعات حدیث برای آنها صفر باشد، اما سؤالات حدیثی مربوط به ۸۸ واحد مشترک، که همه دانشجویان تحصیل کرده‌اند باید ضریب داشته باشد و بالعکس. بنابراین باید بین سوالات مربوط به ۸۸ واحد مشترک با سوالات مربوط به مجموعه‌های ۳۵ واحدی تفکیک قائل شد (ولو موضوع یکی باشد) تا امکان تفاوت در ضریب آنها وجود داشته باشد. برای نمونه می‌توان ۹ ماده فوق را به صورت زیر تجزیه و سؤالات را نیز بر همین اساس، تفکیک و طراحی کرد.
۱- زبان عمومی و تخصصی (انگلیسی)
۲- زبان عربی
۳- ترجمه قرآن و تفسیر عمومی (۱۴ واحد کارگاه قرائت و ترجمه قرآن و تفسیر ترتیبی)
۴- تفسیر پایه (واحد‌های مربوط به دانش تفسیر در ۸۸ واحد مشترک)
۵- تفسیر تخصصی (واحد‌های مربوط به دانش تفسیر در ۳۵ واحد مجموعه مطالعات قرآن)
۶- علوم قرآنی پایه (واحد‌های مربوط به علوم قرآنی در ۸۸ واحد مشترک)
۷- علوم قرآنی تخصصی (واحد‌های مربوط به علوم قرآنی در ۳۵ واحد مجموعه مطالعات قرآن)
۸- علوم حدیث پایه (واحد‌های مربوط به علوم حدیث در ۸۸ واحد مشترک)
۹- علوم حدیث تخصصی (واحد‌های مربوط به علوم حدیث در ۳۵ واحد مجموعه مطالعات حدیث)
۱۰- مأخذشناسی
۱۱- روش تحقیق
۱۲- مهارت‌های آموزش و ترویج قرآن
قیود عمومی، پایه و تخصصی صرفاً برای تفکیک مواد امتحانی فوق است و می‌تواند جایگزین‌های بهتری داشته باشد.
مواد امتحانی فوق مطابق با دروس مندرج در برنامه درسی تجمیعی علوم قرآن و حدیث استخراج شده‌اند. دروس مرتبط با هر یک از این مواد در جدول زیر آمده است. البته برخی از دروس، با اغماض ذیل این مواد قرار گرفتند تا تعداد مواد امتحانی بیش از ۱۲ مورد فوق نشود.
البته با توجه به مدل مذکور، باید در طراحی سؤالات آزمون، سؤالات برخی از ۹ ماده فوق به چند دسته سؤال با ضرایب مختلف تقسیم شود. چرا که برای نمونه، آن دسته از دانشجویانی که مجموعه ۳۵ واحد مطالعات قرآن را گذرانده‌اند، در صورتی که بخواهند در یک گرایش قرآنی مقطع کارشناسی ارشد شرکت کنند، طبعاً باید ضریب سؤالات مربوط به مجموعه ۳۵ واحدی مطالعات حدیث برای آنها صفر باشد، اما سؤالات حدیثی مربوط به ۸۸ واحد مشترک، که همه دانشجویان تحصیل کرده‌اند باید ضریب داشته باشد و بالعکس. بنابراین باید بین سوالات مربوط به ۸۸ واحد مشترک با سوالات مربوط به مجموعه‌های ۳۵ واحدی تفکیک قائل شد (ولو موضوع یکی باشد) تا امکان تفاوت در ضریب آنها وجود داشته باشد. برای نمونه می‌توان ۹ ماده فوق را به صورت زیر تجزیه و سؤالات را نیز بر همین اساس، تفکیک و طراحی کرد.
۱- زبان عمومی و تخصصی (انگلیسی)
۲- زبان عربی
۳- ترجمه قرآن و تفسیر عمومی (۱۴ واحد کارگاه قرائت و ترجمه قرآن و تفسیر ترتیبی)
۴- تفسیر پایه (واحد‌های مربوط به دانش تفسیر در ۸۸ واحد مشترک)
۵- تفسیر تخصصی (واحد‌های مربوط به دانش تفسیر در ۳۵ واحد مجموعه مطالعات قرآن)
۶- علوم قرآنی پایه (واحد‌های مربوط به علوم قرآنی در ۸۸ واحد مشترک)
۷- علوم قرآنی تخصصی (واحد‌های مربوط به علوم قرآنی در ۳۵ واحد مجموعه مطالعات قرآن)
۸- علوم حدیث پایه (واحد‌های مربوط به علوم حدیث در ۸۸ واحد مشترک)
۹- علوم حدیث تخصصی (واحد‌های مربوط به علوم حدیث در ۳۵ واحد مجموعه مطالعات حدیث)
۱۰- مأخذشناسی
۱۱- روش تحقیق
۱۲- مهارت‌های آموزش و ترویج قرآن
قیود عمومی، پایه و تخصصی صرفاً برای تفکیک مواد امتحانی فوق است و می‌تواند جایگزین‌های بهتری داشته باشد.
مواد امتحانی فوق مطابق با دروس مندرج در برنامه درسی تجمیعی علوم قرآن و حدیث استخراج شده‌اند. دروس مرتبط با هر یک از این مواد در جدول زیر آمده است. البته برخی از دروس، با اغماض ذیل این مواد قرار گرفتند تا تعداد مواد امتحانی بیش از ۱۲ مورد فوق نشود.
این نوشته در پی آن است تا در گام بعدی، منابع آموزشی دروس فوق را که در برنامه درسی تجمیعی علوم قرآن و حدیث تعیین شده است، احصا کند. منابعی که دغدغه امروز دانشجویان این رشته است. این منابع طبعاً در اولویت قرار گرفتن به عنوان منابع امتحانی آزمون کارشناسی ارشد این رشته خواهند بود. به ویژه ۴۵ درسنامه در دست چاپ که طبق گزارش‌ها، به سفارش مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور انجام شده و منطبق با سرفصل‌های مصوب است. لذا انتظار می‌رود تصمیم‌گیران در حوزه تعیین منابع امتحانی، ضمن هماهنگی با این مرکز، انطباق منابع آزمون ارشد و منابع آموزشی تعیین‌شده در برنامه درسی تجمیعی را مدنظر داشته باشند.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
