نگاهی به تفسیر آیات مربوط به نماز در قرآن

به گزارش ایكنا از فارس، در قرآن كریم آیات متعددی پیرامون نماز وجود دارد كه از جمله آن آیه 3 سوره بقره « الَّذِینَ یؤْمِنُونَ بِالْغَیبِ وَیقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ ینْفِقُونَ؛ آنان كه به غیب ایمان مى ‏آورند و نماز را بر پا مى‌دارند و از آنچه به ایشان روزى داده‏ ایم انفاق مى‌كنند» است.
قرآن کریم که مایه هدایت پرهیزگاران است، در این آیه به معرفی این گروه می‌پردازد؛ بعد از اصل ایمان مهم‌ترین اصل عملی؛ یعنی اقامه نماز را یکی از ویژگی‌های پرهیزگاران می‌داند که مختصری دراین باره مأنوس می‌شویم.
شایان ذکر است ماده صلاه معانی گوناگونی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به آتش و هر چیز گرم و داغ، نوعی عبادت و نرم شدن اشاره کرد که البته این معنا با معنای اول سازگار است؛ چون آتش هم، خاصیتش نرم کردن اشیاء و اجسام سخت است؛ گو اینکه خدای متعال برای بسیاری از ما نماز را همچون کوره آدم‌سازی قرار داده است تا سختی ها و عایق های گناه را از اطراف روحمان ذوب کنیم و فطرةالله را نمایان سازیم.
برخی می‌گویند؛ چرا اقامه نماز مطرح می‌شود و نه خواندن نماز؛ مگر خواندن نماز به تنهایی کافی نیست؟ و اصولا معنای اقامه نماز به زبان ساده کدام است؟ باید عرضکنیم که اقامه معانی متعددی دارد؛
الف) گاهی در مقابل قعود و سجود قرار می‌گیرد و به معنای ایستادن است که آیه 191 سوره مبارکه آل عمران به این مطلب اشاره دارد «الَّذِینَ یذْكُرُونَ اللَّهَ قِیامًا وَقُعُودًا» همان‌ها که خداوند را در حال ایستاده و نشسته یاد می‌کنند.
ب) گاهی در مقابل حرکت و به معنای توقّف و سکون است؛ معنایی که شاید تعجب برانگیز باشد. همچنانکه آیه شریفه بیستم سوره البقره می‌فرماید: «كُلَّمَا أَضَاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِیهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَیهِمْ قَامُوا» هر زمان که ] برق جستن می کند و بیابان را [برای آن‌ها روشن می‌سازد، در پرتو آن، راه می‌روند و چون خاموش می‌شود، توقف می‌کنند.
ج) گاهی نیز قیام در برابر انحراف و اعوجاج است و به معنای ایستادگی ـ نه ایستادن ظاهری ـ مانند آیه 97 سوره المائده که می‌فرماید: «جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَیتَ الْحَرَامَ قِیامًا لِلنَّاسِ» خداوند متعال کعبه ـ بیت‌الحرام ـ را وسیله‌ای برای استواری و سامان بخشیدن به کار مردم قرار داده است.
و زیباست که اقامه نماز در هر سه معنا به کار ببریم؛ با این توضیح که گاهی معنای ظاهری قیام مدنظر است که باید نماز را به صورت صحیح و ایستاده به‌جا آوریم مگر اینکه عذری مانع شود و همچنین با اقامه نماز ما در مقابل گناهان و شهوات حرام متوقف شویم تا «تَنْهى‌ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ» تحقق یابد و به معنای آخر؛ اقامه نماز یعنی قیام در برابر انحرافات و آداب و رسوم غلط رایج و به معنای ایستادگی در مسیر خداوند متعال و فرستادگان مکرم و نورانی اوست.
اقامه نماز یعنی از مسخره شدن باکی نداشتن، یعنی در جاده و مسیر مسافرت، در هتل و هواپیما و فرودگاه، در اداره و محل کسب و کار، در خانه و مهمانی و وسط قرارهای مهم به یاد خدا بودن و نماز را در اول وقت خود به جا آوردن و به همه نشان دادن که ما فرمانبردار خداوند متعالیم و بانگ الله اکبر دعوتنامه‌ای است که تک تک ما را در موقعیت‌های خاص و بزنگاه‌ها صدا می‌زند تا فرمانبری خود را نشان دهیم و عبدالله شویم. از طاغوت‌های زمان و کژی‌های مختلف فاصله بگیریم و به سوی خداوند متعال به سرعت فرار کنیم که فرمود: «فَفِرُّوا إِلَی الله» و به نماز بایستیم تا صاف و بی‌غش شویم و بیشتر خلق و خوی معبود خویش را در تک تک سلول‌هایمان نهادینه کنیم و خانه دل را به صاحبخانه‌اش بسپاریم که فرمود «القَلْبُ حَرَمَ اللهِ فَلا تَسْكنْ حَرَم الله غیرَ الله» در قلبت جز صاحبخانه که خداوند است؛ کسی را میزبانی نکن.
حجت‌الاسلام محمد شریف حسینی، معاون آموزشی ستاد اقامه نماز فارس
برگرفته از کتاب تفسیر آیات نماز با تصرف و تلخیص
انتهای پیام